Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

dworzec kolejowy Radziwiłłów Mazowiecki - Zabytek.pl

dworzec kolejowy Radziwiłłów Mazowiecki


infrastruktura kolejowa 1919 - 1923 Radziwiłłów

Adres
Radziwiłłów, Warszawska 27

Lokalizacja
woj. mazowieckie, pow. żyrardowski, gm. Puszcza Mariańska

Dworzec w stylu dworkowym wzniesiony wg projektu architektów pracujących w sekcji architektonicznej Wydziału Drogowego Warszawskiej Dyrekcji Kolejowej pod kierunkiem Bronisława Brochowicza-Rogoyskiego, a następnie arch.

Romualda Millera stanowi przykład wysokiej klasy architektury użytkowej okresu dwudziestolecia międzywojennego. Należy do grupy podobnych budynków powstających w miejsce zniszczonych obiektów kolejowych w czasie I wojny światowej. Obiekt wyróżnia funkcjonalność, a historyzująca forma i dekoracja nawiązująca do wielu stylów od renesansu do klasycyzmu wyraża ówczesne poszukiwania i próby kształtowania stylu narodowego.

Historia

Budynek stacyjny w Radziwiłłowie wybudowano w 1848 roku wraz z powstającą wówczas pierwszą linią kolejową na obszarze dawnego Królestwa Polskiego tzw. Drogą Żelazną Warszawsko-Wiedeńską. Został on zniszczony podczas I wojny światowej (w 1915 roku stały już tylko jego mury zewnętrzne). Obecnie funkcjonujący dworzec był jednym z grupy podobnych obiektów powstałych w latach 1918-24 w ramach programu odbudowy infrastruktury kolejowej po zniszczeniach wojennych. Powstał w pierwszym etapie prac w latach 1920-22. Dworzec przetrwał II wojnę światową. W latach 2011-12 obiekt poddano renowacji.

Opis

Dworzec usytuowany jest w centrum miejscowości przy linii kolejowej Warszawa - Łódź, po południowej stronie torów. Jest to murowany budynek założony na symetrycznym planie prostokąta z ryzalitem na osi od północnej strony i dwoma dobudówkami z łącznikami przy krótszych bokach. Pietrową część środkową, podobnie jak parterowe pawilony boczne, podwyższone niejako o kondygnacje półpiętra, kryją czterospadowe dachy. Niższe łączniki mają dachy dwuspadowe. Wszystkie kryte są dachówką. Wydatny gzyms oddzielający kondygnacje również ma odrębny daszek. Na bogatą dekorację budynku składają się historyzujące elementy zestawione w nowatorski sposób. Stylistyka budowanych wówczas dworców miała być „widocznym znakiem ducha polskiego”. Forma i dekoracja omawianego budynku nawiązuje do tradycyjnego wyobrażenia szlacheckiego dworu. Zwłaszcza boczne pawilony kojarzone są z alkierzami przez wydatne szkarpy w narożach, podwyższony mur z półokrągłymi okienkami nad dachem gzymsu. Rozwiązanie górnej partii dobudówek przywołuje skojarzenia z łamanym dachem krakowskim. Część prostokątnych okien i otworów drzwiowych kondygnacji parteru zostały umieszczone w arkadowych płycinach. W części środkowej dłuższych elewacji dwukondygnacyjnej bryły budynku wyróżniają wysokie attyki z ornamentem okuciowym umieszczonym między cokołami z ozdobnymi wazami. Elementy te nawiązują do architektury doby renesansu i manieryzmu. Historyzującej dekoracji dopełniają postumenty z kulami flankujące kamienne ławy w wysokim cokole pd. elewacji (wykonane z żółtego piaskowca), owalne okna i okrągłe płyciny w dłuższych elewacjach kondygnacji piętra. Budynek reprezentuje typ dworca przelotowego. Główne wejście poprzedzone schodkami z różowego piaskowca umieszczone jest na osi pd. elewacji. Wewnątrz budynku na parterze mieści się centralnie ulokowana tzw. hala ogólna połączona z poczekalnią i kasą. W jej wnętrzu na uwagę zwracają sklepienia krzyżowe i kolebkowe, kaflowy piec i drewniana boazeria dolnych partii ścian podobna do zastosowanej, w tym samym czasie, na dworcu w Modlinie. Obok znajdowały się przechowalnia bagażu, biura i świetlica, z której pochodzą drewniane ławy stojące obecnie w poczekalni.

Obiekt dostępny dla zwiedzających.

Oprac. Małgorzata Laskowska-Adamowicz, OT NID w Warszawie, 09.09.2015 r.

Rodzaj: infrastruktura kolejowa

Styl architektoniczny: inna

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_14_BK.182159, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_14_BK.323177