Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kaplica cmentarna pw. św. Jerzego - Zabytek.pl

kaplica cmentarna pw. św. Jerzego


kaplica poł. XIV w. Radzyń Chełmiński

Adres
Radzyń Chełmiński, Kazimierza Jagiellończyka

Lokalizacja
woj. kujawsko-pomorskie, pow. grudziądzki, gm. Radzyń Chełmiński - miasto

Przykład kaplicy cmentarnej zbudowanej z cegły w układzie gotyckim z najprostszym, salowym rozplanowaniem wnętrza i stropem belkowym, z zewnątrz wzmocnionej skarpami.

Obiekt o wartości w skali regionu.

Historia

W średniowieczu w miejscu obecnej kaplicy znajdował się  kościół wraz z przytułkiem przeznaczonym dla pielgrzymów i bezdomnych, usytuowany poza murami miejskimi. Prawdopodobnie drewniany kościół istniał jeszcze w 1285 r. i w tym właśnie roku krzyżacki mistrz krajowy Konrad v. Thierberg uposażył go wraz ze szpitalem jako prepozyturę połączoną z kaplicą zamkową Św. Krzyża w jedno beneficjum.

Obecną budowlę wzniesiono ok. 1340 r.  i od tego czasu pełni funkcję kaplicy cmentarnej; przekształcona w XV w. Na początku XIX w. przeznaczona przejściowo na magazyn. Odnowiona w 1851 r. staraniem  radzyńskiego proboszcz ks. Franciszka Sampławskiego ( z tego czasu pochodzi  więźba dachowa, strop belkowy oraz zwieńczenia szczytów). 

Opis

Kaplica pw. św. Jerzego znajduje się na terenie cmentarza usytuowanego w południowo-zachodniej części miasta, przy ul. Kazimierza Jagiellończyka. Gotycka, założona na planie prostokąta, czteroprzęsłowa,  jednonawowa z wejściem  głównym w elewacji południowo – zachodniej, nakryta dachem dwuspadowym. Wzniesiona z cegły w wątku gotyckim, wykroje otworów okiennych i blend ostrołukowe. Wnętrze nakryte stropem belkowym (1851),  ściany boczne dekorowane czterema ostrołukowymi arkadami, posadzka ceglana. Na zewnątrz ściany kaplicy opięte w narożach i przy dłuższych bokach skarpami o jednym uskoku, zdobionymi blendami zamkniętymi trójkątnie, w zwieńczeniu ścian fryz opaskowy tynkowany i profilowany gzyms. Elewacja frontowa (południowo-zachodnia) z półkoliście zamkniętym portalem, zwieńczona szczytem schodkowym, zdobionym siedmioma lizenami, przechodzącymi w sterczyny przykryte namiotowymi daszkami,  szczyt podzielony  fryzami z wysuniętych cegieł na trzy strefy. Elewacja południowo-wschodnia wzmocniona jednouskokowymi skarpami z tynkowanymi płycinami w górnej strefie, pomiędzy którymi otwory okienne. W drugiej osi od południa otwór wejściowy zamknięty łukiem spłaszczonym. Elewacja północno-wschodnia z centralnie umieszczonym otworem okiennym  w obramieniu dwuuskokowym, flankowanym parami blend, zwieńczona szczytem schodkowym z sześcioma lizenami przechodzącymi w prostokątne sterczyny przykryte dwuspadowymi daszkami, pomiędzy lizenami prostokątne blendy  oraz fryz opaskowy. Miedzy środkowymi sterczynami sygnaturka. Elewacja północno – zachodnia zdobiona parzystymi blendami pomiędzy którymi skarpy. Wyposażenie kaplicy bardzo skromne: rokokowy ołtarz główny z 2. poł. XVIII w. o bogatej dekoracji z rzeźbami św.św. Antoniego, Jana Nepomucena, dwóch św.św. niewiast i sześciu aniołków, w polu środkowym rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XVIII w., w zwieńczeniu współczesny obraz. Rokokowy ołtarz boczny z 2. poł. XVIII w. z rzeźbami św.św. Joachima, Anny, Franciszka i Franciszka Ksawerego i obrazem św. Józefa z Dzieciątkiem.  Chór muzyczny  z XVIII w., drewniany, empora wsparty na czterech słupach.

Dostęp do zabytku ograniczony. Obiekt dostępny z zewnątrz.

Opr. Marzenna Stocka, OT NID w Toruniu, 29-11-2017

Rodzaj: kaplica

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_04_BK.123215, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_04_BK.224995