Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny pw. Bożego Ciała - Zabytek.pl

kościół parafialny pw. Bożego Ciała


kościół XVII w. Międzylesie

Adres
Międzylesie

Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. kłodzki, gm. Międzylesie - miasto

Kościół par.pw.Bożego Ciała w Międzylesiu ma wartości historyczne i naukowe, ponieważ jest jednym z nielicznych przykładów neogotyku z ok.

1600 r. i zawiera późnorenesansowy rdzeń. Jest też reprezentatywnym przykładem działalności północnowłoskich budowniczych czynnych na Ziemi Kłodzkiej i na Śląsku w 2 poł. XVII w. Pozostaje jednym obiektem na Ziemi Kłodzkiej połączonych łącznikiem ze szlachecką rezydencją. Kościół ma również wartości artystyczne, szczególnie malarski wystrój jego wnętrza oraz piec z 1678 r. znajdujący się w loży patronackiej.

Historia

Miasto Międzylesie wzmiankowane było po raz pierwszy w 1294 r., tutejsza parafia — w 1360, a kościół — dopiero w r. 1384. W 1595 r. został on rozebrany i w latach 1600-1615 zbudowano obecny kościół, na nowym miejscu, w sąsiedztwie dworu. Kościół ten wzniesiono jako murowany, jednowieżowy, z szeroką nawą, z szerokim i płytkim prezbiterium zamkniętym wielobocznie oraz z lożą patronacką. Wnętrza nakryto drewnianymi, polichromowanymi stropami. Kościół par. w Międzylesiu wzniesiono w stylu późnego renesansu z elementami neogotyku, z ostrołucznymi otworami w kamiennych profilowanych obramieniach oraz z przyporami. Było to przejawem ideowo-artystycznego zjawiska występującego w architekturze ok. 1600 r. W 1625 r. ponownie utworzono w Międzylesiu parafię katolicką i w latach 1676, 1678 i 1699 kościół zbarokizowano. Przebudowę przeprowadzili z inicjatywy hrabiów von Althann, północnowłoscy budowniczowie, czynni także przy budowie międzyleskiego pałacu miejskiego. Przebudowali oni kościół z zachowaniem jego późnorenesansowego rdzenia i ostrołucznych otworów nawy. Ujednolicili przestrzennie bryłę. Przesklepili prezbiterium, i rozbudowali przypory. Doświetlili nawę okulusami. Zbudowali w 1678 r. nową, pd. lożę patronacką. Wystrój elewacji uzupełnili profilowanym gzymsem koronującym oraz uszakowymi lub listwowymi obramieniami okiennymi. W 1699 r. nadbudowali wieżę. W czasie barokizacji powstały też drewniany chór muzyczny i empory oraz strop nawy ozdobiony scenami biblijnymi. W XVIII w. kościół odnawiano lub przebudowywano. Wówczas też obecne formy otrzymała górna, kondygnacja wieży. W 1778 r. wzniesiono obecny, murowany, piętrowy łącznik pomiędzy pałacem a lożą patronacką przy kościele, posadowiony na słupach i przęsłach sklepienia. W 2 poł. XVIII w. wykonano późnobarokową polichromię prezbiterium. W 1818 r. zbudowano drewniane, pozorne sklepienie nawy i może też obecny chór muzyczny i empory. Wykonano nową polichromię sklepienia nawy w stylu późnego baroku z elementami rokoka i wczesnego neoklasycyzmu. W 1882 r. zbudowano nową, pd. kruchtę kościoła, odnowiono jego wnętrze, polichromię (malarz Reimann z Lądka) i wyposażenie. Kolejną renowację kościoła przeprowadzono w latach 1926 i 1927, a freski odnawiał wówczas malarz Leo Richter z Lądka.

Opis

Orientowany kościół usytuowany w centrum miasta na pn. od pałacu i rynku. Murowany z kamienia i cegły, tynkowany. Złożony z prezbiterium i nawy (nakrytych wspólnym dachem), z dostawionej asymetrycznie do korpusu sześciokondygnacjowej wieży z ośmioboczną kondygnacją zwieńczoną dwuprześwitowym hełmem oraz — z przybudówek, w tym dwóch lóż patronackich. Elewacje korpusu kościoła i wieży zwieńczone profilowanym gzymsem koronującym, a niektóre otwory ujęte kamiennymi lub tynkowymi obramieniami. Wyodrębnione, jednoprzęsłowe, prezbiterium zamknięte pięciobocznie, wzmocnione trzema przyporami, nakryte sklepieniem kolebkowym z lunetami. Nad nawą z drewnianymi emporami oraz z dwukondygnacjowym chórem muzycznym założone spłaszczone sklepienie pozorne, kolebkowe z lunetami. Oba sklepienia pokryte polichromią odnoszącą się tematycznie do Eucharystii. W obramionych plafonach i medalionach zawarte przedstawienia ze Starego i Nowego Testamentu, symboliczne, postacie Apostołów, Ojców Kościoła, świętych biskupów i papieży oraz dwa przedstawienia Adoracji Najświętszego Sakramentu. Pozostałe partie sklepień ozdobione liśćmi akantu, ornamentem wstęgowo-cęgowym, kratką regencyjną, kartuszami, kampanulami i palmetami. W doborze ornamentyki i w tonacji polichromii prezbiterium oraz nawy widoczne ich stylistyczne zróżnicowanie. Balustrady chóru muzycznego i empor ozdobione płycinami z ludowymi motywami roślinnymi oraz wicią akantu z rocaillem. Wyposażenie kościoła złożone z ołtarza głównego z 1831 r., z dwóch barokowych ołtarzy bocznych z 1 poł. XVIII w., z barokowo-rokokowej ambony w kształcie łodzi z ok. 1760 r., z prospektu organowego z 1745 r., wykonanego przez Kristiana Krause z Międzylesia oraz z barokowych obrazów z poł. XVIII w. Zachowane też: piec kaflowy z 1678 r. z herbami Althannów (w loży patronackiej) oraz stolarka drzwiowa i kraty przewlekane.

Zabytek dostępny przez cały rok, możliwość zwiedzania wnętrza po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

Oprac. Iwona Rybka-Ceglecka, OT NID we Wrocławiu, 20.08.2015 r.

Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Jarosław Bochyński (JB).

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: barokowy

Materiał budowy:  kamienne

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.74069, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.93251