Historia

Pierwsze wzmianki o kościele pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny i parafii w Minodze pochodzą z lat 1325-1327. Poprzednia, drewniana świątynia z XV w. spłonęła w 1726 r. Obecna zbudowana została w latach 1733-1736 dzięki fundacji ówczesnego właściciela wsi Antoniego Felicjana Szembeka. Konsekrował ją w 1740 r. biskup krakowski Michał Kunicki. W 1874 r. przy kościele wybudowano dzwonnicę. W 1884 r. świątynia została gruntownie odnowiona i powiększona o kruchtę, a w 1887 r. do prezbiterium dostawiono zakrystię. W 1890 r. cmentarz przykościelny został otoczony murem. W 1893 r. dobudowano kaplicę północną. We wrześniu 1918 r. kościół został znacznie uszkodzony przez pożar, spłonęło m.in. całkowicie jego cenne barokowe wyposażenie. Świątynię szybko odbudowano. Nowy ołtarz główny przeniesiony został ze starego kościoła w pobliskim Zadrożu. W 1927 r. profesor Szkoły Przemysłu Artystycznego w Krakowie Jan Bukowski zaprojektował ambonę (usuniętą w latach 60. XX w.) i ołtarze boczne. W 1994 r. we wnętrzu kościoła prowadzono prace konserwatorskie. Po koniec lat 90. XX parafianie sfinansowali restaurację ołtarza głównego. Działania dążące do poprawy stanu technicznego kościoła prowadzono w latach 2007-2013 w ramach operacji mającej na celu ochronę wiejskich zabytków architektury sakralnej, dotowanej przez Europejski Fundusz Rolny na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Opis

Kościół jest świątynią barokową, murowaną, potynkowaną, orientowaną, jednonawową, z niewyodrębnionym, zamkniętym półkoliście, prezbiterium. Od północy dobudowana jest kaplica o charakterze nawy bocznej, a do prezbiterium, skarbczyk. Od południa przy korpusie kościoła znajduje się półkolista kruchta i zakrystia. Kalenicę dachu wieńczy wieżyczka na sygnaturkę. Nawę i kaplicę nakrywają sklepienia kolebkowe, a zakrystię krzyżowo-żebrowe. Środkowa, wklęsła część fasady świątyni ujęta jest po bokach wieżami, o górnych kondygnacjach wydzielonych gzymsami, nakrytych spłaszczonymi hełmami przechodzącymi w smukłe latarnie. Narożniki wież zdobią pilastry z korynckimi głowicami. Fasadę wieńczy szczyt o falistym wykroju, dekorowany wazonami. Portal wejścia głównego ozdabiają spływy i faliste gzymsy. Pozostałe elewacje świątyni ożywione są podziałami ramowymi. W ołtarzu głównym znajduje się kopia obrazu Matki Boskiej z Dzieciątkiem z kościoła Santa Maria Maggiore w Rzymie, namalowana w 1922 r. W ołtarzach bocznych w nawie umieszczony jest wizerunek św. Jana Kantego i obraz ze sceną Ukrzyżowania. Ołtarz boczny w kaplicy poświęcony jest Najświętszemu Sercu Pana Jezusa. W świątyni znajduje się kilka tablic epitafijnych m.in. zasłużonego dla parafii ks. proboszcza Walentego Khauna i rodziny Wężyków, właścicieli Minogi w XIX w. Kościół otoczony jest murem przy którym stoi neobarokowa, murowana, dwukondygnacyjna dzwonnica, zwieńczona zdwojonym hełmem cebulastym.

Zabytek dostępny. Wnętrze można zobaczyć zwykle w czasie nabożeństw.

oprac. Tadeusz Śledzikowski, OT NID w Krakowie, 17-11-2015 r.