Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

grodzisko, st. 4 - Zabytek.pl

grodzisko, st. 4


grodzisko Okres średniowieczny Płużnica Wielka

Adres
Płużnica Wielka

Lokalizacja
woj. opolskie, pow. strzelecki, gm. Strzelce Opolskie - obszar wiejski

Grodzisko stożkowate w Płużnicy Wielkiej było zapewne obiektem o charakterze mieszkalnym.

Być może była to średniowieczna siedziba rycerska z mieszkalno-obronną wieżą, posadowiona w pobliżu historycznej drogi wiodącej ze Śląska przez Toszek i Jemielnicę (dawny ośrodek cysterski) do Opola. Relikt ten, mając czytelną formę terenową, jest ważnym elementem krajobrazu kulturowo-przyrodniczego regionu strzeleckiego, wzbogacającym naszą wiedzę o średniowiecznym osadnictwie, jego zasięgu i szczególnym charakterze strażniczo-obronnym.

Usytuowanie i opis

Grodzisko położone jest w niewielkiej dolinie lokalnego potoku, przy północnej krawędzi stawu parkowego utworzonego na tym cieku, około 200 m na północ od pałacu i około 350 m na wschód od kościoła we wsi. W zachodniej części działki gruntowej nr 334/19.

Opis stanowiska: grodzisko stożkowate założone zostało na planie koła: średnica nasypu stożka u podstawy wynosi około 25 m, u góry (płaszczyzna majdanu) około 20 m, a jego wysokość około 2-2,5 m od dna fosy. Kolisty kopiec otoczony jest fosą o szerokości około 5 m, czytelną w części północnej założenia, a w części południowej przechodzącą w rozległy czworoboczny staw. Kopiec oraz zewnętrzna strona fosy porośnięta jest drzewami i krzakami, a fosa i staw są wypełnione wodą.

Historia

Grodzisko było znane badaczom niemieckim już pod koniec XIX w. Pisze o nim w 1896 r.m.in. H. Söhnel. W 1957 r. polski archeolog Józef Kaźmierczyk z zespołem z Uniwersytetu wrocławskiego przeprowadził badania powierzchniowe, a w 1972 r. rozpoznanie sondażowe wykonał Eugeniusz Tomczak z Biura Dokumentacji Zabytków w Opolu. W 2007 r. w ramach badań Archeologicznego Zdjęcia Polski powierzchniową penetrację obiektu przeprowadził zespół pod kierunkiem Marka Bednarka z Uniwersytetu Wrocławskiego. W wyniku tych badań archeolodzy określili, że obiekt użytkowany był w okresie średniowiecznym (XIV - XV w.) jako grodzisko. 

Stan i wyniki badań archeologicznych

Grodzisko znane było badaczom niemieckim już pod koniec XIX w., kiedy to obiekt został zinwentaryzowany przez H. Söhnela. W 1957 r. J. Każmierczyk i K. Macewicz przeprowadzili badania powierzchniowe obiektu. W 1972 r. badania sondażowe wykonał E. Tomczak. Odkrył warstwę kulturową o miąższości około 30 cm. Wykonał dokumentację opisową, rysunkową i fotograficzną grodziska oraz znalazł kilkadziesiąt ułamków naczyń glinianych obtaczanych i toczonych oraz grudki polepy. Na podstawie tych badań archeolodzy określili, że grodzisko funkcjonowało w XIV-XV w. W 2007 r. w ramach badań Archeologicznego Zdjęcia Polski powierzchniową penetrację obiektu przeprowadził zespół pod kierunkiem M. Bednarka. Nie znaleziono artefaktów archeologicznych, lecz potwierdzono formę terenową tego grodziska. Obiekt zachowany jest dobrze, zagospodarowany jest jako romantyczny obiekt parkowy. Jednakże płynący okresowo ciek podmywa krawędzie obiektu naruszając jego nasyp. W 2006 r. wykonano plan warstwicowy grodziska.

Grodzisko widoczne w krajobrazie parku dworskim jako niewielki zakrzaczony stożek na stawie utworzonym na niewielkim cieku. Położone jest na gruntach prywatnych. Dojście od szosy w kierunku północnym ulicą Strzelecką, przez park koło pałacu. 

Oprac. Krzysztof Spychała, NID OT Opole, 21.05.2020 r.

Rodzaj: grodzisko

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_16_AR.4518, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_AR.1358518