Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

willa Nagórze - Zabytek.pl

willa Nagórze


willa 4. ćw. XIX w. Nałęczów

Adres
Nałęczów, Lipowa 27

Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. puławski, gm. Nałęczów - miasto

Willa odznacza się urozmaiconą bryłą i bogatą dekoracją  snycerską. Stanowi typowy dla Nałęczowa przykład drewnianej architektury uzdrowiskowej w typie „szwajcarskim” z 4.

ćw. XIX w. Styl ten dominował w drewnianej zabudowie letniskowej i sanatoryjnej w latach 1880-1939 wzdłuż tzw. Nadwiślańskiej Linii Kolejowej. Czerpał z popularnego wówczas w Europie budownictwa szwajcarskiego i ornamentyki  tzw. stylu laubzegowego.

Historia

Willa wzniesiona została 4. ćw. XIX w. (najprawdopodobniej w 1882 r.) na terenie obszernej parceli przy Al. Lipowej dla ówczesnego właściciela Józefa Nagórskiego. Reprezentuje styl tzw. „szwajcarskiej” architektury willowej. Wpisuje się w koncepcję, założycieli uzdrowiska inż. Michała Górskiego (od 1880 r. właściciela Nałęczowa) oraz Dr Fortunata Nowickiego.

Ich celem było ukształtowanie Nałęczowa jako miasta –ogrodu, stworzenie wokół Zakładu Leczniczego dzielnicy willowej.

Na przestrzeni lat willa pozostawała w rękach członków rodziny Bulzackich, a następnie Piechów i do dziś pozostaje w rękach ich spadkobierców. W 2 poł. lat 90. XX w. budynek przeszedł kapitalny remont (obejmujący m. in. fundamenty, ściany, stropy oraz instalacje).

Od początku swojego istnienia willa była miejscem spotkań kulturalnych (organizowano tu wieczory poezji i koncerty fortepianowe oraz śpiewano pieśni patriotyczne). Bywali tu m. in. Bolesław Prus i Stefan Żeromski. Tradycja ta jest kontynuowana, w formie różnego rodzaju spotkań okolicznościowych organizowanych w willi ramach działań podejmowanych przez tzw. „Zabytkowe  Podziemia”.

Opis

Willa zajmuje frontową część obszernej, ogrodzonej działki, zlokalizowanej  po pn. stronie głównej osi komunikacyjnej Nałęczowa - alei Lipowej, w jej środkowym odcinku.  Fasadą zwrócona na pd., ku ulicy. Za budynkiem znajduje się ogród.

Obiekt wzniesiony został w duchu szwajcarskiej architektury willowej charakteryzującej się ornamentyką tzw. stylu laubzegowego.

Budynek drewniany o konstrukcji szkieletowej, od zach. osadzony na murowanym cokole, częściowo podpiwniczony. Bryła złożona z dwóch przylegających do siebie członów założonych na rzutach kwadratu (zach.) oraz zbliżonym do prostokąta (wsch.) nieco wysuniętym ku pn. Poszczególne elementy bryły o zróżnicowanej ilości kondygnacji. Układ wnętrz dwutaktowy, pięciodzielny. W części wsch. trakty rozdzielone korytarzem ze schodami prowadzącymi na piętro.

Część wsch. parterowa z podcieniem od frontu, nakryta dachami pulpitowymi. Od pd.- wsch. piętrowe naroże nakryte dachem dwuspadowym.

Zachodnia część budynku dwukondygnacjowa nakryta dachem naczółkowym z werandami (od pd. i zach.) oraz parterowym gankiem (od pn.) nakrytymi dachami dwuspadowymi.

Ściany elewacji oszalowane w układzie poziomym. W pasie cokołowym piętra, wyodrębnionym za pomocą gzymsu kordonowego i podokiennego, szalunek w układzie pionowym. Kolorystyka ścian poszczególnych elewacji jasnozielona skontrastowana z ciemnozieloną barwą gzymsów i elementów konstrukcyjnych werand i ganku oraz podcienia, a także bogato zdobionych obramień prostokątnych, o różnych wymiarach otworów okiennych i drzwiowych (zosiowanych).

Charakterystyczne ażurowe elementy detalu architektonicznego w kolorze ścian.

Elewacje frontowa (pd.) 8 – osiowa, ukształtowana asymetrycznie, złożona z trzech zasadniczych członów o zróżnicowanej ilości kondygnacji. Część środkowa parterowa z podcieniem oraz dwie skrajne części dwukondygnacyjne, gdzie w zachodniej na dwóch osiach środkowych rozmieszczona piętrowa, ażurowa weranda o charakterystycznej dekoracji laubzegowej. Analogiczna weranda poprzedza elewację boczną (zach.). Elewacja tylna 8 - osiowa, ukształtowana uskokowo, asymetryczna, na wysokiej podmurówce, w części wsch. jednokondygnacyjna, a w zachodniej dwukondygnacyjna z  gankiem na osi.

oprac. Anna Sikora- Terlecka,  OT NID w Lublinie, 12-01-2018 r.

Rodzaj: willa

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  drewniane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_06_BK.9023, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_06_BK.354988