Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

grodzisko, st. 1 - Zabytek.pl

Adres
Nielbark

Lokalizacja
woj. warmińsko-mazurskie, pow. nowomiejski, gm. Kurzętnik

Przykład grodziska wyżynnego położonego na skraju cyplowatego pagórka otoczonego podmokłymi łąkami.

Usytuowanie i opis

Obiekt znajduje się na SE od skrzyżowania drogi krajowej E15 z drogą powiatową prowadzącą do Nielbarka i Batuszewa. Grodzisko znajduje się ok. 50 m od tego skrzyżowania, nad niewielkim ciekiem wodnym opływającym je od północy. Grodzisko jest obiektem wyżynnym. Ma kształt krateru na planie owalu o wymiarach 60 x 50 m i jest praktycznie pozbawione majdanu. Zewnętrznie jego wały są wyniesione w stosunku do otaczającego terenu do wysokości 16-18 m. W wale znajdują się 3 siodłowate obniżenia: w części północne, południowo-wschodniej i południowo-zachodniej. Powierzchnia grodziska jest porośnięta wysoka trawą i pojedynczymi młodymi drzewami i krzewami. Na wschód od grodziska ma miejsce kontynuacja wyniesienia (nieco niższego od samego grodziska) w formie wydłużonej platformy, która jest pozostałością osady otwartej sprzężonej z grodem. Obiekt stanowi wyraźną i niezwykle atrakcyjną plastycznie dominantę w otaczającym krajobrazie.

Historia

Badania wykazały, że obiekt nie był intensywnie użytkowany. Okres jego funkcjonowania przypada na pierwszą połowę XI w. Grodzisko w Wielbarku zwane jest przez miejscową ludność „Okopem”. Ma to zapewne związek z jego strategicznym położeniem w stosunku do drogi E 15 mającej istotne znaczenie podczas działań II wojny światowej. Zniekształcenie grodziska, które dodatkowo wpłynęło na jego dzisiejszy kształt jest efektem wykorzystania obiektu przez Niemców jako źródła kamieni na budowę drogi. Pozostałości kamiennego rumowiska na obiekcie zarejestrowano również w trakcie prowadzonych badań archeologicznych.

Stan i wyniki badań

Pierwsze badania na grodzisku przeprowadzono kwietniu 1931 r. Niestety nie są znane ich wyniki. Ponownie na grodzisko w Wielbarku archeolodzy wrócili w 1990 r. Była to ekspedycja Instytutu archeologii i Etnologii UMK w Toruniu. Po raz kolejny przeprowadzono badania w 1997 r. Przeprowadzone badania pozwoliły ustalić, że obiekt nie był intensywnie użytkowany i w połowie XI w. został zniszczony przez pożar.

Z racji swojego położenia grodzisko jest doskonale widoczne z drogi E 15 wiodącej z Nowego Miasta Lubawskiego do Brodnicy .

Oprac. Hanna Mackiewicz, OT NID w Olsztynie, 6.08.2014 r.

 

Rodzaj: grodzisko

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_28_AR.39692, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_28_AR.1630557