Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

zespół kościoła parafialnego pw. Nawiedzenia NMP - Zabytek.pl

zespół kościoła parafialnego pw. Nawiedzenia NMP


kościół 1763 - 1819 Obiechów

Adres
Obiechów

Lokalizacja
woj. świętokrzyskie, pow. jędrzejowski, gm. Słupia (Jędrzejowska)

Przykład późnobarokowego drewnianego budownictwa sakralnego z XVIII wieku.

Historia

Pierwsza wzmianka o parafii pochodzi z 1325-27 roku. Długosz wymienił drewniany kościół, ale nie podał jego wezwania. Dziedzicem wsi był wtedy Jan lub Iwan, kasztelan międzyrzecki. Od 1491 roku pleban miał obowiązek utrzymywania wikariusza. W XVII wieku wieś należała do rodu Księskich, a w XVIII wieku do Mieroszewskich. W 1763 roku, po zniszczeniu starego kościoła, Katarzyna z Dembskich Miroszewska ufundowała nowy parafialny kościół drewniany, do którego przeniesiono m. in. organy i chrzcielnicę. Przed 1819 rokiem Józef Mieroszewski, kolator i dziedzic Obiechowa, syn fundatorki kościoła, ogrodził cmentarz przykościelny i w jego linii zbudował kaplicę grobową dla swojej rodziny. Brama główna ogrodzenia może być starsza. W 1890 roku kościół konsekrował bp kielecki Tomasz Teofil Kuliński. Na początku XX wieku na miejscu drewnianej zakrystii, zbudowano murowaną. Około 1913 roku dostawiono kruchtę i schowek oraz odnowiono wnętrze świątyni i wykonano malowidła. Kolejne remonty miały miejsce w 1937, 1970, 2005, 2008 roku i w latach 2010-2011.

Opis

Kościół położony jest w centrum wsi, prawie na osi drogi z Dąbrowicy do Węgrzynowa. Jest to drewniany budynek wzniesiony w konstrukcji zrębowej, na podmurówce kamiennej. Ściany wzmocnione są jednostronnie lisicami. Kościół jest orientowany, trójnawowy, o zbliżonym do kwadratu korpusie, który przechodzi w prostokątne prezbiterium, zamknięte trójbocznie, do którego od północy przylega murowana, zbliżona do kwadratu zakrystia, a od południa prostokątna, drewniana kaplica. Do korpusu od zachodu dostawiona jest drewniana, kwadratowa, dwukondygnacyjna dzwonnica, zbudowana w konstrukcji słupowo-ramowej, od południa kruchta boczna i schowek. Korpus i prezbiterium przykrywają oddzielne dachy dwuspadowe, kryte blachą ocynkowaną, o więźbie wieszarowej. Dach nad prezbiterium jest niższy, zakończony trójpołaciowo. Zakrystię nakrywa dach dwuspadowy, kaplicę, kruchtę i schowek pulpitowy. Dzwonnica ma cebulasty hełm z arkadkową latarnią pod kopulastym daszkiem, zwieńczoną iglicą z krzyżem na gałce. Sygnaturka powiela formę dachu dzwonnicy. Elewacje opasane wąskim okapnikiem, oszalowane są pionowo deskami z listwowaniem i zakończone gzymsem podokapowym. Lisice stylizowane są na pilastry z korynckimi kapitelami. Ściany zakrystii są otynkowane, z ceglanym cokołem, zwieńczone fryzem z ostrołukowymi blendami. Wnętrze w części pokrywa polichromia. Nad nawą główną i w kaplicy jest pozorne sklepienie zwierciadlane, nad bocznymi pozorne ćwierćkolebki, w prezbiterium zdobiony prostokątną płyciną z malowidłem Nawiedzenia św. Elżbiety strop z ogzymsowaną fasetą, w zakrystii pozorne sklepienie w kształcie ostrosłupa. Nawy boczne wydzielone są dwoma filarkami z korynckimi kapitelami. Otwór tęczowy ma kształt prostokątny o zaokrąglonych narożach. Flankowany jest filarkami z korynckimi głowicami. Belka tęczowa ma kształt wklęsło-wypukły, nad nią podwieszony jest drewniany krucyfiks. Rokokowy portal do kaplicy z 3. ćwierci XVIII wieku ma bogato zdobione, drewniane obramienie z faliście wygiętym nadprożem z kartuszem. Chór muzyczny wsparty jest na dwóch faliście wygiętych słupach. Wyposażenie stanowią ołtarze z drewnianymi, eklektycznymi nastawami z końca XIX wieku: główny z obrazem Najświętszej Maryi Panny z Dzieciątkiem i z barokowym obrazem Ukrzyżowania z XVIII wieku, na zasuwie, pomiędzy figurami św. Piotra i Pawła i obrazem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w zwieńczeniu, boczny północny z obrazem Matki Boskiej Kodeńskiej i św. Anny na zasuwie, w południowej obraz św. Antoniego i św. Tekli na zasuwie. Ponadto znajdują się tu organy z wczesnobarokową dekoracją, wykonane w 1683 roku przez Jana Konderskiego, kamienna chrzcielnica z XVII wieku, dwa późnobarokowe konfesjonały, barokowe ławy i rokokowa ława kolatorska. Należy też wymienić dzwony: gotycki z medalionem z Matki Boskiej z XV wieku i z 1625 roku z przedstawieniem Zwiastowania i Ukrzyżowania. W zachodniej części ogrodzenia znajduje się klasycystyczna, trójdzielna brama z początku XIX wieku, nakryta dwuspadowymi daszkami. Na wschód od kościoła, w linii ogrodzenia stoi klasycystyczna, murowana kaplica grobowa rodziny Mieroszewskich, wzniesiona na planie prostokąta z czterokolumnowym portykiem, zwieńczonym trójkątnym szczytem, nakryta dwuspadowym dachem. W elewacjach na cokole znajdują się pilastry oraz nisze. Wnętrze ma plan owalu. W kaplicy znajduje się ołtarz z obrazem św. Izydora z 1. połowy XIX wieku. Pod kaplicą jest krypta.

