w. i dzwonnicą z 1844 r. oraz pozostałościami dawnego cmentarza grzebalnego z dwoma kamiennymi nagrobkami. Kościół należy do grupy drewnianych, bezwieżowych świątyń wznoszonych niegdyś powszechnie na terenie całej Lubelszczyzny.

Historia

Płonka jako wieś królewska odnotowana po raz pierwszy 1359 r. Parafia łacińska erygowana zapewne wraz z nadaniem prawa niemieckiego w 1422 r. Obecny kościół, kolejny na tym miejscu, wzniesiony w latach 1793 - 1798. Restaurowany w 1844 r. (wówczas wybudowano także dzwonnicę), 1873, 1882 (gruntownie), a także w 1907, 1926 (szalunek zewnętrzny), l. 60. (zmiana pokrycia z gontu na blachę), 1990 (boazeria wewnątrz). Obecnie ponownie odnawiany wewnątrz.

Opis

Zespół kościelny usytuowany w środku wsi, w pobliżu założenia dworskiego (dwór rozebrany w 1973 roku). Na dawnym cmentarzu grzebalnym otaczającym kościół znajduje się dzwonnica, dwa nagrobki oraz okazy starodrzewu. Kościół orientowany. Wzniesiony na planie składającym się z prostokątnej nawy oraz węższego i niższego, zamkniętego trójbocznie, prezbiterium. Po bokach prezbiterium prostokątna zakrystia i skarbczyk, od frontu niewielka kwadratowa kruchta. Kościół zbudowany z drewna w konstrukcji wieńcowej, oszalowany, posadowiony na nowszej ceglanej podmurówce. Nawa i znacznie niższa kruchta nakryte dachami dwuspadowymi, z półszczytami od zachodu. Nad prezbiterium dach dwuspadowy zamknięty trójpołaciowo, nad zakrystią i skarbcem daszki dwupołaciowe, wszystkie pokryte blachą (pierwotnie gontem). Na kalenicy nawy ośmioboczna, wysmukła wieżyczka na sygnaturkę, z latarnią. Więźba dachowa drewniana, z podwójnym stolcem. Elewacje oszalowane pionowo deskami z listwowaniem, z wyodrębnionym cokołem i profilowanym gzymsem wieńczącym. Okna prostokątne, wielokwaterowe, w deskowych obramieniach. Ściany pomalowane farbą olejną na kolor kremowy, z którym kontrastuje ciemniejszy detal architektoniczny oraz stolarka okienna i drzwiowa. Wewnątrz nawa i prezbiterium nakryte płaskim stropem - w nawie wspartym na czterech słupach; od zach. chór muzyczny oparty na dwóch słupach. Pomiędzy nawą a prezbiterium szeroki, półkolisty otwór tęczowy i profilowana belka, na której krucyfiks. Wyposażenie w większości osiemnastowieczne (pochodzące zapewne z poprzednich świątyń), ołtarze neobarokowe (XIX w.) ze starszymi ornamentami i obrazami. Dzwonnica wolno stojąca, wzniesiona na planie kwadratu, jednokondygnacyjna. Drewniana, konstrukcji słupowej, oszalowana pionowo deskami z listwowaniem, nakryta dachem namiotowym pod blachą, zwieńczonym współczesnym krzyżem (d. sterczyną klasycystyczną w formie obelisku). Elewacje dwukondygnacyjne, w górnej strefie przeprute parami półkolistych otworów rezonansowych. Na cmentarzu kościelnym (d. grzebalnym) zachowane dwa klasycystyczne, kamienne nagrobki: Tomasza Wasiutyńskiego (zm. 1798) i Bogumiły z Piegłowskich Dydyńskiej (zm. 1821).

Obiekt dostępny z zewnątrz oraz wewnątrz po uzgodnieniu.

Oprac. Bożena Stanek-Lebioda, OT NID w Lublinie, 13-07-2016 r.