Położony na skraju wsi kościół przyciąga licznych turystów oraz jest ważnym elementem w krajobrazie kulturowym Środkowego Nadodrza.

Historia

Świątynia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Przytoku wzniesiona została w latach 1776- 1778. Obiekt ufundowany przez właściciela ówczesnych dóbr w Przytoku, M. von Stentscha pełnił funkcję zboru ewangelickiego do 1945 r. Kościół wzniesiono na miejscu wcześniejszej, XVII wiecznej murowanej świątyni, która uległa zniszczeniu. Po II wojnie światowej obiekt przejęty został przez katolików. Pod koniec XX w. przeprowadzono prace remontowe wewnątrz świątyni polegające m.in. na wymianie posadzek. W 2007 r., dzięki pieniądzom z programu rewitalizacji zabytków nieruchomych i ruchomych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, odnowiono elewację zewnętrzną obiektu. Świątynia nie uległa większym przekształceniom. Kościół należy do reprezentacyjnych obiektów gminy Zabór.

Opis

Kościół w Przytoku położony jest na niewielkim wzniesieniu, w północno- zachodniej części wsi, przy drodze ze Starego Kisielina do miejscowości Jany. Świątynia zbudowana została w 3 ćw. XVIII w. Teren przykościelny wyłożony jest częściowo kostką granitową oraz porośnięty krzewami. Na sąsiadującej działce znajduje się piętrowy budynek plebani. Przed kościołem ustawiono drewniany krzyż z ukrzyżowanym Jezusem. Świątynia zbudowana w stylu klasycystycznym. Obiekt murowany z cegły i kamienia, orientowany, jednoprzestrzenny o trójbocznym zamknięciu od wschodu, z dwoma piętrowymi przedsionkami  przylegającymi po północnej i południowej stronie. Na osi podłużnej stanęły zakrystia i kruchta. Nawę kościoła przykrywa dach dwuspadowy, zaś część prezbiterialną dach wielospadowy. Do elewacji zachodniej świątyni przylega kwadratowa wieża, którą pokrywa namiotowy hełm. Wejście główne do kościoła zlokalizowano w przyziemiu czworobocznej wieży. Kondygnacje świątyni i wieży kościelnej przepruwają zamknięte łukowo otwory okienne. Wnętrze kościoła, przykryte drewnianym stropem z emporami wspartymi na kwadratowych, drewnianych filarach. Balkony ozdobione zostały pseudopłycinami w formie regularnych wieloboków.  W skład zachowanego wyposażenia kościoła wchodzi m.in.: neobarokowy ołtarz, dwa dzwony z 1930 i 1938 r. wiszące na wieży kościelnej, prospekt organowy oraz obraz na płótnie w ołtarzu głównym przedstawiający Wniebowzięcie NMP (przywieziony przez przesiedleńców po II wojnie światowej z kościoła w Waszkowcach na Ukrainie).

Kościół jest własnością wyznaniową. W świątyni odbywają się regularnie msze święte. Obiekt jest szeroko udostępniany.

oprac. Krzysztof Słowiński, OT NID w Zielonej Górze, 30-10-2017 r.