Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

zespół kościoła parafialnego pw. św.św. Piotra i Pawła - Zabytek.pl

zespół kościoła parafialnego pw. św.św. Piotra i Pawła


kościół XVIII w. Obrazów

Adres
Obrazów

Lokalizacja
woj. świętokrzyskie, pow. sandomierski, gm. Obrazów

Znakomity przykład jednofazowej, prowincjonalnej architektury sakralnej późnego baroku, stosunkowo dobrze zachowanej do naszych czasów.

Historia

Chociaż istnienie parafii w Obrazowie poświadczone było już w 1326 r., to jednak dopiero Jan Długosz wzmiankował drewniany kościół istniejący ok. 1470 r. W 1531 r. zastąpiła go następna świątynia, również drewniana. Wznoszenie obecnie istniejącej budowli rozpoczęto w 1760 r., a fundatorem był ówczesny proboszcz, ks. Antoni Potocki. Równocześnie z kościołem budowano dzwonnicę, a całość stała już ok. 1767 r. Nie wiadomo z jakich przyczyn konsekracja miała miejsce dopiero w 1804 r. Poważniejsze renowacje i remonty świątyni prowadzono w ubiegłym wieku: w latach 20. i 30. remontowano samą budowlę główną, wzniesiono nową murowaną plebanię, urządzono w starej, nieistniejącej już kostnicy salkę katechetyczną, przerzucono też nową kładkę nad wąwozem oddzielającym zabudowania plebańskie od placu kościelnego. W czasie drugiej wojny światowej uszkodzone zostały elewacje świątyni, naprawione po jej zakończeniu, w latach 60. XX w. wymieniono kamienną posadzkę na ceramiczną, odnowiono wnętrza, a cokół wyłożono granitową okładziną, którą w 2015 r. zdemontowano. W 2007 r. przeprowadzono wymianę okien.

Opis

Zespół kościelny usytuowany jest na niewielkim wzniesieniu, po obu stronach głębokiego wąwozu lessowego. Dawny cmentarz przykościelny ogrodzony jest murem z kamiennego ciosu; od strony wschodniej znajduje się główna brama, zwieńczona figurami patronów kościoła w sklepionych przeźroczach. Świątynia wzniesiona jest z cegły, w typowym dla okresu baroku systemie ścienno-filarowym. Czteroprzęsłowy korpus nawowy (zachodnie przęsło zajmuje kruchta i chór muzyczny) uformowany jest na rzucie prostokąta, z wklęsło ściętymi narożnikami, od wschodu dostawione jest do niego węższe prezbiterium zamknięte trójbocznie. Niskie dwuspadowe dachy wieńczy wieżyczka sygnaturki z podwójnym barokowym hełmem. Elewacje, ograniczone od dołu wysokim cokołem, a od góry profilowanym belkowaniem, rozczłonkowane są przełamującymi belkowanie pilastrami. Ciekawie rozwiązana jest fasada główna (zachodnia), w której zwieńczony trójkątnym naczółkiem wolutowy szczyt oddzielony jest od ściany korpusu ślepą, attykową balustradą. Wszystkie otwory okienne mają skromne prostokątne obramienia. Równie skromny jest arkadowy portal głównego wejścia. Wnętrza świątyni przekryte są sklepieniami żaglastymi na pojedynczych (prezbiterium) i podwójnych (nawa) gurtach. W ścianach nawy, pomiędzy przyściennymi filarami, widoczne są rozglifione arkadowe wnęki. Otwór tęczowy, co niespodziewane, ma wykrój ostrołukowy. Być może dają tu o sobie znać reminiscencje starszego kościoła, widoczne również w trójbocznym zamknięciu prezbiterium. Balustrada murowanego chóru muzycznego ma kształt falisty, wklęsło-wypukły, typowy już dla rokoka. Rokokowy jest również ołtarz główny, pochodzący sprzed 1773 r.

Stojąca w północno-zachodnim narożu dawnego cmentarza dwukondygnacyjna dzwonnica zbudowana została równocześnie z kościołem. Wzniesiona z cegły, na rzucie kwadratu z wklęsło ściętymi narożnikami, przykryta jest spłaszczonym hełmem. Naroża dolnej kondygnacji zdobione są rustykowaniem (w tynku), górna jest opięta pilastrami, podobnie jak kościół.

Osobliwością zespołu jest modernistyczna kładka, przerzucona nad głębokim wąwozem lessowym, jedyny łącznik między częścią administracyjno-gospodarczą, z murowaną plebanią, wzniesioną w latach 30. XX w., a częścią sakralną, z kościołem i dzwonnicą.

Zabytek dostępny. Możliwość zwiedzania po wcześniejszym uzgodnieniu z proboszczem.

oprac. Aleksandra Ziółkowska, 25-11-2015 r.

Rodzaj: kościół

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_26_ZE.24459, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_26_ZE.2292