Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła - Zabytek.pl

kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła


kościół pocz. XIV w. Osetno

Adres
Osetno

Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. górowski, gm. Góra - obszar wiejski

Przykład wiejskiego wczesnogotyckiego kościoła, rozbudowanego w czasach nowożytnych z neogotycka wieżą, z zachowanym bogatym nowożytnym, głównie manierystycznym wyposażeniem.

Historia

Kościół w Osetnie (niem. Gross Osten) jest budowlą wielofazową o średniowiecznej metryce. Wzniesiony został zapewne w XIII w. Za pierwszą wzmiankę źródłową poświadczającą jego istnienie przyjmuje się zapis z 1289 roku, w którym wymieniony został proboszcz Pfarrer in Ozethno. Sam kościół w źródłach historycznych wymieniony został w roku 1376.

W końcu wieku XV, z fundacji Ernesta von Tschammer, ówczesnego właściciela miejscowych dóbr szlacheckich, sprawującego patronat nad kościołem, od północy do prezbiterium dostawiona została rodzinna kaplica grobowa z kryptą. Nad kaplicą mieściła się loża kolatorska. W roku 1552 kościół przeszedł w ręce protestantów. Z inicjatywy Oswalda I von Tschammer kościół został powiększony o wzniesioną po południowej stronie prezbiterium kaplicę. W tym czasie również dostawiona została wieża, w dolnych kondygnacjach murowana, wyżej drewniana, przemurowano także okna nawy. Po roku 1565 na ścianach wnętrza umieszczone zostały liczne bogato zdobione manierystyczne epitafia członków rodziny von Tschammer i von Haugwitz, ufundowane zapewne przez Wolframa von Tschammer. Wnętrze ozdobione zostało polichromią, datowaną na l. 70. XVI w. Kościołem protestanckim pozostawał do 1653, kiedy to postanowieniem Królewskiej Komisji Rewizyjnej, zwrócony został katolikom. W roku 1862 zbudowana została nowa neogotycka ceglana wieża, dostawiona na osi korpusu, od zach. Do czasów II wojny światowej świątynia posiadała rangę kościoła parafialnego. Po roku 1945 został kościołem filialnym. Nowa parafia w Osetnie erygowano w 1957 roku. Kościół restaurowany był w 1925 r. oraz l. 70. XX w.

Opis

Kościół orientowany, usytuowany w płd.-wsch. części miejscowości, w sąsiedztwie zespołu pałacowo-parkowego. Posadowiony na wyniesieniu, otoczony owalnym cmentarzem, ogrodzonym kamiennym tynkowanym murem. W ciągu muru, od strony południowej zbudowana została kaplica (kostnica?), przykryta wysokim czterospadowym dachem. W murze i przy kaplicy neogotyckie ceglane kapliczki.

Murowany z cegły i kamienia. Jednonawowy z kwadratowym prezbiterium, przykrytym sklepieniem krzyżowo-żebrowym. Nawa nieco przesunięta od osi prezbiterium w kierunku północnym, przykryta została pozornym sklepieniem nieckowym z lunetami. Do prezbiterium od północy przylega dwuprzęsłowa gotycka kaplica grobowa, ob. pełniąca funkcję zakrystii, z trójbocznym wschodnim zamknięciem, przykryta sklepieniem krzyżowo-żebrowym. Od południa do prezbiterium dostawiona została kaplica, otwarta na całej szerokości do prezbiterium, wzniesiona na planie trapezu, przykryta pozornym sklepieniem krzyżowym, z dostawionym od zachodu wąskim przedsionkiem.

Elewacje prezbiterium i nawy ceglane, obu kaplic południowej i północnej (ob. zakrystii) wzniesione z kamienia, tynkowane. Elewacje korpusu i prezbiterium oszkarpowane. Otwory okienne zamknięte łukiem ostrym, ujęte szerokimi tynkowanymi ościeżami. Zachodni szczyt korpusu nawowego schodkowy z niewysokimi sterczynami. Od zach. do korpusu na osi dostawiona pięcionkondygnacyjna wieża, o elewacjach oblicowanych cegłą klinkierową przykryta ostrosłupowym hełmem. Wejście główne w zachodniej elewacji wieży, z ostrołucznie zamkniętym otworem drzwiowym, ujęte okazałym portalem zwieńczonym trójkątnym szczytem. Prezbiterium oraz przylegające do niego kaplice przykryte zostały wspólnym dwuspadowym dachem, o kalenicy założonej prostopadle do kalenicy dwuspadowego dachu nawy.

Kościół posiada zachowane bogate wyposażenie. Z prezbiterium do kaplicy prowadzi późnogotycki portal, zamknięty dwuramiennym łukiem z datą „1498”, oraz rozbudowaną inskrypcją i czterema herbami. Pod kaplicą znajduje się krypta, nad kaplicą loża kolatorska. We wnętrzu umieszczone zostały liczne manierystyczne, bogato zdobione epitafia członków rodziny von Stosch i von Haugwitz. Na ścianach prezbiterium, kaplicy i nawy zachowały się fragmenty polichromii, pochodzącej z lat 70. XVI wieku. Zachowana jest także bogato zdobiona drewniana manierystyczna ambona, wykonana przez Melchiora Heinza w roku 1622. Na elewacji umieszczona renesansowa płyta nagrobna.

Zabytek dostępny.

oprac. Maria Czyszczoń, 30.09.2015 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.74865, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.76121