kościół filialny pw. Świętego Krzyża - Zabytek.pl
Adres
Rzeczyca Księża
Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. kraśnicki, gm. Trzydnik Duży
grupy „kraśnickiej” kościołów drewnianych.
Historia
Wieś Rzeczyca Księża (d. Plebania) wzmiankowana w źródłach od XIV wieku. Znajdował się tu folwark Kanoników Regularnych z Kraśnika, którzy ufundowali w 1742 r. obecny kościół (zapewne na miejscu wcześniejszego z 1611 roku). Po kasacie zakonu w 1864 r. opiekę sprawowali księża diecezjalni, w 1971 r. utworzono tu samodzielny ośrodek duszpasterski, a w 1985 r. samodzielną parafię. Kościół gruntownie restaurowany w 1872 roku. W 1874 r. wnętrze pokryto polichromią wykonaną przez Jana Rucińskiego. Kilkakrotnie remontowany w XX w., m.in.: gruntownie w 1931, w 1972 i 2010 - wymiana pokrycia dachu, 1985- wymiana szalunku (również na dzwonnicy), 1998 - konserwacja więźby dachowej, wymiana posadzki i belki tęczowej, 2009 - renowacja szalunku. Dzwonnica wybudowana zapewne w końcu XIX w. na miejscu wcześniejszej, początkowo o otwartej konstrukcji szkieletowej, następnie oszalowana.
Opis
Zespół kościelny złożony się z kościoła i dzwonnicy znajduje się w środkowej części wsi, w odległości ok. 100 m na północ od zabudowań wiejskich. Kościół zaliczany do tzw. grupy „kraśnickiej” kościołów drewnianych, których główną cechą jest bezwieżowa fasada. Świątynia orientowana, wzniesiona na planie składającym się z prostokątnego, jednonawowego korpusu, równego mu wysokością lecz węższego, zamkniętego trójbocznie prezbiterium oraz zakrystii przylegającej od północy do prezbiterium i nawy. Wejście główne poprzedza niewielka, niska kruchta. Kościół drewniany, zbudowany w konstrukcji wieńcowej, oszalowany, wzmocniony lisicami. Wnętrze nakryte płaskim stropem w nawie wspartym na dwu słupach. Więźba dachowa drewniana, stolcowa. Dachy pokryte blachą. Nad korpusem i prezbiterium dach dwuspadowy o wspólnej kalenicy, od wschodu zamknięty trójpołaciowo, nad kruchtą daszek dwuspadowy, nad zakrystią pulpitowy. Na kalenicy wielokondygnacyjna wieżyczka na sygnaturkę z latarnią. Elewacje oszalowane pionowo deskami z listwowaniem, pod okapami dekoracyjne listwy w formie lambrekinów; podwalina osłonięta daszkiem okapnikowym. Otwory okienne prostokątne, ośmiokwaterowe, w drewnianych opaskach. Wnętrze ozdobione XIX-wieczną polichromią figuralną. Ołtarze i pozostałe wyposażenie z XVII - XIX wieku. Dzwonnica wolno stojąca, wzniesiona na planie kwadratu, dwukondygnacjowa. Drewniana, konstrukcji słupowo-ramowej, oszalowana pionowo deskami z listwowaniem; nakryta rodzajem spłaszczonego, czteropołaciowego hełmu. Otwory dzwonowe prostokątne z żaluzjami, dzwon z 1776 roku.
Zabytek dostępny.
Oprac. Bożena Stanek-Lebioda, OT NID w Lublinie, 16.12.2014 r.
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: ludowy
Materiał budowy:
drewniane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_06_BK.2463, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_06_BK.343759