osada, st. 14 - Zabytek.pl
Adres
Rzepcze
Lokalizacja
woj. opolskie, pow. prudnicki, gm. Głogówek - obszar wiejski
900-750 r. p.n.e. Zabytek należy do bardzo rzadkich reliktów grodów z przełomu epoki brązu i żelaza. Na terenie naszego kraju tego rodzaju stanowisk archeologicznych jest jedynie ok. 70., natomiast na obszarze obecnego woj. opolskiego jest ich zaledwie kilka. Grodzisko w m. Rzepcze jest dobrze zachowane, a przeprowadzone badania archeologiczne dowiodły, że na stanowisku zalegają nawarstwienia kulturowe i obiekty archeologiczne, które zawierają liczne zabytki ruchome, głównie fragmenty ceramiki. Grodzisko posiada czytelną w krajobrazie formę terenową. Zabytek jest bezcennym reliktem i źródłem do poznania pradziejów ziem polskich.
Usytuowanie i opis
Zabytek znajduje się ok. 1,8 km na północ od rynku w Głogówku i ok. 1,5 km na południe od m. Rzepcze – 200 m na zachód od drogi łączącej obie miejscowości. Stanowisko położone jest na bardzo wyraźnie wyeksponowanym cyplu wysokiej i stromej terasy nadzalewowej. Cypel ten wznosi się nad doliną rz. Osobłogi, na jej prawym brzegu. Obszar stanowiska porasta las.
Położona na cyplu osada obronna w planie ma kształt nieregularny, w dużym przybliżeniu „ósemkowaty”. Powierzchnia stanowiska, z wałem i fosą, wynosi ok. 0,65 ha, natomiast przestrzeń użytkowa osady miała ok. 0,5 ha. Wymiary grodziska: długość ok. 135 m, szerokość ok. 60 m. Osada ufortyfikowana była bardzo prosto. Najbardziej czytelnym elementem założenia obronnego jest obecnie głęboka fosa, która znajduje się od strony wschodniej stanowiska i która skutecznie odcina cypel zwiększając jego walory obronne. Fosa biegnie lekkim łukiem, ma długość ok. 100 m i głębokość ok. 2,2 m (pierwotnie miała głębokość 4-4,5 m). Po obu stronach fosy znajdują się słabo już widoczne relikty wałów obronnych.
Historia
Pradziejowa osada obronna funkcjonowała w późnej epoce brązu (V okres), czyli od ok. 900 r. p.n.e. do ok. 750 r. p.n.e., a wzniesiona i zamieszkiwana była przez ludność tzw. kultury łużyckiej.
W późnej epoce brązu zaczęto wznosić fortyfikacje na znacznych terenach Europy Środkowej i Zachodniej. Genezę tego zjawiska upatruje się w zwiększeniu gęstości zaludnienia, któremu towarzyszył proces terytorializacji oraz w narastającym zagrożeniu zewnętrznym związanym zwłaszcza z tzw. horyzontem kimmeryjskim. Horyzont ten łączy się z najazdami koczowniczej ludności nadczarnomorskich stepów, a datowany jest na IX w. p.n.e.
W 1976 r. na stanowisku przeprowadzono wykopaliska archeologiczne, które wykazały, że w literaturze przedmiotu błędnie identyfikowano zabytek z późnośredniowiecznym grodem kasztelańskim wzmiankowanym w 1297 r.
Stan i wyniki badań
W 1976 r. Klemens Macewicz, Sylwia Wuszkan i Krzysztof Spychała przeprowadzili na stanowisku badania archeologiczne. Zarejestrowali ślady dwóch budynków mieszkalnych i odkryli sześć jam gospodarczych ludności kultury łużyckiej z późnej epoki brązu. Jednoznacznie stwierdzili, że zabytek ma metrykę pradziejową, a nie średniowieczną.
Zabytek dostępny przez cały rok.
Oprac. Michał Bugaj, OT NID w Katowicach, 07.03.2018 r.
Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Günter Hauptstock.
Rodzaj: osada
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_16_AR.10924, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_AR.930491