Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

grodzisko, st. 1 - Zabytek.pl

Adres
Myślibórz

Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. jaworski, gm. Paszowice

Relikty zamku są przykładem późnośredniowiecznego budownictwa obronnego

Usytuowanie i opis

Stanowisko archeologiczne znajduje się na bazaltowym wzniesieniu - Góra Rataj (350 m n.p.m.), położonym w obrębie Pogórza Kaczawskiego, ok. 800 m na południowy wschód od Myśliborza, na terenie parku krajobrazowego „Chełmy”.

Obiekt jest w znacznym stopniu zniszczony przez kamieniołom. Jeszcze w XIX wieku widoczne były ruiny zamku. Obecnie widać od południowego wschodu i południowego zachodu dwa fragmenty murów.

Historia

Wśród badaczy, którzy prowadzili prace archeologiczne na Górze Rataj istnieją pewne rozbieżności, co do początku funkcjonowania obiektu. Wg A. Boguszewicza założenie obronne powstało w XII w. (?), XIII - początek XIV w., natomiast według M. Chorowskiej początki obiektu należałoby wiązać z końcem XIII wieku lub 1 połową XIV wieku. Nie wiadomo dokładnie, kiedy zamek przestał funkcjonować. Odkryta w trakcie badań archeologicznych ceramika jest datowana na okres nie młodszy niż XV wiek.

W źródłach pisanych nie ma informacji odnoszących się bezpośrednio do zamku na Górze Rataj. Wiadomo, że w trzeciej ćwierci XIV wieku właścicielem wsi był Clericus Bolcze, który w roku 1374 sprzedał swoje dobra w Myśliborzu i Kobylicy Albrechtowi Bawarowi z wyłączeniem „zabudowanego miejsca na górze i lasu wokół”. Być może to określenie odnosi się do zamku. Na przełomie XIV i XV wieku dobra myśliborskie należały do rodziny Skal. W dokumentach z 1400 i 1401 jeden z przedstawicieli tej rodziny Konrad junior podpisywał się von Meussilbersdorf, co sugeruje, że w Myśliborzu istniała wówczas siedziba właściciela dóbr. W okresie nowożytnym Myślibórz był w dalszym ciągu ośrodkiem administracyjnym majątku. W latach 1859-61 we wsi wzniesiono neogotycki pałac, który obecnie jest remontowany.

Stan i wyniki badań

Na stanowisku prowadzono badania wykopaliskowe: 1959, 1992, 1994-95 oraz powierzchniowe AZP w 1982 roku.

W trakcie badań archeologicznych ustalono mi.in jakie było pierwotne rozplanowanie założenia obronnego. Składało się ono z trzech członów - na kulminacji zamek górny, do którego od północy i wschodu przylegało I podzamcze, a od wschodu II podzamcze. Obecnie część środkowa i północna są bardzo zniszczone przez kamieniołom. Na terenie górnego zamku zachowały się jedynie dwa fragmenty murów od południowego zachodu - ok. 30 m i od południowego wschodu - ok. 3 m. Mury wykonano z bazaltu na zaprawie wapiennej. Istnieją przesłanki, aby przypuszczać, że w południowym narożniku zamku górnego znajdował podpiwniczony budynek. Podzamcze I, które zachowało się w postaci wąskiego, półksiężycowatego wycinka terenu, było zabezpieczone trzema wałami i dwoma fosami. Podzamcze II, które nie zostało zniszczone przez kamieniołom, pierwotnie było chronione przez system dwóch wałów przedzielonych fosą. Do budowy umocnień użyto miejscowego bazaltu. W trakcie badań wykopaliskowych pozyskano fragmenty ceramiki, kości zwierzęce i wyroby metalowe (groty bełtów kuszy, brązowa sprzączka, żelazne noże). Odkryto duże ilości spalenizny, co świadczy o tym, ze zamek został spalony oraz ślady przynajmniej dwukrotnej naprawy murów obwodowych.

Zabytek dostępny. Przez Górę Rataj przebiegają piesze szlaki turystyczne: czerwony („Brzeżny” lub „Krawędziowy”) i żółty („Wygasłych Wulkanów”).

Oprac. Donata Trenkler, OT NID we Wrocławiu, 08.10.2014 r.

Rodzaj: grodzisko

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_02_AR.27413, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_AR.3112780