Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny pw. Trójcy Przenajświętszej - Zabytek.pl

kościół parafialny pw. Trójcy Przenajświętszej


kościół 1. poł. XVII w. Radzyń Podlaski

Adres
Radzyń Podlaski

Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. radzyński, gm. Radzyń Podlaski (gm. miejska)

Kościół należący do późnej fazy tzw.„renesansu lubelskiego” uchodzi za „wzorcową” postać świątyń „typu lubelskiego”, którego ostateczna forma powstała z rozbudowy mniejszej wcześniejszej świątyni o układzie jednonawowym z parą kaplic “transeptowych”, i charakterystyczną dekoracją sztukatorską sklepień, typowych dla warsztatu Jana Wolffa - czołowego twórcy tzw.

„renesansu lubelskiego” z sygnowanym przez niego nagrobkiem Mniszchów w kaplicy pn.

Historia

Pierwszy drewniany kościół parafialny pw. św. Trójcy istniał w Kozimrynku (d. nazwa Radzynia) już w 2 poł. XV w. (par. od 1456 r.). Ok. 1612 r. powstała przy nim murowana kaplica grobowa Mniszchów z marmurowym nagrobkiem Mikołaja Mniszcha i jego żony Zofii. Murowany kościół, budowany najpewniej w 2 ćw. XVII w. przez muratora Jana Wolffa, został ukończony w 1641 r., a konsekrowany w 1644. Wraz z kościołem zbudowano drugą kaplicę od Pd. nadając kościołowi formę krzyża. Z tego czasu pochodzi również trójprzelotowa bramka od strony pałacu. W 2 poł. XVIII w. obu kaplicom nadano jednakowe późnobarokowe formy (arch. Jakub Fontana?). Wówczas powstała także murowana dzwonnica bramowa. W l. 1990-1992 zmieniono pokrycie dachu z dachówki na blachę. Kompleksowy remont świątyni wykonano w l. 2010-2013. Parterowe budynki wikariatu i szpitala zbudowane zostały w 2 poł. XVIII w., zaś murowane ogrodzenie - w pocz. XIX w.

Opis

Kościół usytuowany w pd.-wsch. narożnym bloku zabudowy staromiejskiej w otoczeniu d. cmentarza kościelnego, na osi głównego (nie paradnego) wjazdu do pałacu (d. zamku).

Renesansowo-manierystyczny kościół w „typie lubelskim” murowany z cegły, tynkowany. Wzniesiony na planie prostokąta, jednonawowy, trójprzęsłowy z dwuprzęsłowym, zamkniętym półkoliście prezbiterium równym szerokością i wysokością nawie, oddzielonym łukiem tęczowym. Po obu stronach korpusu znajduje się para kwadratowych bliźniaczych kaplic, przy nich po obu stronach prezbiterium para bliźniaczych zakrystii. Nad nawą i prezbiterium dach dwuspadowy, kryty blachą.

Wnętrze nawy i prezbiterium przekryte sklepieniami kolebkowymi z lunetami, których wezgłowia opadają na krótkie odcinki pozbawionego architrawu belkowania, spoczywające na pilastrach o korynckich głowicach i kanelowanych trzonach. Piedestału zdwojone. Para niskich wejść do kaplic bocznych w arkadowych obramieniach z kartuszami herbowymi nad gzymsem. Trójarkadową emporę chóru muzycznego kończy murowany parapet z dekoracją stiukową w formie plakietek o motywami palmet i rozet. Sklepienie w nawie i prezbiterium pokrywa sztukateryjna dekoracja sieciowa w „typie lubelskim”. Analogiczna dekoracja na żaglastym sklepieniu kaplicy pn. - w kaplicy pd. podobne sklepienie bez dekoracji. Posadzka ceramiczna, w układzie szachownicowym, diagonalnym.

Fasada kościoła quasi dwukondygnacyjna, trójosiowa, z dwukondygnacyjnym szczytem arkadowym ze spływami i sterczynami. Ściana fasadowa podzielona płytkimi skarpami, w strefie dolnej stylizowanymi na pilastry korynckie, w górnej - na doryckie. Belkowanie główne doryckie z tryglifami i dekoracją okuciową w metopach obiega również nawę i prezbiterium. Na cokole szczytu umieszczona data 1641, data 1644 widnieje na wieńczącej szczyt arkadowej edykuły z segmentowym frontonem. Arkadowy portal głównego wejścia ( ok. 1640 r.) wieńczy późnobarokowy kartusz herbowy Potockich (3 ćw. XVIII w.). Nad portalem i na osiach bocznych dekoracja w formie blend z opaskami z dekoracja plecionkową - boczne blendy zamknięte łukiem, blenda środkowa kwadratowa. Nad nią w strefie górnej okulus w plecionkowym obramieniu z narożnymi uszakami. Elewacje korpusu i prezbiterium podzielone szerokimi pilastrami korynckimi wspierającymi pełne belkowanie. Okna obramione opaskami dekorowanymi plecionką, zakończonymi gzymsem z dekoracją okuciową w zwieńczeniu. Gładkie ściany niskich zakrystii zwieńczone attyką z narożnymi edykułami ozdobionymi niszami i parami hermowych pilasterków oraz ornamentem okuciowym na ściankach kurtynowych. Późnobarokowy wystrój elewacji kaplic ma artykulację pseudopilastrową, szczyty ujęte spływami i wklęsło-wypukłym gzymsem.

Do zabytkowego wyposażenia należy drewniany ołtarz główny z 2 poł. XVIII w. , dwa murowane ołtarze boczne z k. XVIII w. i drewnianą ambonę z 2 ćw. XVII w. i chrzcielnicę z 2 poł. XVIII w. W kaplicy pn. manierystyczny piętrowy nagrobek Mniszchów z pocz. XVII w.

Obiekt dostępny dla zwiedzających.

Oprac. Roman Zwierzchowski, OT NID w Lublinie, 29.04.2015 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: renesansowy

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_06_BK.3078, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_06_BK.366267