Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

Dom Wagi Miejskiej, ob. biblioteka - Zabytek.pl

Dom Wagi Miejskiej, ob. biblioteka


budynek użyteczności publicznej 1604 r. Nysa

Adres
Nysa, Sukiennicza 2

Lokalizacja
woj. opolskie, pow. nyski, gm. Nysa - miasto

W miastach, którym nadano przywilej wagi, budynki o tej funkcji stawiano zwykle w bloku śródrynkowym (lub w jego pobliżu) obok kramów, ław oraz innych instytucji służących obsłudze handlu.

O średniowiecznych urzędach wagi mówią źródła oraz badania archeologiczne. XVI-w. budynek wagi miejskiej w Nysie jest jedynym znanym zachowanym obiektem tego rodzaju w tym regionie. Ponadto jako jedyny ocalał z dawnej zabudowy śródrynkowej, choć znacznie uszkodzony w 1945 roku.

Historia

Przywilej utrzymywania przez miasto wagi Nysa miała prawdopodobnie już na pocz. XIV wieku. Forma i dokładna lokalizacja budynku wagi nie są znane, wiadomo, że należał on do zabudowy śródrynkowej razem z ratuszem i wieżą ratuszową. Obok znajdowały się kramy, ławki i budy handlowe. Obecny budynek wzniesiono w l. 1602-1604. Mieścił się w nim urząd wagi miejskiej, przechowywano tu również wzorce miar. Pod kon. XIX w. odnowiono elewacje, uzupełniając i przemalowując przy tym polichromie, a także przebudowano wnętrza. Budynek został znacznie zniszczony w 1945 r., runęła wówczas m.in. elewacja frontowa. Podczas odbudowy (1947-1948) wykorzystano zachowane detale, lecz forma architektoniczna została uproszczona. Od 1955 r. budynek jest siedzibą biblioteki publicznej. W latach 2010-2012 r. został poddany renowacji, która objęła m.in. konserwację polichromii i rekonstrukcję rzeźb szczytu.

Opis

Budynek wagi miejskiej znajduje się w południowo-zachodniej części bloku rynkowego, zniszczonego pod kon. II wojny światowej. Szczytowy, wysunięty przed linię zabudowy, pierwotnie z 3 stron oddzielony wewnętrznymi uliczkami od sąsiednich budynków. Został wymurowany z cegły na planie prostokąta, z podcieniem od frontu; 3-kondygnacyjny, nakryty jest dachem dwuspadowym. Elewacje są otynkowane i zwieńczone konsolowym gzymsem koronującym, dwuarkadowy podcień z boniowaniem z kamienia ciosowego. Bogata niegdyś dekoracja zewnętrzna: polichromie, rzeźby figuralne, obeliski, sfinksy, zachowała się jedynie w postaci jednej rzeźby (Sprawiedliwości) i niewielkich, w dodatku przemalowanych w 1886 r. fragmentów malowideł na bocznych elewacjach. Późnorenesansowy, 4-kondygnacyjny szczyt zdobią rzeźby alegoryczne zrekonstruowane w l. 2010-2012. Trzytraktowe wnętrza zostały zmodernizowane podczas odbudowy.

W budynku mieści się Miejska i Gminna Biblioteka Publiczna im. Wł. Broniewskiego, informacje: http://migbp.nysa.pl.

Oprac. Joanna Szot, OT NID w Opolu

 

Rodzaj: budynek użyteczności publicznej

Styl architektoniczny: renesansowy

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_16_BK.22657, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_BK.21882