Historia

Wieś wzmiankowana w 1366 r., w XV w. była własnością Borków z Gryżyny. Kolejno przechodziła we władanie Gołutowskich, Kostków i Tarłów. W latach 1676-1719 należała do rodziny Broniszów. Od 1719 r. właścicielką jest córka Piotra Bronisza Dorota, primo voto Janowa Radomicka, secundo voto Stanisławowa Jabłonowska, wojewodzina rawska. W 1778 r. dobra racockie przejmuje jej syn Antoni Barnaba Jabłonowski, kasztelan krakowski, który sprzedaje je w 1798 r. księciu Wilhelmowi Orańskiemu, późniejszemu królowi Holandii. Wilhelm mieszka w Racocie w 1 poł. XIX w. Od 1887-8 r. Racot stanowi własność książąt weimarskich. Pierwszy kościół w Racocie należał do parafii wysockiej. Obecny wzniesiony został pod koniec XVIII wieku jako kaplica pałacowa przez rodzinę Jabłonowskich, właścicieli wsi. Budowa została rozpoczęta ok. 1768 - 70 przez wojewodzinę rawską księżną Dorotę Jabłonowską, a ukończona po 1780 r. staraniem jej syna Antoniego, kasztelana krakowskiego. W latach 1818-1945 kościół należał do gminy ewangelickiej. Od 1946 r. był filialnym kościołem w parafii w Gryżynie.

Opis

Racot - wieś położona ok. 6 km na południowy-wschód od Kościana. Późnobarokowy kościół pw. śś. Stanisława Kostki i Jerzego wzniesiony został na planie krzyża greckiego z kolistą nawą centralną. Jest budowlą orientowaną, murowaną, otynkowaną, częściowo podpiwniczoną. Do kolistej nawy centralnej otwarte są płytkie jednoprzęsłowe ramiona, mieszczące prezbiterium od wschodu, chór muzyczny od zachodu, oraz wbudowane w 1818 r. loże (po południowej i północnej stronie nawy). Za prezbiterium znajduje się niska kwadratowa zakrystia zaś przed fasadą zach. kruchta. Ścięte naroża nawy i ściany boczne ramion krzyża ujęte są jońskimi pilastrami, w strefie sklepiennej zwieńczone płaskorzeźbionymi wazonami. Nawa sklepiona jest kopulasto, zakrystia przykryta stropem a ramiona krzyża i kruchta przykryte sklepieniem żaglastym. Zewnątrz wszystkie narożniki ujęte uproszczonymi pilastrami toskańskimi z profilowanym gzymsem wieńczącym. Elewacje ramion krzyża zwieńczone gzymsowanymi trójkątnymi szczytami. nakryte osobnymi dachami dwuspadowymi, które łączą się z załamanym dachem nawy, nad ramieniem zachodnim wieżyczka na sygnaturkę, wysoka, czworoboczna o ściętych narożach z hełmem ośmiodzielnym profilowanym. Nad kruchtą czteropołaciowy dach kopulasty, kryty łupkiem; taki sam, kryty także gontem był do ok. 1970 r. nad zakrystią, obecnie nakrytą trzyspadowo. W narożach między ramionami krzyża a prezbiterium wbudowano po 1818 r. niskie półcylindryczne wieżyczki mieszczące schody prowadzącymi do lóż. Okna zwieńczone łukami koszowymi z uskokiem, w opaskach z tynku. Wewnątrz na uwagę zasługuje ołtarz główny, architektoniczny, łączący się z wystrojem ścian, o dwóch kolumnach i dwóch półkolumnach podtrzymujących wygięte do przodu belkowanie, przerwane pośrodku. Półkolisty chór muzyczny wsparty jest na dwóch kolumienkach żeliwnych z XIX w. Polichromia w kopule nawy pochodzi z 1970. Przed kościołem drewniana dzwonnica z przełomu XVIII i XIX w. z trzema dzwonami, nakryta daszkiem namiotowym.

Obiekt dostępny z zewnątrz, wewnątrz w czasie mszy

Oprac. Beata Marzęta, OT NID w Poznaniu, 15.11.2014 r.