dwór, ob. kościół filialny pw. Matki Boskiej Szkaplerznej - Zabytek.pl
dwór, ob. kościół filialny pw. Matki Boskiej Szkaplerznej
Adres
Nawojów Łużycki, 47A
Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. lubański, gm. Lubań
Ważny także ze względu na osobę właściciela, wywodzącego się z rodu znanych śląskich możnowładców.
Historia
Budynek wzniesiony w latach 1570-71 przez Hansa Christopha von Tschirnhausa wg jego własnego projektu. Częściowo zniszczony w pożarze w 1626 r., przebudowany i rozbudowany o skrzydło wschodnie przez magdalenki z Lubania w XVIII w. Uszkodzony w 1945 r., został częściowo odbudowany na cele kościelne w latach 1966-68. Skrzydło zachodnie zabezpieczono jako trwałą ruinę.
Opis
Dwór usytuowany w północnej części wsi, przy Utrzymany w stylu renesansowym, murowany z kamienia i cegły. Bryła nieregularna, złożona z korpusu na planie kwadratu oraz dwóch skrzydeł: krótszego zachodniego i dłuższego wschodniego, z aneksem przedsionka od północy. Korpus i skrzydło wschodnie zwieńczone dachami czterospadowymi, nad skrzydłem ośmioboczna sygnaturka. Zachodnia część obiektu pozbawiona dachu. Przy północnej elewacji korpusu i częściowo wschodniej elewacji mieszczącego obecnie kościół skrzydła wschodniego dostawione dwukondygnacyjne, kamienne krużganki z jednoprzęsłowym ryzalitem zwieńczonym frontonem na krańcu północnym, sklepione kolebami z lunetami. Szerokie, odcinkowe arkady przyziemia, o ozdobnych klińcach, wsparte zostały na toskańskich kolumnach. Powyżej pełna balustrada, na której kanelowane jońskie kolumny wspierające o połowę węższe arkady. Balustrada piętra z arkadowymi wnękami, wypełnionymi kartuszami herbowymi (m.in. rodów von Hochberg, von Tschirnhaus, von Kottwitz, von Liedlau, von Chamer, von Nostitz), między którymi kariatydy - personifikacje Caritas i Flory oraz muzykujące postacie kobiece. Nad jedną z arkad pierwszej kondygnacji inskrypcja. W zachodnim skrzydle kamienny, prostokątny portal z korynckimi pilastrami, głowami fantastycznych zwierząt i płycinami. Na fryzie belkowania pozostałości inskrypcji. Otwory okienne tej części obiektu w kamiennych oprawach, w części typu fasciowego, w części - z uszakami. Okna części wschodniej w większości w opaskach tynkowych. Pośrodku wschodniej elewacji wykusz kaplicy z loggią powyżej. Wnętrze skrzydła o zmienionych podziałach, obecnie jednotraktowe, kryte stropem, a w części południowej (obecnym prezbiterium) kolebką z lunetami. Trzon i skrzydło zachodnie dwutraktowe, kryte kolebkami z lunetami, w zrujnowanej części obiektu zachowanymi tylko częściowo; na ścianach widoczne pozostałości polichromii z XVI w.
Wnętrze kościoła dostępne w czasie nabożeństw. Korpus i skrzydło dworu nieudostępnione do zwiedzania.
Oprac. Piotr Roczek, 28.05.2015 r.
Rodzaj: dwór
Styl architektoniczny: renesansowy
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.80559, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.84462