Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

zespół dworski - Zabytek.pl

zespół dworski


pałac data nieznana Rychwałd

Adres
Rychwałd, Spacerowa 13

Lokalizacja
woj. śląskie, pow. żywiecki, gm. Gilowice

Dwór klasycystyczny z częściowo zachowaną zabudową gospodarczą, otoczony parkiem krajobrazowym; zrewaloryzowany i zrewitalizowany.

Historia

Pierwsza wzmianka na temat dworu w Rychwałdzie pochodzi z 1772 roku. Opisał go Andrzej Komoniecki w „Dziejopisie Żywieckim”. Obecny rychwałdzki dwór powstał dzięki rodzinie Milieskich, która w 1810 r. zakupiła dobra rychwałdzkie od Jana Franciszka Wielopolskiego. Po Stanisławie Mieliskim, w 1814 r. zespół stały się własnością Walentego Milieskiego. W 1830 r. wybudowano zespół dworski na zrębach dawnego XVIII-wiecznego folwarku. Do 1940 r. majątek pozostawał we władaniu rodziny Mielskich - jego właścicielami byli m.in: Alfred Milieski, dr prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, polityki i działacz społeczny; Witold Milieski- za jego czasów majątek popadał w ruinę. W 1940 r. dwór został skonfiskowany przez władze hitlerowskie i ulokowano w nim filię obozu Bund Deutsche Maedel. W 1945 r. w związku z reformą rolną, zarządcą dworu została Spółdzielnia „Iskra” z Łodygowic, a następnie Stacja Nasiennictwa Krzeszowice. W 1985 r., zespół dworski przejęło Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Katowice. Rok później jego właścicielem została kopalnia „Budryk” z Ornontowic, która przeprowadziła kompleksową odbudowę budynku dworu i przeznaczyła go na dom wypoczynkowy dla pracowników. W 2002 r. zespół dworski przeszedł w prywatne ręce. Zespół ponownie odnowiono i zmodernizowano; doposażono i zagospodarowano jego otoczenie, dzięki czemu stał się on atrakcyjnym obiektem hotelarsko-rekreacyjnym. W budynkach zespołu mieszczą się pokoje hotelowe, apartamenty i sale konferencyjne. W otoczeniu znajdują się boiska sportowe, korty tenisowe, a latem również basen. Cały kompleks o powierzchni 6,5 ha otacza 2-hektarowe zabytkowe założenie parkowe.

Opis

Zespół dworski usytuowany jest na południowym skraju wsi Rychwałd na wzgórzu Marchwatowa o wysokości 480 m. n.p.m., nad którym góruje lesiste wyniesienie o nazwie Łyska (648 m. n.p.m.), zajmuje powierzchnię ok. 6,0 ha Park krajobrazowy z okazałym starodrzewem, rozlokowany na północ i północny-zachód od zabudowań dworskich, zaprojektowanych przez Bogumiła Trennera w stylu klasycystycznym..

Jednokondygnacyjny budynek dworu stoi w najniższym punkcie terenu zabudowanego,. prostopadle do niego ustawione są dwa budynki gospodarcze obramiające po bokach rozległy dziedziniec. Budynek zachodni pełnił głównie funkcję spichlerza. Znajdowały się w nim również mieszkania dla służby. Budynek wschodni mieścił stajnie, wozownie, obory i chlew.

Wnętrze dworu urządzono bez zbędnego przepychu. Sień umieszczono centralnie. Kuchnię wyposażono w oddzielną piwnicę i spiżarnię oraz oddzielne wejście z dziedzińca. Po drugiej stronie sieni znajdowała się obszerna jadalnia z oknami zwróconymi na dziedziniec gospodarczy. Od strony frontowej (północnej) przez dostawiony portyk, wsparty na dwóch filarach i dwóch kolumnach, główne drzwi prowadziły do holu, z którego po obu stronach usytuowane były dwa największe pokoje. W skrajnych partiach budynku znajdowały się trzy mniejsze pokoje. W południowo-zachodnim narożniku umiejscowiono kancelarię właściciela. Z kancelarii przez sionkę prowadziło oddzielne wyjście na dziedziniec. Od strony wschodniej do dworu prowadziła droga wjazdowa, otoczona szpalerem drzew.

Dwór murowany z kamienia, tynkowany; na planie prostokąta, częściowo podpiwniczony, jednokondygnacyjny. Konstrukcja stropów i więźba drewniane; dach kryty dachówką, czterospadowy. Okna prostokątne z półkolistymi nadokiennikami. Budynek dawnego spichlerza murowany z kamienia i cegły, tynkowany; na planie prostokąta, częściowo podpiwniczony, jednokondygnacyjny. Konstrukcja stropów i więźba drewniane; dach siodłowy z naczółkami. Bramy półkoliste, naczółkowe. Budynki gospodarcze murowane z kamienia i cegły, tynkowane; na planie prostokąta, niepodpiwniczone, jednokondygnacyjne. Konstrukcja stropów i więźba drewniane; dachy siodłowe z naczółkami, z lukarnami w formie wolich oczek. Otwory okienne o wykroju półkolistym.

Zabytek dostępny, obiekt o charakterze hotelowym, w dworze restauracja i pokoje, w dawnych budynkach gospodarczych pokoje, spa, siłownia.

Oprac. Aleksandra Bednarska, OT NID w Katowicach, 06-12-2015 r.