Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

zespół wodociągów miejskich - Zabytek.pl

zespół wodociągów miejskich


architektura przemysłowa 1892 - 1896 Opole

Adres
Opole, Oleska 64

Lokalizacja
woj. opolskie, pow. Opole, gm. Opole

architektonicznych stosowanych w miejskich obiektach przemysłowych i technicznych przełomu XIX i XX w.

Całość o dużej wartości historycznej i architektonicznej, zachowana w niezmienionej formie.

Historia

Budowę nowoczesnego zakładu wodociągowego rozpoczęto w roku 1892. Zespół budynków powstał na przestrzeni czterech lat, a jego budowę nadzorował inż. W. Pfeffera z Halle. Wydajność obliczono na 4000 m3 wody na dobę. Eksploatację nowej sieci wodociągowej Opola rozpoczęto 1 lipca 1897 r. Miała ona wówczas 21 km długości. Początkowo wodę czerpano ze studni znajdujących się w pobliżu zakładu, dopiero w 1936 r. zaczęto korzystać z ujęć w miejscowości Zawada.

Zespół wodociągów wielokrotnie był modernizowany i rozbudowywany. W latach 50. XX w. wyłączono z eksploatacji filtr piaskowy, a w l. 70. zbudowano nową przepompownię oraz wyłączono zbiornik wieżowy.

Opis

Zakład wodociągowy zlokalizowany jest na pn.-wsch. miasta. Zajmuje teren ograniczony ulicami: Oleską, Ogrodową oraz Wodociągową. Od wsch. graniczy z nowym osiedlem mieszkaniowym. Najstarsze obiekty historycznego założenia (m.in. przepompownia, wieża ciśnień i kotłownia oraz budynek administracyjny) pochodzą z lat 90. XIX w. i zachowały się w niemal niezmienionym stanie. Wszystkie budynki są murowane z cegły i nieotynkowane, o elewacjach zdobionych ceramicznym detalem architektonicznym.

Dominantę założenia stanowi wieża ciśnień położona w pn.-zach. części kompleksu. Została ona założona na planie koła z wysokim trzonem i stanowiącym zwieńczenie cylindrycznym zbiornikiem wodnym wspartym na ceglanych konsolach. Zbiornik nakryto stożkowym dachem i zwieńczono czterema ceglanymi szczycikami. Elewacje wieży artykułowane niewielkimi otworami okiennymi i gzymsami w formie pierścieni. W partii przyziemia znajduje się pseudoportal ze schodkowym naczółkiem w formie krenelaża, w którym jest kartusz z datą 1896.

Na wsch. od wieży znajduje się, zagłębiony w ziemię, zbiornik ziemny wody i filtr powolny, który zawierał złoże piaskowo-filtracyjne. Jest to budynek założony na planie prostokąta, przykryty ziemia z widoczną jedynie elewacją zach., w której znajduje się wejście.

Na pd. wsch. od wieży ciśnień znajduje się jednokondygnacyjny, założony na planie prostokąta budynek przepompowni. Jego ceglane elewacje zrytmizowane są, wspartymi na pilastrach, arkadami o łuku odcinkowym z kluczem w zwieńczeniu. Ściany zwieńczone są gzymsem koronującym (analogicznym jak w wieży). Od wsch. przylega do niego jednokondygnacyjny, wzniesiony na planie prostokąta budynek kotłowni z wysokim ceglanym kominem.

W pd. części założenia znajdują się budynki: administracyjny (jednokondygnacyjny, na planie wydłużonego prostokąta, wielokrotnie przybudowywany) i studni (wzniesiony na rzucie prostokąta, z jednoprzestrzennym wnętrzem i elewacjami w górnej partii dekorowanymi ceglanym fryzem).

Obiekt dostępny dla zwiedzających z zewnątrz. Zwiedzanie wieży ciśnień możliwe po wcześniejszym uzgodnieniu terminu.

wikopole.com.pl/70/zwiedzanie-wiezy-cisnien.html

Oprac. Aleksandra Ziółkowska, OT NID w Opolu, 11-12-2015 r.

Rodzaj: architektura przemysłowa

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_16_ZE.10051, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_ZE.2322