Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

łaźnia miejska z fragmentem d. rogatki miejskiej - Zabytek.pl

łaźnia miejska z fragmentem d. rogatki miejskiej


łaźnia 1922 - 1926 Radom

Adres
Radom, Stefana Żeromskiego 56

Lokalizacja
woj. mazowieckie, pow. Radom, gm. Radom

Łaźnia miejska z fragmentem dawnej rogatki miejskiej (lubelska) stanowi świadectwo rozwoju i historii miasta, zaprojektowana została początkowo w stylu klasycystycznym (rogatka) przez architekta Henryka Marconiego, następnie rozbudowana i przebudowana na łaźnię miejską w stylu modernistycznym przez architekta Kazimierza Prokulskiego.

Stanowi przykład architektury municypalnej z pocz. XIX w. na Mazowszu.

Historia

Budowa rogatek przy wjazdach do Radomia w XIX w. związana była z realizacją założeń planu regulacyjnego miasta przyjętego do realizacji w 1822 r. W roku 1824 rogatki funkcjonowały już przy wszystkich pięciu wjazdach do miasta. Szóstą klasycystyczną rogatkę – lubelską - pobudowano w 1840 r. według projektu Henryka Marconiego. Budynek swoją formą nawiązywał do zbudowanej wcześniej rogatki warszawskiej. W okresie międzywojennym budynek utracił swoją pierwotną funkcję i stał się - na skutek rozbudowy w latach 1922-1925 według projektu Kazimierza Prokulskiego - łaźnią miejską (fragmentem d. rogatki miejskiej jest portyk i klatka schodowa). Działała ona do końca lat 70. XX w. Generalny remont obiektu przeprowadzony został w 1982 r. Od roku 1987 budynek stanowi siedzibę Klubu Środowisk Twórczych Łaźnia, jak również pełni funkcję galerii sztuki i restauracji.

Opis

Łaźnia miejska z fragmentem d. rogatki miejskiej (lubelskiej) usytuowana jest po południowej stronie ul. Stefana Żeromskiego i zachodniej Juliusza Słowackiego, naprzeciwko gmachu Pałacu Komisji Województwa Sandomierskiego (ob. Urząd Miejski). Od strony północnej przylega do Parku im. Tadeusza Kościuszki. 

Obiekt wybudowany został na ceglanym fundamencie, z podpiwniczeniem, ze ścianami wymurowanymi z cegły spojonej zaprawą cementowo-wapienną, obustronnie otynkowanymi. Strop nad 1 piętrem wykonany został z drewna, nad piwnicą i parterem strop Kleina. Więźba dachowa jest krokwiowa, pokryta blachą. Stolarka okienna i drzwiowa w pełni wykonana została z drewna. Budynek wąskofrontowy rozplanowany został na planie litery T, flankowanej od wschodu i zachodu niższymi , jednokondygnacyjnymi dobudówkami oraz wieżą na rzucie elipsy od strony południowej. Całość obiektu pięcioosiowa, trzytraktowa, o układzie dośrodkowym. Wejście do budynku prowadzi od strony północnej poprzez centralnie umieszczone dwuskrzydłowe drzwi zamknięte łukiem pełnym. 

Budynek jest zwarty, dwukondygnacyjny, ze średniej wysokości poddaszem, nakryty dachami pulpitowymi, dwu- i czterospadowymi. Wejście do budynku poprzedzone zostało portykiem zwieńczonym tympanonem wspartym od frontu na czterech kwadratowych w przekroju kolumnach. Elewacje budynku wykonane zostały w stylu modernistycznym, ujęte gzymsami cokołowym, podokiennym (w parterze), nadokiennym (na 1 kondygnacji) i wieńczącym. Fasada zwieńczona schodkowym ryzalitem. Otwory okienne zróżnicowane: kwadratowe, w formie stojącego prostokąta (również zamkniętego łukiem pełnym), owalne i  w formie łuku odcinkowego.  

Obiekt dostępny za pozwoleniem właściciela.

Jerzy Szałygin, OT NID w Warszawie, 15.05.2019 r.

Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Jarosław Bochyński (JB).

Rodzaj: łaźnia

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_14_BK.173719, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_14_BK.407730