Historia

Kościół został wzniesiony w stylu gotyckim w latach 1360-1370 z fundacji króla Kazimierza Wielkiego. Do pierwotnie jednonawowego budynku dodano w XV i XVI wieku. liczne kaplice, z których zachowała się jedynie kaplica różańcowa. Około połowy XV wieku. wybudowano wieżę, która pełniła również funkcję strażnicy miejskiej. W latach 1630-33 dostawiono kaplicę Kochanowskich. W 1752 roku zawaliło się sklepienie nawy. W pierwszych latach XIX w. kościół był silnie zniszczony. Obiekt został restaurowany w latach 1837-1840, zaś cztery lata później ponownie konsekrowany. Kościół gruntownie przebudowano w latach 1908-1909 wg projektu Józefa Dziekońskiego w stylu neogotyckim. Zmiany objęły przedłużenie nawy o jedno przęsło w stronę zachodnią, likwidację przybudówek od strony południowej i wzniesienie nawy bocznej oraz nowej zakrystii. Kościół ponownie był restaurowany w latach sześćdziesiątych XX wieku. Polichromia wnętrza została wykonana w 1972 roku. W 2010 roku świętowano obchody 650-lecia kościoła.

Opis

Kościół usytuowany jest między rynkiem a deptakiem, w miejscu gdzie pomiędzy ulicami Rwańską i Grodzką tworzy się trapezowaty plac. Obiekt jest murowany z cegły, nieotynkowany. Bryła zwarta, bazylikowa z wysmukłym korpusem nawowym oraz pięciokondygnacyjną wieżą z wysokim baniastym hełmem. Całość opięta została szkarpami. Z pierwszego kościoła zachowane zostały prezbiterium, północna ściana nawy z kaplicą różańcową (koniec XV w.) i wieżą oraz późnorenesansowa kaplica Kochanowskich z XVII-wiecznym ołtarzem i późnogotycką chrzcielnicą. Fasada kościoła jest jednoosiowa z portalem z piaskowca, nad nim trzy ostrołukowe okna. Elewacja zwieńczona została dekoracyjnym fryzem z cegieł., nad nim schodkowy szczyt z blendami.

We wnętrzu warto zwrócić uwagę na dekoracje stiukowe ozdabiające od wewnątrz kopułę kaplicy Kochanowskich, jak również na renesansowy portal miedzy prezbiterium a zakrystią. Uwagę przykuwa również pokryte sklepieniem sieciowym prezbiterium z rokokowym stallami z końca XVIII wieku i gotycką rzeźbą z XIV wieku. W kościele w 1854 roku został ochrzczony m.in. malarz Jacek Malczewski. Na zewnątrz przy farze znajdują się trzy cenne rzeźby: kamienny krzyż, XIX-wieczna rzeźba Chrystus u słupa oraz figura św. Jana Nepomucena. z 1752 roku. Rzeźba wykonana przez Piotra Coudraya, nadwornego rzeźbiarza Augusta III, stanowi najstarszy pomnik Radomia.

Obiekt dostępny dla zwiedzających poza godzinami nabożeństw.

Oprac. Bartłomiej Modrzewski, OT NID w Warszawie, 31.10.2014 r.