Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

jaskinia, st. 2 (9) - Zabytek.pl

jaskinia, st. 2 (9)


jaskinia ok. 110-70 tys. lat temu Olsztyn

Adres
Olsztyn

Lokalizacja
woj. śląskie, pow. częstochowski, gm. Olsztyn - miasto

Jaskinia Niedźwiedzia (Towarnia), malowniczo położona w górach Towarnich Dużych, jest bezcennym wielokulturowym stanowiskiem archeologicznym.

Należy do nielicznych miejsc na Jurze, w których odkryto ślady bytności człowieka paleolitycznego i tym samym jest jednym z najstarszych stanowisk archeologicznych na obszarze woj. śląskiego. Trzeba dodać, że w jaskini odkryto również szczątki zwierząt z epoki kamienia m.in. hieny i niedźwiedzia jaskiniowego oraz konia kopalnego.

Usytuowanie i opis

Jaskinia Niedźwiedzia (Towarnia) znajduje się w górach Towarnich (Towarnych) Dużych (330 m n.p.m.), które są położone około 2 km na północ od centrum Olsztyna, powiat częstochowski. Wejście do jaskini znajduje się od strony północno-zachodniej wzgórza. Obiekt łączy się z jaskinią Dzwonnicą i razem tworzą ciekawy kompleks o łącznej długości 183 m. Przy tym, o ile jaskinia Niedźwiedzia ma dostępny otwór i jest relatywnie łatwa do spenetrowania, o tyle jaskinia Dzwonnica stanowi wyzwanie nawet dla osób lubiących pełzać i w zasadzie jest niedostępna dla amatorów. Można dodać, że ze szczytu wzgórza rozciąga się piękny widok, m.in. na nieodległy, kazimierzowski zamek w Olsztynie z XIV w.

Historia

W 1970 i 1971 r. Jerzy Kopacz i Andrzej W. Skalski przeprowadzili w jaskini badania archeologiczne. Rozpoznali stratygrafię nawarstwień i odkryli zabytki związane: z późnym środkowym paleolitem (człowiek neandertalski), z górnym paleolitem (człowiek współczesny), z neolitem (kultura ceramiki sznurowej), z wczesną epoką brązu, z wczesną epoką żelaza (kultura łużycka) i z późnym średniowieczem.

Stan i wyniki badań

Szczególnie istotne są najstarsze artefakty pochodzące z epoki kamienia, to jest późno środkowopaleolityczne (około 110 - 70 tysięcy lat temu) oraz górnopaleolityczne (około 45 - 12 tysięcy lat temu). Te pierwsze można łączyć z osobnikami neandertalskimi, te drugie z jednymi z pierwszych Homo sapiens sapiens, którzy żyli na obszarze dzisiejszej Polski.

Obiekt jest dostępny przez cały rok. Niezbędne jest własne oświetlenie, tj. latarki lub czołówki.

Oprac. Michał Bugaj, OT NID w Katowicach, 04.11.2014 r.

Bibliografia

  • Kopacz J., Skalski A.W., Excavations of the cave system in the Towarne mountains near Częstochowa, Archaeologia Polona 1976, t. 17, s. 163-175.
  • Kopacz J., Badania wykopaliskowe w jaskiniach okolic Częstochowy, (w:) Informator Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków Archeologicznych na województwo katowickie za lata 1966-1970, Katowice 1971.
  • Wiśniewski A., Połtowicz-Bobak M., Paleolit, (w:) Tomczak E. (red.) Archeologia. Górny Śląsk, Katowice 2014, s. 7-31.

Rodzaj: jaskinia

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_24_AR.32573, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_24_AR.523282