Historia

Willa powstała na działce zakupionej w 1902 roku przez Artura Tomasza Hosera należącego do rodziny znanych warszawskich ogrodników. Artur Tomasz był synem Wincentego ogrodnika-pomologa współzałożyciela firmy „Bracia Hoser”. Jego żona Władysława Lasocka była spokrewniona z Michałem Piotrem Lasockim właścicielem majątku, z parcelacji którego powstało letnisko Milanówek. Artur Tomasz Hoser aktywnie działał w różnych stowarzyszeniach na rzecz społeczności milanowskiej. Willa „Borówka” wraz z budynkiem gospodarczym wybudowana została do jesieni 1904 roku a zaprojektowana, być może przy udziale inwestora, przez znany zespół warszawskich architektów Władysława Kozłowskiego i Apoloniusza P. Nieniewskiego. Właściciel choć nie był ogrodnikiem zaprojektował ogród wokół willi z cennymi egzemplarzami drzew i krzewów oraz leśnego starodrzewu. Po Powstaniu Warszawskim zabudowania zamieszkiwali uchodźcy ze stolicy, a następnie zostały przejęte przez kwaterunek. Działka stopniowo została rozparcelowana, a ogród zaniedbano. W latach 80. XX w. willa była remontowana przez potomków fundatora. W 2007 roku została odrestaurowana przez nowych właścicieli z przeznaczeniem na hotel i restaurację. Obecnie od 2014 roku kolejni właściciele prowadzą obu budynkach restaurację z zapleczem konferencyjnym, która stanowi miejsce wielu wydarzeń kulturalnych Milanówka.

Opis

Zespół znajduje się w centrum miasta po pn. stronie torów kolejowych dawnej linii Warszawsko-Wiedeńskiej, na nieregularnej posesji między ul. Kościelną i Królowej Jadwigi. Pierwotnie działka z ogrodem zajmowała obszar, aż do zbiegu tych ulic. Obecnie od wsch. i zach. graniczy z posesjami powstałymi po powojennej parcelacji. Od ul. Kościelnej w ogrodzeniu posesji wyróżnia się brama z dwiema furtkami o czterech ceglanych czworobocznych słupach zdobionych tynkowanymi blendami. Od ul. Królewskiej posesję otacza dawny tynkowany mur z ceglanymi lizenami i stojący w jego linii podłużny budynek gospodarczy. Stojąca w centrum działki willa odznacza się nieregularnym planem i urozmaiconym ukształtowaniem bryły. Jest murowana z czerwonej cegły, a wygląd elewacji wzbogacają kontrastowe białe tynkowane fragmenty muru i partie wykonane z kamienia polnego. Do piętrowego, podpiwniczonego korpusu budynku z użytkowym poddaszem przykrytym stromymi dwuspadowymi dachami krytymi dachówką dostawione są parterowe dobudówki m in. weranda z dużymi półkoliście zamkniętymi oknami. Nad budynkiem góruje dobudowana od wsch. czworoboczna wieża z górną partią stylizowaną na średniowieczne machikuły czyli rodzaju ganku wspartego na kroksztynach z wąskimi otworami strzelniczymi. Elewacje zdobi bogaty detal, na który m. in. składają się ostrołukowe blendy, wieżyczki, sterczyny, szkarpy, zróżnicowane formy okien. Repertuar dekoracji wzbogacają jeszcze ciekawie zastosowane zielone kafle umieszczone rzędami w partiach płycin podokiennych. Charakterystyczne ukształtowanie i zdobienie budynku stanowią o jego malowniczym wyglądzie kojarzonym z gotyckim zameczkiem uzupełnionym elementami renesansowymi. Na wprost bramy wjazdowej znajduje się najbardziej efektowna elewacja frontowa budynku. Znajdujący się na tyłach posesji podłużny budynek gospodarczy ze skrajnymi ryzalitami, mieścił pierwotnie powozownię, stajnię i domek dozorcy. Ma dekorację skromniejszą, ale korespondującą z wyglądem willi. Zabudowania otacza zadbana zieleń ogrodu z nowym układem alejek.

Obiekt dostępny dla zwiedzających.

Oprac. Małgorzata Laskowska-Adamowicz, OT NID w Warszawie, 20.11.2014 r.