kościół parafialny pw. św. Klemensa - Zabytek.pl
Adres
Miedźna
Lokalizacja
woj. śląskie, pow. pszczyński, gm. Miedźna
Historia
Wieś Miedźna, w której znajduje się kościół założona została na prawie niemieckim pod koniec XIII wieku. Początki tutejszej parafii datowane są natomiast na1326 r., kiedy to dokumenty podają imię Bernharda, plebana z Miedźnej. Na przestrzeni lat plebania kilkakrotnie zmieniała swą przynależność, począwszy od dekanatu oświęcimskiego, przez dekanat pszczyński i biskupstwo krakowskie, na diecezji wrocławskiej kończąc. W 1594 r. w Miedźnej rozpoczął się okres reformacji protestanckiej. W latach 1598-1628 kościół pozostawał w rękach protestantów (luteran). Pierwszym katolickim proboszczem po okresie reformacji został ksiądz Mikołaj Silnicki. Na mapie Pszczyńskiego Wolnego Państwa Stanowego "Ihnoortografia Plesniaca", wykonanej w 1636 roku przez Andreasa Hindenberga, przedstawiono m.in. sylwetkę kościoła w Miedźnej z tamtego okresu. Był on prototypem obecnego kościoła p.w. św. Klemensa Papieża, postawionego w 1721 r. na miejscu rozebranego. Drewniany pierwowzór, ze względu na zły stan techniczny nie kwalifikował się do remontu, stąd decyzja ówczesnego proboszcza Andrzeja Rozmusa Zabrzeskiego o budowie nowej świątyni. W 1859 r. kolejny raz przebudowano kościół, a kilka lat później wybudowano plebanię oraz odlano trzy nowe dzwony nazwane: Święty Jacek, NMP i Święty Józef. W 2. poł. XX w. przeprowadzono szereg remontów oraz prac konserwatorskich, m.in. impregnację, wymianę pokryć dachowych, konserwację ołtarzy oraz remont organów. Ściany świątyni zyskały nowy blask w 1962 r., kiedy to Mieczysław Mróz wykonał płaskorzeźby przedstawiające sceny Męki Pańskiej. W czasach współczesnych kościół wyposażono w nowy ołtarz posoborowy. Twórcą następnej polichromii we wnętrzach był Marian Konarski z Krzeszowic.
Opis
Zgodnie z tradycją, kościół w Miedźnej jest budowlą orientowaną, usytuowaną w centralnej części wsi przy drodze głównej. Nowy murowany parkan, oblicowany kamieniem wapiennym z drewnianymi sztachetami w górnej części starannie wydziela działkę kościelną. Od pn. i zach. bramy ogrodzenia nakryte są gontowymi daszkami siodłowymi. Wokół kościoła rozciąga się cmentarz parafialny. Tereny przykościelny oraz cmentarny przyozdobione są niewielkimi kapliczkami murowanymi, z wnękami na obrazy lub rzeźby.
Budynek świątyni wzniesiono w stylu barokowym, w konstrukcji drewnianej - zrębowej, z węgłem na nakładkę (kościół) i słupowej (wieża)wzmocnionej krzyżem św. Andrzeja, na podmurówce z kamienia i cegły. Bryła budynku jest rozczłonkowana. Do jednonawowego kościoła na planie wydłużonego prostokąta od wsch. przylega krótkie prezbiterium, a od pn. zakrystia. Nad całością dominuje dostawiona od zach. kwadratowa wieża z nadwieszoną izbicą, tworząca elewację frontową. Wieżę wieńczy baniasty hełm z ośmioboczną, metalową latarnią. Ściany wieży obłożono gontem. Dachy nad nawą i prezbiterium siodłowe, kryte gontem. Ponadto nad nawą znajduje się druga wieżyczka na sygnaturkę z hełmem podbitym również gontem, zakończona metalową latarnią. Na długości nawy i wieży znajdują się soboty -niskie podcienia przykryte jednospadowym dachem. Wsparto je na słupach z mieczowaniem, zakryto do połowy wysokości ścianką z tarcicy i bramkami wejściowymi. Powyżej sobót ściany zewnętrzne i wewnętrzne kościoła są oszalowane deskami. We wnętrzu część prezbiterium wydziela łuk odcinkowy, wsparty na kroksztynach. Nad nim znajduje się pozorne sklepienie z zachowaną XIX-wieczną polichromią. W pozostałej części stropy są płaskie z imitacją kasetonów. Od zachodu drewniana empora z małymi organami wsparta jest na czterech słupach.
Duża ilość okien oraz obszerna nawa kościelna sprawiają, że wnętrze jest bardzo przestronne oraz dobrze doświetlone. Dzięki temu wyposażenie przedstawiające style barokowy i późnobarokowy, prezentuje się niezwykle okazale. Wyróżnia się tu szczególnie bogato zdobiony polichromowaną snycerką ołtarz główny z XVIII w. z bramkami i obejściem. Umieszczony w nim obraz z wizerunkiem św. Klemensa Papieża przysłaniany jest XIX- wiecznym wizerunkiem Madonny. Ołtarz boczny przyozdobiono XVIII-wiecznym obrazem przedstawiającym Matkę Boską z Dzieciątkiem. Początkowo obraz miał kształt owalny, później dorobiono dolną część sukienki. Całość pozłacana. Ponadto ciekawymi elementami wyposażenia są także: gotycki witraż z XV w. wyobrażający scenę Ukrzyżowania, zdobiący jedno z okien prezbiterium; XVIII-wieczna ambona z wizerunkami św. Ewangelistów, Chrystusa Siewcy i Chrystusa Błogosławiącego; przenośne, dwustronnie malowane obrazy w rokokowych ramach z XIX w. (feretrony) oraz rzeźby barokowe.
Zabytek dostępny dla zwiedzających.
Oprac. Aleksandra Bednarska, 24.11.2015 r.
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
drewniane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_24_BK.101345, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_24_BK.302565