Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

klasztor filipinów, ob. dom dziecka - Zabytek.pl

klasztor filipinów, ob. dom dziecka


klasztor 1771 r. Poznań

Adres
Poznań, Filipińska 4

Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. Poznań, gm. Poznań

Dawny dom Kongregacji Oratorium św.Filipa Neri jest budynkiem późnobarokowym, który na początku XX w.

został rozbudowany o dodatkowe skrzydło z uwzględnieniem proporcji i stylu architektonicznego pierwotnej budowli, z którą tworzy jednorodną całość. Budynek jest dawną siedzibą najstarszej, obok gostyńskiej, kongregacji filipinów w Polsce oraz świadectwem blisko 140-letniej obecności zgromadzenia na Śródce.

Historia

Historia obecności kongregacji filipinów na Śródce jest nierozerwalnie związana z dziejami parafii i kościoła pw. św. Małgorzaty na Rynku Śródeckim. Śródka, pierwotnie osada targowa, została przekształcona w ośrodek miejski w 1. poł. XIII w. (w 1800 r. została włączona w obręb Poznania). Wówczas istniał już pierwszy, najprawdopodobniej drewniany kościół pw. św. Małgorzaty, który ok. 1244 r. stał się świątynią parafii.

Ok. poł. XVII w. proboszcz parafii pw. św. Małgorzaty, ks. Stanisław Grudowicz rozpoczął starania o utworzenie kongregacji filipinów, które zbiegły się w czasie z wybudowaniem z jego inicjatywy przy kościele kaplicy św. Filipa Neri. Zabiegi te zakończyły się powodzeniem i w 1665 r. powołano Kongregację Oratorium św. Filipa Neri, której w 1671 r. przekazano kościół parafialny.

Początkowo siedzibą kongregacji była zaadaptowana na ten cel w 1673 r. drewniana plebania. Budowa murowanego domu rozpoczęła się po 1746 r., a została zakończona w 1777 r.

W 1805 r. kongregacja filipinów została zniesiona, a kościół pw. św. Małgorzaty został przekazany parafii archikatedralnej, której świątynią pomocniczą jest do dzisiaj. Decyzją arcybiskupa dom został przeznaczony dla ubogich księży. W latach 1836-1839 był siedzibą Komisji Fortyfikacyjnej. Ok. poł. XIX w. został przekazany Zgromadzeniu Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego à Paulo (tzw. szarytkom) z przeznaczeniem na dom dla sierot, który prowadziły do 1877 r., kiedy zostały usunięte ze Śródki, na którą powróciły w 1893 r.

Z ich inicjatywy, w 1900 r., do istniejącego dawnego domu kongregacji filipinów zostało dobudowane pod kątem prostym skrzydło pn. oraz, od pn., kaplica w narożniku łączącym dwie części obecnego budynku. Rozbudowa jest przykładem wyjątkowego podejścia do istniejącej bryły historycznej budowli, która wyznaczyła proporcje i styl części dobudowanej, jednorodnie z nim połączonej.

Po zakończeniu II wojny światowej w budynku mieścił się ośrodek zdrowia oraz mieszkania. W pierwszej dekadzie XXI w. został poddany gruntownemu remontowi i pracom konserwatorskim. Po ich zakończeniu w 2011 r. stał się siedzibą Katedralnej Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I stopnia i Gimnazjum Katedralnego.

Opis

Dawny dom Kongregacji Oratorium św. Filipa Neri znajduje się na prawym brzegu Warty w części miasta nazywanej Śródką, jest położony w północno-zachodnim narożniku Rynku Śródeckiego, frontem zwrócony do ul. Filipińskiej.

Budynek składa się z dwóch części - pierwotnej, późnobarokowej, wybudowanej w latach 1747-1777, szczytem zwróconej w kierunku południowym, oraz nowszej północnej, wzniesionej w tym samym stylu z inicjatywy sióstr szarytek na pocz. XX w.

Oba budynki zostały wybudowane na rzucie prostokątów, z cegły i otynkowane. Ich prostopadłościenne, dwukondygnacyjne bryły są połączone pod kątem prostym, a ich plan tworzy kształt węgielnicy. Nakrywają je wysokie dachy dwuspadowe, kryte dachówką. W trakcie rozbudowy, w miejscu ich połączenia w narożniku północno-zachodnim, wzniesiono również z cegły i otynkowano niższą, jednokondygnacyjną kaplicę na rzucie wydłużonego prostokąta, nakrytą ściętym dachem trójpołaciowym, krytym dachówką i częściowo blachą, z hełmem zwieńczonym krzyżem na osi elewacji pn.

Elewacja frontowa, zwrócona w kierunku południowo-wschodnim, jest dwukondygnacyjna, dziewięcioosiowa z głównym wejściem w dolnej kondygnacji piątej osi, w miejscu połączenia dwóch części budynku. Elewacje szczytowe, południowa i wschodnia, są również dwukondygnacyjne, trójosiowe, zwieńczone dwukondygnacyjnymi szczytami, z których węższa część wyższa jest połączona z niższą, jednoosiową spływami wolutowymi, flankowanymi u podstawy wazonami. Otwory okienne i drzwiowy są prostokątne, zamknięte półkoliście w kondygnacji parteru i odcinkowo na piętrze. Artykulację pionową tworzą dekoracyjne pilastry w wielkim porządku o kapitelach z dekoracją rocaille, wsparte na wysokim cokole pokrytym płytką klinkierową, wspierające gzyms wieńczący, zdwojone na narożach budynku. Piątą oś elewacji frontowej wieńczy szczyt o kompozycji analogicznej, choć nieco uproszczonej, do tych w elewacji południowej i wschodniej, z krzyżem na szczycie.

Obiekt dostępny częściowo. Obecnie siedziba Katedralnej Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I stopnia i Gimnazjum Katedralnego.

Oprac. Anna Dyszkant, OT NID w Poznaniu, 31.10.2014 r.

Rodzaj: klasztor

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_30_BK.172851, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_BK.135733