Jest to jeden z dwóch, obok kościoła w Strzegomiu, tego typu obiektów w powiecie staszowskim.

Historia

Pierwszy kościół parafialny w Niekrasowie, p.w. Św. Krzyża, stał na wzgórzu, na miejscu obecnej plebani. Według tradycji został on erygowany w 1121 r. z fundacji rodu Janina. Kościół ten wzmiankowany jest w 1326 r. Pierwsza świątynia p.w. Nawiedzenia NMP została wzniesiona ok. 1400 r. u podnóża wzgórza, w miejscu obecnego kościoła. Jak podaje Jan Długosz była to świątynia drewniana, a jej plebanem był Stanisław Goljab. Kościół ten w 1536 r. został sprofanowany, a następnie zniszczony. W latach 1536-1614 w Niekrasowie stał jedynie zbór kalwiński, który konsekrowano na kościół w 1615 r. Po jego pożarze wzniesiono obecną świątynię, która została konsekrowana w 1661 roku. W 1741 r. do kościoła dobudowano zakrystię, zapewne w miejscu wcześniejszej. W XVIII w. zbudowano też dzwonnicę. W 1782 roku kościół został zniszczony. Odrestaurowano go pomiędzy 1817 (kościół jest jeszcze w ruinie) a 1835 r. (kościół po remoncie). W latach 1891-1903 budynek, pierwotnie kwadratowy w rzucie, został poszerzony o część mieszczącą chór muzyczny. Kolejne prace miały miejsce w latach 1903-1911 (oszalowanie wnętrza kościoła, wykonanie ścianki z ostrołukową tęczą). W 1940 r. prof. Jan Bukowski wykonał polichromie we wnętrzu świątyni. W latach 1950, 1958 i 1983 prowadzono kolejne prace restauratorskie.

Opis

Kościół leży we wschodniej części wsi, na północ od drogi biegnącej z Połańca do Sandomierza. Świątynia usytuowana jest u podnóża wzgórza, na którym stoi plebania. Na wschód od niego rozciąga się cmentarz parafialny. W linii muru ogrodzeniowego, na zachód od kościoła, stoi dzwonnica, a na południowy - zachód kostnica.

Modrzewiowy kościół zbudowany jest w konstrukcji zrębowej, z dębowymi przyciesiami, na kamiennej podmurówce, otoczonej cementową opaską odwadniającą. Ściany oszalowane są deskami. Na ich łączeniu widoczne są listwy. Całość przykrywa dach z gontu. Korpus główny miał pierwotnie w planie rzut kwadratowy, a następnie został poszerzony od zachodu. Prostokątne prezbiterium jest trójbocznie zamknięte. Od północy do korpusu kościoła przylega prostokątna w planie zakrystia. Dachy są strome, dwuspadowe. Kalenica nad prezbiterium jest nieznacznie niższa niż kalenica nad korpusem głównym. Pod okapem szczytu zachodniego oraz na kalenicy korpusu i prezbiterium widoczna jest ozdobna „koronka”. Sygnaturka ma postać ośmiobocznej wieżyczki, zwieńczonej latarnią o zamkniętych półkoliście przezroczach, przykrytej cebulastym dachem.

Wewnątrz świątyni ściany są również oszalowane deskami, całość nakryta jest płaskim stropem, obniżonym w nawach bocznych, które od nawy głównej oddzielają dwa rzędy słupów. Chór wsparty jest na ośmiu słupach drewnianych. Łuk tęczowy ma kształt ostrołuku. Charakter wnętrzu nadaje jednak wielobarwna polichromia. Ołtarz główny z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem z przełomu XVII i XVIII w. i dwa boczne pochodzą z poł. XVIII w. Oprócz tego w kościele znajduje się kamienna chrzcielnica z początków XVIII w.

Zabytek z zewnątrz dostępny, wewnątrz po uzgodnieniu z proboszczem.

Opr. Nina Glińska, NID OT Kielce, 7-06-2017 r.