Zabytek dostępny z zewnątrz, wewnątrz po uzgodnieniu.

Oprac. Nina Glińska, NID OT Kielce, 05.11.2014 r.

Bibliografia

  • Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. III: Województwo kieleckie J.Z. Łoziński, B Wolff (red.), z. 3: Powiat jędrzejowski, oprac. T. Przypkowski, Warszawa 1957, s. 29-30.
  • Karta ewidencyjna, Kościół par. p.w. Nawiedzenia N.M.P., oprac. Adamczyk Anna, Obiechów 1994, Archiwum Wojewódzkiego Urzędu Konserwatorskiego w Kielcach.
  • Karta ewidencyjna, Zespół kościoła par. p.w. Nawiedzenia N.M.P., oprac. Adamczyk Anna, Obiechów 1994, Archiwum Wojewódzkiego Urzędu Konserwatorskiego w Kielcach.
  • Karta ewidencyjna, Kaplica grobowa w zespole kościoła par. p.w. Nawiedzenia N.M.P., oprac. Adamczyk Anna, Obiechów 1994, Archiwum Wojewódzkiego Urzędu Konserwatorskiego w Kielcach.
  • Adamczyk A., Kościoły drewniane w województwie kieleckim, Kielce 1998, s. 110-116.
  • Adamczyk A., Modras J., Polanowski L., Prace przy zabytkach architektury sakralnej i zabudowie miejskiej [w:] Cedro J. i inni (oprac.) Prace konserwatorskie w woj. świętokrzyskim w latach 2001-2012, Kielce 2014, s. 32.
  • Dobrowolska K., Obiechów. Parafia pw. Nawiedzenia najświętszej Maryi Panny. Dekanat sędziszowski  [w:] ks. Tkaczyk P. (red.) Diecezja kielecka. Miejsca - Historia - Tajemnice, Kielce 2011, s. 343.
  • Mirowski R., Drewniane kościoły i dzwonnice ziemi świętokrzyskiej, Kielce 2002, s. 40.
  • Rosiński P., Zabytkowe organy w województwie kieleckim, Warszawa-Kraków 1992, s. 210-214.
  • Wiśniewski J., Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w powiecie włoszczowskim, Mariówka 1932, s. 184-191.

Rodzaj: kościół

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_26_ZE.20992, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_26_ZE.286