Historia

Pałac w Patrykozach wybudowany został w latach 1832 - 1843 dla Teodora Lubicz-Szydłowskiego generała Wojska Polskiego w okresie Powstania Listopadowego, według projektu Franciszka Jaszczoła. Po śmierci Teodora Lubicz - Szydłowskiego w 1863 roku dobra wraz z pałacem przejął jego bratanek Antoni. W 1871 roku Antonii Szydłowski sprzedał je Rajmundowi Skarżyńskiemu. Na początku XX wieku pałac był w rękach Hipolita Cichockiego, potem jego syna Stanisława. W roku 1930 po parcelacji majątku pałac i park przejął ksiądz Solnicki. Po II wojnie światowej majątek przejęty przez Skarb Państwa. Około 1987 roku część gruntów zakupił od gminy rolnik J. Wiąsek. W połowie lat 90. 2/3 majątku należała do Skarbu Państwa a 1/3 do Gesslera, który to odkupując część Wiąska wszedł w posiadanie parku wraz z pałacem. Około 2000 roku pałac zyskuje nowego właściciela. Podczas remontu trwającego ponad 6 lat (2004-2010) obecny właściciel - Maurycy Zając - odtworzył szczegółowy układ pałacu i przywrócił mu jego historyczny wygląd. Zniszczone sztukaterie ścienne i sufitowe, maswerki, piece kaflowe i kominki, parkiety taflowe i marmurowe podłogi powróciły odnowione na swoje miejsce oddając dawną atmosferę pałacu. Uzupełnieniem tego wyglądu są oryginalne sprzęty pałacowe, meble z epoki Biedermeiera, które wtapiają się w mury tego niezwykłego obiektu. Dbałość właściciela o detal w przywracaniu świetności pałacu zachwyca każdego zwiedzającego. Wokół pałacu można podziwiać romantyczny park w stylu angielskim oraz stawy wraz`z traktem pałacowym i dwoma mostami.

Opis

Pałac położony pośród pól, na południowy-wschód od wsi, na lokalnym wzniesieniu, otoczony z trzech stron polami, z czwartej od zach. pozostałościami krajobrazowego parku. Dojazd od strony wschodniej i zachodniej. Od wschodu poprzez długa rampę na kolebkowo sklepionych piwnicach. Zwrócony frontem na północny-wschód. Rampa przed pałacem tworzy obszerny podjazd co daje wejście główne na wysokości pierwszego piętra. Pałac murowany z cegły i otynkowany, posadowiony na planie odcinka koła, o nieregularnej bryle. Część południowa wybrzuszona, część północna wklęsła w wejściem głównym na osi. Do korpusu głównego od wschodu przylega dwukondygnacyjna część posadowiona na planie kwadratu, od zachodu dostawiono trzy kondygnacyjną, czworoboczną o ściętych narożach wieżę, mieszcząca klatkę schodową, od południa do korpusu dostawiono parterową, okrągłą basztę. O malowniczości pałacu stanowił nie tylko nader urozmaicony plan i bryła ale również wystrój elewacji skomponowany przy pomocy takich elementów jak: szczyty i półszczyty ze sterczynami i pinaklami, lizeny z płycinami zamkniętymi łukiem trójlistnym, otwory okienne zamknięte łukiem ostrym lub łukiem w ośli grzbiet, spiczasty daszek przekrywający okrągłą basztę. Od południa elewację wyposażono w dwukondygnacyjną galerią. W wysokim parterze została ona przeszklona i pełniła funkcję oranżerii, w piętrze była otwarta rzędem ostrołukowych okien. Otwory okienne wyposażone zostały w dekorację maswerkową. Wnętrza skomponowane w duchu klasycystycznym i neogotyckim Zachowały się neogotyckie kominki i resztki dekoracji sztukatorskiej między innymi rozety sufitowe i gzymsy. Wystrój okrągłej salo w wysokim parterze okrągłej baszty skomponowany za pomocą cieniutkich kolumienek, ślepej dekoracji maswerkowej, sklepieniem stalaktytowym. Zachowała się ponadto żeliwna, kręcona klatka schodowa w wieży oraz stolarka okienna i drzwiowa. Całość skomponowana w duchu neogotyku.

Zabytek dostępny dla zwiedzających za drobną opłatą i po wcześniejszym uzgodnieniu z właścicielem.

Oprac. Katarzyna Kosior, OT NID w Warszawie, 03.12.2014 r.