kościół filialny pw. św. Stanisława i Marii Magdaleny - Zabytek.pl
kościół filialny pw. św. Stanisława i Marii Magdaleny
Adres
Przypust
Lokalizacja
woj. kujawsko-pomorskie, pow. aleksandrowski, gm. Waganiec
Historia
O parafii w Przypuście i opisywanym tu kościele w dokumentach wzmiankowano od 1321 roku. Prawdopodobnie zarządzana przez benedyktynów, przetrwała do 1582 roku. Po przeniesieniu parafii do Nieszawy kościół w Przypuście ostał się jako filialny. Obecna świątynia pw. św. Stanisława bpa i Marii Magdaleny przypuszczalnie powstała w XVII w. w Nowogrodzie k. Lipna. Do Przypustu została przeniesiona przed 1779 r. i postawiona w miejscu dotychczasowego, również drewnianego, kościoła.
Opis
Świątynia zlokalizowana jest na wysokiej skarpie, po zachodniej stronie Wisły, w odległości 2 km w kierunku południowym od Nieszawy; wolno stojąca. Budynek orientowany, drewniany, o zwartej, kubicznej bryle architektonicznej. Wzniesiony w konstrukcji zrębowej na podmurowaniu z kamienia polnego. Prezbiterium zamknięte trójbocznie z prostokątną zakrystią od strony północnej. Korpus osadzony na planie prostokąta, jednonawowy, szerszy od prezbiterium, trójprzęsłowy - z usytuowaną od zachodu (zbliżoną do kwadratu) kruchtą o konstrukcji słupowej. Elewacje proste, szalowane deskami w pionie, bez dekoracji architektonicznych; szczyt fasady - nadwieszony. Wewnętrzne i zewnętrzne ściany nawy wzmocnione lisicami. Dachy dwuspadowe, kryte gontem. Na kalenicy nawy, od wschodu, wieżyczka na sygnaturkę, sześcioboczna z latarnią, zwieńczona sześciopołaciowym hełmem, pobitym blachą. Wnętrze kościoła nakryte stropami płaskimi, zaokrąglonymi po bokach, oddzielone od ścian profilowanym gzymsem. Otwór tęczowy o ściętych narożach z profilowaną belką. Chór muzyczny, późnorenesansowy, datowany na około 1660 r., wsparty na dwóch słupach. Otwory okienne zamknięte odcinkowo. Wyposażenie kościoła różnorodne. Zachowały się dwie ławy kolatorskie, późnorenesansowe, pochodzące z ok. 1600 r. Ołtarze (główny i dwa boczne) rokokowo- klasycystyczne - z ok. 1800 roku.
Dostęp do zabytku ograniczony. Kościół jest zamknięty, odbywają się w nim tylko trzy msze święte w roku. O otwarcie świątyni można poprosić opiekujące się budynkiem małżeństwo Tomaszewskich (mieszkające w gospodarstwie obok).
Oprac. Bernardeta Popek- Olszowa, OT NID w Toruniu, 26-11-2015 r.
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
drewniane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_04_BK.120158, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_04_BK.215010