kościół parafialny pw. św. Katarzyny - Zabytek.pl
Adres
Opatówko
Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. wrzesiński, gm. Nekla - obszar wiejski
W jego wnętrzu zachowało się rokokowe wyposażenie z 2 poł. XVIII w. - ołtarz gł., dwa ołtarze boczne, ambona i chrzcielnica. W ołtarzu gł. W polu środkowym umieszczono obraz Wniebowzięcia NMP z XVIII w., po bokach - rzeźby świętych Na uwagę zasługuje też umieszczony na belce tęczowej szesnastowieczny krucyfiks.
Historia
Opatówko, niegdyś zwane Osiekiem, pierwotnie stanowiło własność możnego rodu Awdańców. W XI w. ród ten ufundował klasztor benedyktynów w Lubiniu, przekazując mu część swych włości, m. in. Chociczę, Osiek, zwany odtąd Opatowem, później - Opatówkiem i Psakowo (dzisiejsze Psary). W 1257 r. zakonnicy z powodu oddalenia od klasztoru pozbyli się wymienionych wsi. Drogą zamiany Opatowo stało się własnością kapituły gnieźnieńskiej, która przeznaczyła je na uposażenie archidiakona gnieźnieńskiego. Parafia św. Katarzyny została erygowana zapewne w XII lub XIII w. W r. 1364 parafię przyznano diecezji poznańskiej. Kościół fundowany przez kustoszy katedralnych poznańskich wzmiankowany był w 1510 r. W Aktach wizytacji w 1725 r. stwierdzono, iż świątynia jest w złym stanie. Nowy, zachowany do dziś kościół zbudowany został w latach 1752-54 staraniem Leona Morawskiego, archidiakona gnieźnieńskiego i poznańskiego, w miejscu wcześniejszego budynku. W l. 2001-03 świątynia została gruntownie odrestaurowana.
Opis
Kościół wraz z dawnym cmentarzem usytuowany jest we wsch. części Opatówka, przy lokalnej drodze wiejskiej. Otacza go drewniany parkan z ujętą murowanymi słupkami bramą i furtką. Na cmentarzu przykościelnym znajdują się murowane kaplice grobowe, m. in. rodziny Węsierskich.
Świątynia jest budowlą jednonawową, wzniesioną na planie prostokąta. z nieco węższym, zamkniętym wielobocznie prezbiterium od wsch. Przy prezbiterium po stronie pn. znajduje się prostokątna zakrystia. Do nawy od pd. przylega niewielka kruchta, od zach. - kwadratowa wieża z kruchtą w przyziemiu. Nawa i nieco niższe prezbiterium nakryte są wysokimi dachami dwuspadowymi. Zakrystię nakryto dachem pulpitowym, kruchtę pd. - dachem dwuspadowym. Nad całością dominuje wysoka, dwukondygnacyjna wieża, nakryta dachem namiotowym, zwieńczonym kulą z krzyżem i chorągiewką z datą rozpoczęcia budowy (1752), herbem Nałęcz i inicjałami fundatora (LM CG).
Kościół jest budynkiem drewnianym, konstrukcji zrębowej, wzmocnionej lisicami. Jego ściany zostały oszalowane. Wieżę wzniesiono w konstrukcji słupowej. Dachy pokryte zostały gontem, dach wieży wykonano z blachy. Wnętrze nakryte jest drewniany stropem.
Ściany kościoła od zewnątrz oszalowane zostały pionowo pobijanymi deskami. Wejście jest prostokątne, okna - zamknięte segmentowo, ujęte profilowanymi opaskami. Elewacje wieży podzielone obdaszkiem. Na ścianie południowej umieszczono drewnianą tablicę upamiętniającą księży i parafian poległych podczas II wojny światowej.
Wnętrze świątyni ozdobione zostało polichromią (ornament roślinny, medaliony z popiersiami św.św. Jadwigi Śląskiej, Stanisława i Walentego, po przeciwnej stronie - Wawrzyńca, Jacka, Floriana. Między prezbiterium i nawą znajduje się belka tęczowa o sfazowanych narożach, na której umieszczono napis „W krzyżu cierpienie - w krzyżu zbawienie” oraz szesnastowieczny krucyfiks. W zach. partii nawy wbudowano emporę muzyczną wspartą na dwóch słupach, o parapecie ozdobionym polichromią (muzykujące anioły). Wyposażenie kościoła z 2 poł. XVIII w. obejmuje m. in. ołtarz gł. zestawiony z elementów rokokowych, dwa rokokowe ołtarze boczne, ambonę oraz chrzcielnicę. W polu środkowym ołtarza gł. umieszczono obraz Wniebowzięcia NMP, w zwieńczeniu - wizerunek św. Katarzyny, po bokach - cztery rzeźby świętych. W ołtarzach bocznych znajdują się obrazy św. Kazimierza Królewicza i św. Barbary oraz Komunia św. Onufrego i św. Jana Nepomucena.
Kościół dostępny. Bliższe informacje na temat parafii oraz godziny Mszy Św. są podane na stronie internetowej parafii: www.opatowko.pl
Oprac. Krzysztof Jodłowski, OT NID w Poznaniu, 06.08.2015 r.
Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkowników Andrzej Kwasik, Jarosław Bochyński (JB).
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
drewniane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_30_BK.168544, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_BK.120252