Historia

Pierwszy kościół w Nakonowie pochodził z II poł. XVI wieku. Został wybudowany przez miejscowego młynarza w pobliżu młyna zwanego „Diabełkiem”. Nazwa ta wywodzi się od miana, jakim określano dawną osadę młyńską - Diabełek. Obecny kościół filialny stoi na miejscu pierwotnej świątyni od 1765 roku. Następnie został gruntownie odnowiony w 1958 r. (dobudowano wówczas zakrystię i kruchtę). Trzydzieści lat później zmieniono pokrycie dachowe nad prezbiterium z eternitu na blachę ocynkowaną.

Opis

Kościół jest orientowany. Usytuowany na wzniesieniu, po południowej stronie drogi, w zachodnim końcu wsi.

Kaplica - jednonawowa, usytuowana na planie prostokąta. Wydzielone prezbiterium jest wyraźnie węższe od nawy i zamknięte od wschodu trójściennie. Do niego, po południowej stronie, dobudowano zakrystię. Wejście główne do kościoła poprzedza zakrystia. Korpus nawowy pokryto dachem siodłowym. Podobnie rzecz ma się z częścią ołtarzową, z dodatkowymi trzema spadami na końcu, jednakże kalenica jest tu usytuowana nieco niżej. Sygnaturka znajduje się nad wschodnią częścią nawy. Zwieńczono ją daszkiem namiotowym, z krucyfiksem na kuli w szczycie. Zakrystię przykryto dachem pulpitowym, kruchtę - dwuspadowym. Kościół drewniany, wzniesiony w konstrukcji zrębowej. Podmurówka z ciosów, łączonych na zaprawę wapienną. Ściany utworzone z prostokątnych bali w układzie poziomym (wieńcowym), łączonych w narożach na jaskółczy ogon. W bocznych ścianach nawy zastosowano lisice - po dwie na stronę. Oszalowany na zewnątrz pionowo do 3/4 wysokości korpusu, wyżej poziomo. Miejsca styku desek osłonięte dodatkowymi listwami. Wewnątrz deski na ścianach kładzione są do 1/4 wysokości pionowo, wyżej poziomo (w nawie) i diagonalnie (w prezbiterium). Konstrukcja więźby dachowej krokwiowo-jętkowa, wzmocniona zastrzałami. Krokwie w szczycie łączone na zawidłowanie. Dach kryty jest blachą ocynkowaną, ułożoną na deskowaniu. Konstrukcja na sygnaturkę bezpośrednio przymocowana do krokwi, w całości obita blachą, z żaluzjami w części górnej. Podłoga nawy z desek sosnowych. Stopień wyżej - w prezbiterium - z dębowych klepek. Sufit drewniany, lekko zaokrąglony na krawędziach.

Ściany zwieńczone są profilowanym, mocno wysuniętym gzymsem podokapowym. Kamienny cokół oddziela od desek szalunkowych pozioma listwa. Nawa jednoosiowa, po bokach z prostokątnymi, zamkniętymi łukiem odcinkowym oknami. Od zachodu, nad kruchtą i w zakrystii okna o obrysie kwadratowym, z bokami pośrodku wyoblonymi. Kruchta kryta jest niskim, dwuspadowym dachem, z drzwiami na osi.

Wnętrze nakryte stropem płaskim, deskowym. W miejscu łączenia prezbiterium z nawą umieszczono prostą belkę tęczową. W części zachodniej chór muzyczny wsparto na dwóch słupach. Jego balustrada, osadzona na szerokiej belce poziomej, podzielona jest rytmicznie na sześć kwater.

Zabytek dostępny. Możliwość zwiedzania kościoła w czasie odprawianych nabożeństw lub po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

Oprac. Mateusz Załuska, OT NID w Toruniu, 02-12-2015 r.