XIII w., rozbudowaną w 1535 r. W 1837 roku kościół otrzymał późnoklasycystyczną kaplicę grobową rodziny Moszczeńskich. Na teren przykościelny prowadzi późnobarokowa, trójarkadowa brama-dzwonnica. W kościele znajduje się obraz MB, otaczany szczególnym kultem od XVII wieku.

Historia

Pierwsza wzmianka o kościele pw. Wszystkich Świętych w Otorowie i o parafii pochodzi z 1298 roku. Murowany kościół z fundacji dziedziców Otorowskich powstał w 1 poł. XIII w. Około 1535 roku miała miejsce rozbudowa świątyni. W skład parafii w Otorowie, w 1580 roku wchodziły następujące miejscowości: Brodziszewo, Buszewko, Buszewo, Lipnica, Lubosina i Przystanki. W 1 połowie XVIII w. kościół był poważnie zniszczony i w następnych latach przechodził szereg remontów. Wówczas to wystąpiło znaczne zarysowanie murów kościoła i sklepień. Wobec przegnicia pali fundamentowych, na których kościół został posadowiony, nastąpiło podmurowanie kościoła kamieniami w partii przyziemia, od wewnątrz. W 1784 r. wspomina się o remoncie z fundacji Józefa Moszczeńskiego, kasztelana lądzkiego. Kolejny remont miał miejsce w 1824 roku. W 1837 roku dobudowano późnoklasycystyczną kaplicę grobową rodziny Moszczeńskich. Kaplicę ufundowała dla męża Stanisława, Wincencja Moszczeńska, wg proj. Karola Ceptowskiego. Kolejna restauracja kościoła miała miejsce w 1871 r. W 1901 r. na wieży kościoła pojawił się zegar. W roku 1913 w trakcie remontu hrabiowie Łąccy z pobliskiej Lipnicy oraz Mielęccy z Buszewa ufundowali dwa dekoracyjne witraże wykonane przez firmę Puhl i Wagner z Treptow koło Berlina. Zakupiono także we Francji nowe stacje drogi krzyżowej wykute w kamieniu. W 1885 r. dokonano restauracji wyposażenia kościoła. W 1934 roku odbył się kolejny remont. W 1973 r. miał miejsce remont elewacji. W 1994 r. remontowano kaplicę Moszczeńskich oraz założono elektryczne ogrzewanie kościoła. W 1995 - przełożono dachówkę na kościele, wykonano nowe opierzenia, rynien i rur spustowych.

Opis

Otorowo, duża wieś położona 11 km na pd-zach. od Szamotuł, przy szosie do Pniew. Kościół pw. Wszystkich Świętych usytuowany jest w centralnej części wsi, po południowej stronie głównej drogi wiejskiej. Nieopodal znajduje się szkoła oraz cmentarz parafialny. W pd.-zach. części wsi usytuowane jest założenie pałacowo-parkowe z pałacem z 1738 r., rozbudowanym w pocz. XX w., w którym obecnie mieści się dom dziecka, prowadzony od 1922 r. przez siostry urszulanki. Obok pałacu dwie oficyny z k. XVIII w. i krajobrazowy park z pomnikowymi okazami drzew z przełomu XVIII/XIX w. Teren cmentarza przykościelnego otacza mur z późnobarokową arkadową bramą-dzwonnicą z k. XVIII wieku. Na terenie cmentarza rośnie 10 pomnikowych cisów oraz znajdują się nagrobki m. in. byłych proboszczów. Ponadto późnoklasycystyczne nagrobki Weroniki Cichockiej (zm. 1828) i Weroniki z Kamieńskich Wasilkowskiej (zm. 1828). Od frontu, w płn.-zachodniej części cmentarza postawiono w 1984 r. pomnik na grobie 10 mieszkańców Otorowa rozstrzelanych przez hitlerowców w październiku 1939 roku. Nieopodal, w 1972 r. postawiono figurę św. Jana Nepomucena. W bezpośredniej bliskości kościoła, za murem od zachodu znajdują się plebania oraz budynek domu katolickiego z pocz. XX wieku.

