XV w., z wieżą dobudowaną na pocz. wieku XVI oraz dwoma kaplicami z l. 1570-1594 i 1700 roku.

Historia

Istnienie parafii w Rogowie Sobóckim potwierdzone zostało w 1335 roku. Obecny kościół wzniesiono jako bezwieżowy na pocz. wieku XV. Z tego czasu pochodzą mury nawy, prezbiterium i zakrystii. Następnie na pocz. XVI w. dobudowano wieżę, którą prawdopodobnie otynkowano lub nadbudowano w 1612 roku. Od 2 ćw. XVI w. do 1703 r. kościół był świątynią ewangelicką, w l. 1570-1594 został przebudowany z fundacji rodu von Gellhorn. Prezbiterium nakryto wówczas nowym sklepieniem sieciowym, pozostawiając gotyckie wsporniki sklepienne. Dobudowano także od północy kaplicę grobową i usytuowano nad nią oraz nad zakrystią dwie loże kolatorskie. Po pożarze świątyni w 1647 r. przeprowadzono remont, który ukończono w 1653 r.; dobudowano też zapewne kruchtę północną. W l. 1686-95 odnowiono dachy, elewacje i wnętrze kościoła. W 1700 r. przy południowej elewacji nawy Luiza von Schlegenberg u. Gellhorn, ówczesna właścicielka dóbr ziemskich w Rogowie Sobóckim, wzniosła kaplicę. Po zawaleniu górnej części wieży w 1714 r., naprawiono ją i zwieńczono hełmem z latarnią w roku 1718. Kolejne remonty świątyni przeprowadzono w 1738 r., l. 1840-1847 oraz 1909 i 1930 roku.

W czasie działań wojennych w 1945 r. kościół został spalony i stał się filią parafii w Sobótce. W l. 1962-1969 odbudowano go wg proj. B. Lepiesza i Teodora Pretoriusa, wydłużając przestrzeń nawy kosztem zachodniego przęsła prezbiterium, w którym zlikwidowano część sklepienia. Nad nawą oraz w wieży założono nowe stropy, usunięto też sklepienie w kruchcie zachodniej usytuowanej w jej przyziemiu. Ponadto w kruchcie obniżono posadzkę i usunięto prowadzące do niej zewnętrzne schody, które poprzedzały wejście do wieży. Wykonano nową więźbę, pokrycie dachowe i emporę oraz zadaszono wieżę. Poszerzono też otwory drzwiowe między prezbiterium, a zakrystią oraz nawą i kruchtami. Wymieniono stolarkę okienną i drzwiową oraz posadzkę. Po zakończonej odbudowie, budowla podniesiona została ponownie do rangi kościoła parafialnego. Kolejny gruntowny remont świątyni przeprowadzono w l. 2002-2003.

Opis

Kościół usytuowany w południowej części wsi, otoczony cmentarzem ogrodzonym kamiennym murem, z ostrołukową bramą od północy. W watek muru wmurowane trzy granitowe krzyże pokutne.

Kościół gotycki, orientowany, murowany z kamienia i cegły; nawa, prezbiterium i przybudówki tynkowane. Jednonawowy, założony na planie prostokąta, z niewyodrębnionym, prosto zamkniętym prezbiterium pierwotnie równym długością nawie, kryty ceramicznym dachem dwuspadowym. Nawę poprzedza od zachodu czworoboczna, wysoka wieża z płaskim dachem. Przy nawie od południa zbliżona do kwadratu kaplica rodu von Schellenberg (1700 r.), kryta baniastym hełmem. Przy północnej elewacji prezbiterium przybudówka mieszcząca zakrystię, kaplicę rodu von Gellhorn (l. 1570-1594) z manierystycznym portalem oraz loże kolatorskie na piętrze. Obok, w drugiej przybudówce przylegającej do nawy, kruchta północna. Obie przybudówki kryte ceramicznymi dachami pulpitowymi. Mury prezbiterium i nawy (od południa) wzmocnione przyporami. W południowej elewacji nawy portal ostrołukowy z pocz. XV wieku. We wschodniej elewacji prezbiterium wtórnie wmurowany fragment gotyckiego obramienia sakramentarium z ok. 1420-1430 r. W prezbiterium fragment sklepienia z gotyckimi wspornikami dekorowanymi płaskorzeźbionymi maskami. Nawa kryta stropem (l. 1962-1969); w kaplicy północnej, kruchcie północnej i zakrystii sklepienia kolebkowe z lunetami; w kaplicy południowej czterodzielne sklepienie kopulaste.

Z pierwotnego wystroju zachowane cztery płyty nagrobne z XVII w. oraz barokowy ołtarz w kaplicy południowej. Pozostałe wyposażenie pochodzi w części z kościoła ewangelickiego w Rogowie Sobóckim, rozebranego po 1945 roku.

Zabytek dostępny.

Oprac. Beata Sebzda, OT NID we Wrocławiu, 25.11.2014 r.