Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

jatki miejskie - Zabytek.pl

jatki miejskie


budynek użyteczności publicznej 1820 r. Przedecz

Adres
Przedecz, Wolności 1

Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. kolski, gm. Przedecz - miasto

Unikalne w skali województwa jatki miejskie w Przedczu są przykładem nowożytnej budowli użyteczności publicznej, będącej świadectwem dawnych tradycji handlowych związanych z targami i jarmarkami miejskimi.

Historia

Przedecz po raz pierwszy wzmiankowany został w 1136 roku. W miejscu późniejszego zamku zlokalizowany był pierwotny gród drewniano-ziemny, który w czasie wojny polsko-krzyżackiej w 1329 r. został zdobyty przez oddział komtura Ottona von Lutterberga i zniszczony. W 1343 r. Przedecz powrócił we władanie polskie. Zgodnie z przekazem Janka z Czarnkowa, król Kazimierza Wielkiego do 1360 r. wzniósł w tym miejscu nowy, murowany zamek. Data uzyskania praw miejskich nie jest znana, po raz pierwszy jako miasto Przedecz był wymieniony w dokumencie wystawionym w 1383 roku. Nowy dokument lokacyjny został wydany po pożarze miasta w 1558 roku przez króla Zygmunta Augusta. Na przełomie XVII i XVIII w. doszło do wyludnienia miejscowości i zmniejszenia jej rangi. W połowie XVIII wieku nastąpił ponowny rozwój Przedcza, który w 1766 r. był siedzibą starostwa grodowego i miastem powiatowym. W 1820 r. po sprowadzeniu się do Przedcza sukienników z Niemiec zostały dla nich wydzielone z ziem starościńskich i wójtowskich działki mieszkalne z ogrodami.

Sześć dorocznych jarmarków i odbywające się dwa razy w tygodniu targi zostały ustanowione dla Przedcza już w 1722 roku. Jatki miejskie wzniesiono około 1820 r. równocześnie z budową ratusza i remizy strażackiej. Służyły jako miejsce handlu jarmarcznego i targowego. Na początku lat czterdziestych zostały zmodernizowane, m. in. przebudowane zostały ich północne filary. Od drugiej poł. XX w. jatki użytkowane są jako poczekalnia przy przystanku autobusowym. W latach sześćdziesiątych XX wieku przeprowadzono remont budowli. Odnowione zostały tynki, wymieniono i przedłużono dach w jego części południowej.

Opis

Dawne jatki miejskie w Przedczu umiejscowione są w centrum miasta, pomiędzy budynkami ratusza i remizy strażackiej, w południowej pierzei rynku. Budowlę tworzy otynkowany odcinkowy mur parawanowy z cegły ceramicznej. Pulpitowy dach jatek o drewnianej konstrukcji krokwiowej opiera się po południowej stronie muru na podciągu wzmocnionym mieczami osadzonymi w drewnianych przyściennych filarach posadowionych na sześciennych ceglanych postumentach, a od północy — na podciągu położonym na dziewięciu kanelurowanych na górze kolumnach murowanych z cegły na rzucie koła i otynkowanych. Na murowaną podłogę jatek prowadzą długie trzystopniowe schody.

Jatki dostępne dla zwiedzających.

Oprac. Tomasz Łuczak, OT NID Poznań, 18-04-2017 r.

Rodzaj: budynek użyteczności publicznej

Styl architektoniczny: klasycystyczny

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_30_BK.163451, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_BK.63829