Kościół orientowany, murowany z cegły w układzie polskim, salowy, trójprzęsłowy na planie prostokąta, od wschodu zamknięty trójbocznie. Od północy przylega do prezbiterium zakrystia, a do nawy kwadratowa, późnoklasycystyczna kaplica grobowa rodziny Moszczeńskich. Od południa dostawiona została do nawy w 1872 r. neogotycka kruchta. Bryła świątyni zwarta, z nawą nakrytą dwuspadowym dachem, pierwotnie wyższym, z dachówką typu mnich - mniszka. Ściany kościoła oszkarpowane. W niektórych szkarpach znajdują się półkoliste wnęki. Oknami zamknięte odcinkiem łuku, zmniejszone w stosunku do pierwotnych ostrołukowych. Elewacja zachodnia flankowana od południa cylindryczną wieżyczką ze schodami. Obecny szczyt fasady ukształtowany zapewne w na przełomie XVIII/XIX w. zwieńczony trójkątnym frontonem, ze spływami wolutowymi. Na górze czworoboczna wieżyczka na sygnaturkę. Pod oknem, od pn.-wsch. umieszczona data 1533 - rozbudowy kościoła. Ściany kaplicy grobowej o podziałach ramowych. Front ujęty filarkami, zwieńczony trójkątnym frontonem, w którym umieszczono Oko Opatrzności. Na osi okrągłe okno w dekoracyjnym polu ze stiukowymi postaciami aniołków i ornamentem roślinnym oraz napisem: „Ceptowski fecit” i data 1837. Wejście do kościoła od zachodu. Wnętrze nawy kościoła nakryte sklepieniami gwiaździstymi. W zakrystii sklepienie kolebkowe z lunetami, a w kaplicy sklepienie beczkowe. Pomiędzy nawą a prezbiterium ostrołukowy łuk tęczowy. Nad drzwiami do kaplicy grobowej dekoracja stiukowa z herbem Nałęcz rodziny Moszczeńskich.

Wyposażenie kościoła z XVII i XVIII w. W ołtarzu głównym obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w typie Śnieżnej z 1 poł. XVIII w. Obraz otaczany jest szczególnym kultem. Fakt istnienia kultu maryjnego w tym miejscu poświadczony jest od XVII wieku. … Kroniki kościelne wspominają o obrazie w 1681 roku jako bardzo starym, posiadającym wota i korony i coraz ich więcej przybywało za doznane łaski i przybywa. [Na 700-lecie kościoła w Otorowie, dekanatu lwóweckiego, archidiecezji poznańskiej, oprac. ks. prob. Jauksz, Szamotuły 1934]. Pozycja ta określa cudowny obraz Matki Boskiej Otorowskiej z Dzieciątkiem Jezus, zwanej także Matką Boską Śnieżną … jako bardzo stary i cenny zabytek w stylu bizantyńskim. Wspomina także, że obraz został gruntownie odnowiony w 1914 roku przez prof. Jana Rutkowskiego, konserwatora zamku królewskiego w Warszawie. Jemu również zawdzięczamy renowację ikony szamotulskiej. W ciągu roku odprawiane są nowenny do Matki Bożej. Dnia 15 sierpnia, w święto Wniebowzięcia Matki Bożej (Matki Boskiej Zielnej) odbywa się odpust parafialny, na który przybywają nie tylko mieszkańcy parafii.

Zabytek dostępny z zewnątrz. Możliwość zwiedzania po wcześniejszym uzgodnieniu. Bliższe informacje na temat parafii oraz godziny Mszy Św. są podane na stronie internetowej parafii i archidiecezji poznańskiej: www.archpoznan.pl

oprac. Teresa Palacz, OT NID w Poznaniu, 10-11-2015 r.