O intensywnym osadnictwie przygrodowym świadczy materiał zabytkowy licznie występujący na powierzchni pól otaczających grodzisko od strony wschodniej.

Grodzisko w Proboszczewicach jest obiektem dobrze zachowanym o imponujących wymiarach 110 x 130 m. Szerokość wałów u podstawy dochodzi do 40 m, a ich wysokość osiąga 8m, licząc od strony wewnętrznej od majdanu i 16m od zewnątrz. Od strony wzniesień wał odcięty jest przez rów o szerokości dochodzącej do 15 m i głębokości do 8 m. Grodzisko wraz z otaczającym je rowem zajmuje powierzchnię ok. 2,5 ha. Od strony wschodniej grodziska rozciągają się pola uprawne, od strony zachodniej grodzisko ograniczone jest głęboką doliną strugi Wierzbicy porośniętą intensywnie olszynami.

Ochrona konserwatorska

Grodzisko w Proboszczewicach, stan. nr AZP 48-54/3 (w miejscowości nr1) zostało objęte ochroną konserwatorską na mocy decyzji o wpisie do rejestru zabytków z dnia 1 lipca 1968 r.

Historia badań

Badania o charakterze powierzchniowym i weryfikacyjnym zostały przeprowadzone przez Zakład Polskiego Atlasu Archeologicznego w 1957 r. Plan sytuacyjno- wysokościowy wykonał J. Fellmann w 1964 r. Kolejnym krokiem badawczym były sondażowe badania wykopaliskowe pod kierownictwem W. Szymańskiego prowadzone z ramienia ZPAA w 1965 r. Ponowne badania powierzchniowe zostały przeprowadzone w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski jesienią 1986 r. Ponadto na stanowisku miały miejsce inspekcje konserwatorskie ( 1986, 1988, 1988, 2004) mające na celu ocenę stanu zachowania zabytku.

Wyniki badań archeologicznych

W trakcie badań sondażowych, dzięki którym ustalono zasadniczy okres zasiedlenia grodziska na XI w., poprowadzono przez środek majdanu wykop o wymiarach 2 x 42 m. W centralnej części wykopu nie stwierdzono śladów osadnictwa, natomiast intensywne nawarstwienia odsłonięto w partiach przywałowych - zarówno w południowym, jak i północnym krańcu wykopu sondażowego. W partii północnej wykopu, pod warstwami zasypowymi o miąższości dochodzącej do 1,8 m natrafiono na 10-cm warstwę kulturową zawierająca ceramikę datowaną na XI w. oraz kilkuwarstwowe skupisko kamieni na zewnętrznym stoku zagłębienia przywałowego. Zadokumentowano również rozsypisko konstrukcji wałowych o miąższości do 1,3 m zawierające duże ilości przepalonego drewna i kamieni. Analogiczne nawarstwienia zaobserwowano w południowej części wykopu sondażowego, gdzie odkryto ponadto, w pobliżu wału, trzyczłonowe skupisko kamieni znajdujących się w zagłębieniu o szerokości ok. 6m i głębokości do 2 m. W trakcie eksploracji tego obiektu pozyskano fragmenty XI-wiecznej ceramiki oraz fragment żelaznego wędzidła z wąsami.

Jak już wspomniano, na obszarze podgrodzia znaleziono materiał ceramiczny datowany na czas funkcjonowania grodu. Badań na terenie osady nie prowadzono.

Datowanie

Odsłonięte podczas badań nawarstwienia kulturowe oraz pozyskany materiał zabytkowy pozwoliły ustalić okres użytkowania grodziska na wiek XI.

Oprac. Agata Byszewska, NID