Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

grodzisko, st. 3 - Zabytek.pl

grodzisko, st. 3


grodzisko Okres późnośredniowieczny Różyna

Adres
Różyna

Lokalizacja
woj. opolskie, pow. brzeski, gm. Lewin Brzeski - obszar wiejski

Grodzisko w Różynie jest zapewne pozostałością lokalnej strażnicy średniowiecznej zlokalizowanej w obszarze tzw.

Przesieki Śląskiej, posadowionej przy dawnym dukcie prowadzącym z Łosiowa przez Różynę na wschód do grodu w Zawadnie (nad Odrą) i na zachód do wsi Kopanie do przeprawy przez Odrę. Relikt ten zlokalizowany jest w dawnym obszarze tzw. Przesieki Śląskiej. Grodzisko to mając czytelną formę terenową, jest ważnym elementem krajobrazu kulturowo-przyrodniczego brzeskiego regionu dorzecza Odry i Nysy Kłodzkiej, wzbogacającym wiedzę współczesnych o średniowiecznym osadnictwie, jego zasięgu i szczególnym charakterze strażniczo-obronnym.

Usytuowanie i opis

Grodzisko położone jest na rozległym, piaszczysto-gliniastym płaskim polu lekko opadającym ku zachodowi, na terasie nadzalewowej Odry, przy jej szerokiej dolinie, około 600m na północny-wschód od wschodniego krańca wsi Różyna (w kierunku Wronowa) i około 200m na zachód od drogi do folwarku Zawadno. Na działkach gruntowych nr 48 i 52/1.

Opis stanowiska: grodzisko ma kształt zbliżony do koła. W centrum obiektu widoczny jest płaski prostokątny majdan o średnicy około 20-21m. Otoczony on jest płytką fosą: od strony północnej o szerokości około 10m, a od południowej około 15 m. W latach 60-tych XX wieku od strony północnej czytelne były pozostałości grobli prowadzącej na majdan. Fosa wypełniona jest sezonowo wodą. Fosę otaczał wał, wówczas miał wysokość do 1m. Obecnie jest on mało czytelny. Aktualnie majdan i fosa porośnięte są krzewami i drzewami. Teren grodziska stanowi ostoję dla zwierząt.

Historia

Grodzisko rozpoznawane było wielokrotnie przez archeologów niemieckich (M. Hellmicha i G. Raschkego) oraz polskich (J. Kaźmierczyka, Z. Trudzika, K. Macewicza, P. Kubowa). Przeprowadzili oni badania powierzchniowe i sondażowe w okresie międzywojennym oraz 

w latach 1957 i 1972, odkrywając liczne ruchome zabytki archeologiczne oraz wykonując dokumentację opisową i fotograficzną obiektu. W 1986 r. w ramach badań Archeologicznego Zdjęcia Polski powierzchniową penetrację obiektu przeprowadziła P. Kubów z Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu. W wyniku tych badań archeolodzy określili chronologię grodziska na okres średniowieczny (XIV - XVI w.).  

Stan i wyniki badań archeologicznych

Obiekt znany był już pod koniec XIX wieku, wspomniał o nim w swoim opracowaniu z 1890 r. badacz niemiecki Oskar Vug. Grodzisko było badane powierzchniowo w okresie międzywojennym m.in. przez M. Hellmicha, w latach 1924 i 1930, a w latach 1958 i 1961 przez J. Kaźmierczyka, Z. Trudzika i B. Czerską. W 1972 r. K. Macewicz i E. Tomczak przeprowadzili badania sondażowe. Nie stwierdzili oni istnienia warstwy kulturowej, a w humusie majdanu znaleźli kilka fragmentów naczyń glinianych. W 1986 r. badania powierzchniowe w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski przeprowadził P. Kubów, potwierdził on istnienia stanowiska. Stan zachowania grodziska dobry, jednak prowadzone prace rolne systematycznie niszczą krawędzie obiektu niwelując resztki nasypu i fosy. W 1993 roku wykonano plan warstwicowy grodziska.

Grodzisko zlokalizowane w pobliżu dawnych duktów prowadzących wzdłuż Odry, jej lewym brzegiem, z Opola przez Wronów (gród w Zawadnie) i Kopanie do Brzegu i dalej, mogło pełnić funkcję strażniczą. Wieś Różyna w średniowieczu prawdopodobnie należała do Zakonu Maltańskiego, do którego należał pierwszy kościół we wsi. W 1992 r. wykonano plan warstwicowy grodziska.

Grodzisko położone jest na gruntach prywatnych. Obiekt widoczny jest z drogi prowadzącej z Różyny do folwarku Zawadno. Kępa drzew czytelnie rysuje się w panoramie pól. Do grodziska można dojść drogą polną: z Różyny w kierunku północnym do Wronowa- Zawadna. 

Oprac. Krzysztof Spychała, 08.04.2020 r.

Rodzaj: grodzisko

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_16_AR.3379, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_AR.1153689