kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła - Zabytek.pl
kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła
Adres
Pisarzowice, 6a
Lokalizacja
woj. opolskie, pow. krapkowicki, gm. Strzeleczki
Znajdują się w nim detale architektoniczne oraz elementy wystroju wnętrza od gotyckich sklepień krzyżowo-żebrowych poprzez renesansową płytę nagrobną z postacią rycerza po XIX-wieczne witraże z pracowni A. Rednera z Wrocławia. Ponadto w miejscowości znajduje się późnobarokowy pałac stanowiący obecnie własność prywatną.
Historia
W 1285 roku XIII wieś Pisarzowice, zwana wówczas Villa Scriptoris, należała do księcia Bolesława Opolskiego, z tego też okresu pochodzą pierwsze wzmianki o miejscowości, w której znajdowały się dwa młyny i kościół noszący wówczas wezwanie Św. Trójcy. W połowie XV wieku wieś została zniszczona, a kościół spalony przez husytów. Od 1538 roku właścicielem Pisarzowic była rodzina Janikowskich, a w 1561 roku wieś kupił kanclerz księstwa opolsko-raciborskiego Nikolaus Lassota von Steblau. W tym też okresie kościół został rozbudowany o kaplicę i kruchtę z renesansowym szczytem. W 1585 roku zmarł Nikolaus Lassota – na jednej ze ścian wciąż można oglądać jego płytę nagrobną z przedstawieniem rycerza. Po śmierci Lassoty wieś przeszła w ręce protestantów, a od 1646 roku weszła w skład majątku głogóweckich Oppersdorfów. W 1848 roku Pisarzowice stały się samodzielna parafią. Kościół rozbudowano i zmieniono wezwanie z św. Trójcy na św. Michała Archanioła.
Opis
Kościół usytuowany został w centrum miejscowości, na placu otoczonym kamiennym ogrodzeniem z ażurowymi przęsłami. Po zachodniej stronie kościoła znajduje się cmentarz. Świątynia jest orientowana, z prostokątną, dwuprzęsłową nawą i trójbocznie zamkniętym prezbiterium. Po stronie północnej i południowej prezbiterium znajdują się prostokątne pomieszczenia – kaplica i zakrystia. Na osi kościoła, po stronie zachodniej postawiona została czworoboczna wieża, a po obu jej stronach niższe, prostokątne przybudówki (północna równa szerokością wieży oraz węższa południowa, w której znajdują się schody). Kościół jest murowany z cegły i kamienia, oskarpowany i gładko otynkowany. W nawie znajdują się otwory okienne zamknięte łukiem pełnym, w dobudówkach i w przyziemiu wieży otwory okienne mają kształt prostokątów. Świątynia kryta jest dachami: siodłowym (nawa i kruchta), wielopołaciowym (prezbiterium) i pulpitowymi (kaplica, zakrystia i dobudówki). Elewacja zachodnia kościoła jest trójosiowa ze znajdującą się w osi środkowej dominującą wieżą i niższymi dobudówkami w osiach bocznych. W dolnej kondygnacji, na tle podwójnej, ostrołukowej blendy znajduje się prostokątny otwór wejściowy. W drugiej kondygnacji wieża z czworobocznej przechodzi w ośmioboczną z otworami okiennymi na przemian okrągłymi i zamkniętymi łukiem pełnym. Wieża nakryta jest ośmiobocznym hełmem z latarnią. Elewacja południowa kościoła w części wieżowej dekorowana jest podwójną ostrołukową blendą. W pierwszym od wieży przęśle nawy znajduje się kruchta zwieńczona renesansowym szczytem ze spływami. Kościół w Pisarzowicach jest budowlą jednonawową z prezbiterium oddzielonym od nawy ostrołukowym łukiem tęczy. Prezbiterium i nawa nakryte są sklepieniami krzyżowo-żebrowymi z żebrami spływającymi na ściany nawy w postaci służek, w kaplicy i kruchcie są sklepienia krzyżowe, zaś w zakrystii i pod wieżą kolebkowe oraz kolebkowe z lunetami. W przęśle zachodnim znajduje się empora muzyczna. Wyposażenie świątyni podobnie, jak sama budowla, pochodzi z różnych okresów od zachowanego gotycko-renesansowego drewnianego krucyfiksu poprzez renesansową płytę nagrobną starosty opolskiego z ostatniej ćw. XVI w. po neogotycki prospekt organowy i witraż figuralny z końca XIX wieku pochodzący z pracowni A. Rednera z Wrocławia.
Zabytek dostępny. Zwiedzanie wnętrz po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.
Oprac. Aleksandra Ziółkowska, OT NID w Opolu, 29.12.2014 r.
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: gotycki
Materiał budowy:
kamienne
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_16_BK.16923, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_BK.16119