XVII w. Jest charakterystycznym przykładem dziewiętnastowiecznej zabudowy wpisanej w średniowieczny układ urbanistyczny miasta.

Historia

Budynek jest jedną z najstarszych kamienic Olkusza z zachowanymi elementami architektury gotyckiej i późnorenesansowej. Wzniesiony został na średniowiecznej działce lokacyjnej. Obecną formę i bryłę kamienica uzyskała zapewne w trakcie przebudowy w 1 poł. XVII w. i latach 80. wieku XIX. Z przekazów pisanych wiadomo, że w poł. XV w. stało w olkuskim rynku 18 domów murowanych, zaś w wieku XVI prawie wszystkie domy były już murowane, większość z cegły. Miasto wiele razy trawione groźnymi pożarami (w 1553 i 1584 r. spłonęły wszystkie budynki w rynku) szybko podnosiło się ze zniszczeń ze względu na bogactwo mieszczan i rezydentów szlacheckich. W 1883 r. pożar strawił drewniane „dachy polskie” piętrowych domów w rynku, które były ustawione szczytami do frontu. Aktualny stan zabudowy, o ujednoliconych gabarytach i formie dachów kalenicowych oddzielonych ścianami ogniowymi ukształtowany został w końcu XIX w. W okresie powojennym budynek poddawany był zapewne wielokrotnym remontom bieżącym w wyniku czego południowa elewacja frontowa, uległa przekształceniom.

Opis

Mieszczańska kamienica nr 25 położona jest w północnej pierzei Rynku, w jej środkowo-wschodniej części i jest usytuowana kalenicowo. Jest dwukondygnacyjna, podpiwniczona, kryta blachodachówką . Od. zachodu budynek przylega do narożnej kamienicy położonej przy ul. Floriańskiej, od wschodu do kamienicy nr 24. Kamienica jest murowana z kamienia i cegły, tradycyjnie nazywana jest „Błękitną Kamienicą ”. Kamienica została zbudowana na rzucie dwutraktowym z umieszczoną niesymetrycznie sienią sklepioną kolebkowo. Przebudowaną ją w 1 poł. XVII w., w wieku XIX i zapewne w wieku XX o czym świadczy skromny detal architektoniczny (profilowany gzyms pod okapem) trójosiowej elewacji frontowej. Kamienicę wyróżnia kamienny portal z jasnego piaskowca, który datowany jest na 1 poł. XVII w. Portal ten stanowi charakterystyczną realizację cechowego warsztatu kamieniarzy i muratorów, wyrastającą z wzornikowych rozwiązań niderlandzkich. Para kamiennych węgarów wspiera półkolistą archiwoltę wieńczącą portal. Węgary opracowano w formie pilastrów z trzonami dekorowanymi płycinami otwartymi ku wnętrzu portalu. W osi łuku archiwolty umieszczono klucz zwieńczony półkulą z małym obeliskiem. Półkula ozdobiona jest znakiem własnościowym, gmerkiem Macieja Słowaka olkuskiego gwarka. Kamienica wymaga zarówno badań architektonicznych jak i studiów konserwatorskich, oraz remontu.

Obiekt dostępny z zewnątrz, wewnątrz w części mieszczącej lokal handlowy w godzinach jego pracy.

Oprac. Tomasz Woźniak, OT NID w Krakowie, 15.06.2015 r.