Historia

Budynek powstał ok. 1920 r. jako siedziba Centrali Cementowej należącej do Górnośląskich Wytwórni Wapna i Cementu (Kalk- und Zement Zentrale). W latach 1922 – 1925, na zlecenie Centrali Górnośląskich Wytwórni Wapna i Cementu Tomasz Myrtek tworzy dwie płaskorzeźbione plakiety przedstwiające stylizowane postaci robotników z narzędziami pracy.

Kamienica nie uległa zniszczeniu podczas II wony światowej. Po jej zakończeniu, przeszła na własność Skarbu Państwa. Od 1946 r. budynek był własnością Biura Projektów Przemysłu Cementowego, Wapienniczego i Gipsowego i pełnił funkcję usługowo-mieszkalną. Od kilku lat budynek nie jest użytkowany – obecnie wystawiony jest na sprzedaż.

Opis

Kamienica zlokalizowana jest w śródmieściu Opola, w jego centralnej części, poza obwodem średniowiecznego układu urbanistycznego. Położona jest w obrębie zwartej zabudowy południowej pierzei ulicy Damrota, w niewielkiej odległości od placu Daszyńskiego, na południe od Rynku oraz na północny-wschód od Dworca PKP.

Budynek został wzniesiony na planie prostokąta, wydłużonego wzdłuż osi wschód-zachód. Jest to obiekt murowany z cegły, o zwartej bryle, do którego od wschodu przylega niewielka przybudówka, tworząc wraz z nią literę „L”. Budynek w całości podpiwniczony, trójkondygnacyjny z częściowo użytkowym poddaszem, krytym dachem trójpołaciowym z lukarnami oraz znajdującą się na osi głównej elewacji frontowej – facjaty z trójkątnym szczytem. Elewacja północna, 13-osiowa, artykułowana wyodrębnioną strefą cokołową, żłobkowanym gzymsem kordonowym na wysokości drugiej kondygnacji oraz gzymsem podokiennym trzeciej kondygnacji. Bryłę budynku wyróżnia nieprzekształcone – oryginalne wejście główne, poprzedzone kamienno-betonowymi schodami z balustradą. Zachowany portal tworzy trójosiową kompozycję, w osi pierwszej i trzeciej mieszczącą otwory drzwiowe, rozdzielone prostokątną, wertykalną wnęką, w której znajduje się dzieło Thomasa Myrtka. Jest to figuratywny relief wykuty w kamieniu wapiennym przedstawiający górnika z oskardem i łopatą oraz z sylwetą cementowni u jego stóp. Powyżej znajduje się druga, horyzontalna plakieta z postacią leżącego górnika, który wspiera dłonią symboliczne przedstawienie taśmociągu górniczego; po jego lewej stronie ukazane są płomienie. W elewacji głównej prostokątne otwory okienne i drzwiowe, które wtórnie umieszczono w skrajnych osiach fasady. Elewacja tylna 14-osiowa, pojawiające się tu otwory okienne w większości okratowane.

We wnętrzu zachowała się częściowo dawna stolarka drzwiowa oraz oryginalne drzwi pancerne w poziomie piwnicy. Na uwagę zasługuje również sklepienie żebrowe w korytarzu drugiego piętra oraz strop płaski z belkami wspartymi na konsolkach zdobionych ornamentem roślinnym nad klatką schodową.

Obiekt nieużytkowany, dostępny po uzgodnieniu z administratorem budynku.

Oprac. Joanna Banik, Katarzyna Latocha, OT NID w Opolu, 19.07.2018 r.