Posiada wyjątkowo wysokie walory krajobrazowe, wynikające z nadmorskiego położenia, wysokiej klasy architektury i rozległego, wiekowego parku. Pałac jest przykładem neogotyckiej rezydencji ziemiańskiej, zaprojektowanej przez Friedricha Augusta Stuelera, jednego z wybitniejszych niemieckich architektów XIX wieku.

Historia

Rzucewo od 1 poł. XV w. było wsią rycerską. Od końca XVI w. w rękach rodu Wejherów, początkowo Ernesta - starosty puckiego, następnie jego syna Jana i wnuka Jakuba. Jakub Wejher - senator Rzeczpospolitej, założyciel miasta Wejherowa, znacznie powiększył dobra i stworzył jeden z największych kompleksów dóbr magnackich na Pomorzu. W 1676 r. majątek w wyniku koligacji rodzinnych przeszedł w posiadanie Michała Kazimierza Radziwiłła, a następnie wdowy po nim - Katarzyny z domu Sobieskiej, siostry króla Polski. W latach 1676-1677 król kilkakrotnie odwiedzał Rzucewo, biorąc udział w polowaniach. W 1685 r. Jan III Sobieski stał się właścicielem majątku, po jego śmierci królowa, a następnie synowie. Według tradycji za Sobieskich powstał w Rzucewie barokowy ogród francuski oraz zachowana do dzisiaj aleja lipowa do Osłonina. Od 1720 r. właścicielami majątku byli Przebendowscy, od 1782 r. Aleksander von Gibsone, a od 1796 r. hrabia Keyserlingk. W 1827 r. Rzucewo stało się własnością rodziny von Below i pozostało w ich rękach do 1945 roku. Gustaw von Below z żoną Emmą (z domu Keyserlingk) wznieśli w 1845 r. istniejący do dzisiaj pałac, zaprojektowany przez Friedricha Augusta Stuelera, pruskiego architekta królewskiego. W 1851 r. Rzucewo odwiedził król pruski Fryderyk Wilhelm IV. Po II wojnie światowej pałac zaadaptowano na szkołę rolniczą. Obecnie zespół jest odrestaurowany, w pałacu mieści się hotel „Zamek Jan III Sobieski”.

Opis

Zespół położony nad Zatoką Pucką, przy krawędzi morskiego klifu. Pośrodku założenia znajduje się pałac, otoczony od północnego-wschodu., wschodu i południa parkiem. Od południa do pałacu prowadzi aleja dojazdowa (lipowa), zakończona podjazdem z gazonem. Od północy domek myśliwski, połączony z pałacem łącznikiem. Park rozciąga się wzdłuż krawędzi klifu, schodząc do brzegu Zatoki. Zespół sąsiaduje po stronie północno-zachodniej z dawnym folwarkiem, po zachodniej z zabudowaniami wsi.

Pałac neogotycki. Murowany z cegły. Bryła złożona z dwóch skrzydeł, wieży i narożnej baszty. Oba skrzydła na rzutach prostokątów. Skrzydło wschodnie trzykondygnacyjne, od wschodu smukła, kwadratowa wieża i wieloboczny ryzalit; w narożach ośmioboczne wieżyczki sterczynowe. Na wieży taras z widokiem na morze. Skrzydło zachodnie dwukondygnacyjne, w narożu południowo-zachodniem przysadzista, ośmiokątna baszta; przy elewacji wschodniej wieloboczny ryzalit i niewielka, okrągła wieżyczka, przy elewacji północnej dwie wieżyczki sterczynowe; od frontu portyk z trzema ostrołukowymi arkadami, wspartymi na smukłych, ośmiobocznych filarach. Nad portykiem balkon z balustradą z motywem czwórliścia. Wejście w formie ostrołukowego portalu, z datą 1845 i herbami fundatorów pałacu. Wszystkie elewacje zwieńczone attyką z krenelażem, elewacje w skrzydle wsch., wieży i baszcie rozczłonkowane odcinkowymi płycinami. Otwory okienne i drzwiowe ostrołukowe i odcinkowe, stolarka neogotycka, w przyziemiu z witrażami. We wnętrzu sień z ostrołukowymi arkadami i zabiegową klatką schodową, nakryta sklepieniem sieciowym, spływającym na przyścienne kolumienki i wsporniki z ozdobnymi kapitelami; w zwornikach kartusze herbowe rodzin spokrewnionych z Belowami. Podobne sklepienia w baszcie (biblioteka) i innych pomieszczeniach przyziemia. W sieni 2 neogotyckie kominki i szafa.

Park krajobrazowy. Wg tradycji założony za czasów Jana III Sobieskiego, w stanie obecnym z 1 poł. XIX w. Liczne okazy starodrzewu, w tym czterorzędowa aleja lipowa do Osłonina, zwana „Aleją Sobieskiego”.

Zabytek dostępny.

Oprac. Beata Dygulska, OT NID w Gdańsku, 16.06.2015 r.