kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny - Zabytek.pl
kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Adres
Niwiski, Rynek 6
Lokalizacja
woj. mazowieckie, pow. siedlecki, gm. Mokobody
Historia
Pierwszy drewniany kościół pw. św. Stanisława wybudowano w 1479 lub 1480 roku z fundacji Niwiskich. Obecny kościół wzniesiony w 1787 roku z fundacji Kazimierza Ossolińskiego podkomorzego mielnickiego i jego zony Antoniny z Butlerów. Budowniczym kościoła był majster Lisiecki. Kościół remontowany w 1860 i 1884 roku Ponownie konserwowany w 1904 roku. Budowla reprezentuje typ obiektu jednonawowego, salowego, klasycystycznego.
Opis
Kościół usytuowany w centrum miejscowości, w północnej pierzei rynku. Położony na niewielkim wzniesieniu terenu, zwrócony frontem na południe. Naprzeciwko wylotu drogi z Siedlec. Cmentarz przykościelny ogrodzony parkanem murowanym z łupanych kamieni polnych. Na osi kościoła w ogrodzeniu umieszczona brama. Kościół zwrócony prezbiterium na północ. Wybudowany na planie prostokąta, murowany z cegły, tynkowany. Jednonawowy, salowy, z nawą o narożach wewnątrz zaokrąglonych i nieco węższym kwadratowym prezbiterium. Po jego bokach prostokątne przybudówki, mieszczące w przyziemiu kruchtę i zakrystię, w górnej kondygnacji dwie przeszklone loże. Pod prezbiterium krypta dostępna drzwiami w północnej ścianie prezbiterium. Korpus główny o bryle zwartej, prostopadłościennej z dobudowanymi dwoma prostopadłościennymi, dwukondygnacyjnymi przybudówkami. Dach nad korpusem głównym dwuspadowy, nad prezbiterium trójspadowym. Sygnaturka na planie kwadratu kryta daszkiem namiotowym. Nad przybudówkami dachy pulpitowe. Fasada głownia trójosiowa, dwukondygnacyjna, boniowana na narożach, rozczłonkowana pojedynczymi pilastrami po bokach i zdwojonymi w części środkowej. W dolnej kondygnacji na osi drzwi wejściowe dwuskrzydłowe ujęte profilowanym obramieniem. W górnej kondygnacji na osi drzwi balkonowe, dwuskrzydłowe z nadświetlem ujęte portalem z trójkątnym szczytem. Po bokach dwie hemisferycznie sklepione nisze z rzeźbami śś. Józefa i Antoniego. Nad pilastrami belkowanie z fryzem tryglifowym i gzymsem na kroksztynach, nad którym szczyt ujęty lizenami z okulusem na osi i ćwierkolistymi spływami po bokach, zwieńczony trójkątnym frontonem i gzymsem na kroksztynach. Elewacje boczne sześcioosiowe, rozczłonkowane, ze zdwojonymi lizenami na wspólnych cokołach, od lewej u doły drzwi wejściowe, dwuskrzydłowe, nad nimi blenda prostokątna zamknięta odcinkowo z małym okienkiem dwuskrzydłowym, sześciopolowym. W trzech następnych osiach okna prostokątne zakończone odcinkowo z gzymsami podokiennymi. Przybudówki z narożami boniowanymi. Ściany we wnętrzu rozczłonkowane parami pilastrów toskańskich dźwigających belkowanie z fryzem tryglifowym i gzymsem modylionowym. Pomiędzy pilastrami wysokie wnęki arkadowe zamknięte półkoliście, w których okna sklepione odcinkowo, pod oknami płyciny. Strop płaski. Chór muzyczny w części środkowej zryzalitowany, na trzech półkolistych arkadach między którymi półkolumny toskańskie, zamknięty balustrada tralkową. W kruchcie i zakrystii sklepienie kolebkowo-krzyżowe.
Obiekt dostępny dla zwiedzających poza godzinami nabożeństw.
Oprac. Katarzyna Kosior, OT NID w Warszawie, 28.10.2014 r.
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: klasycystyczny
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_14_BK.173656, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_14_BK.292525