Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny - Zabytek.pl

kościół parafialny pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny


kościół 1959 - 1960 Medynia Głogowska

Adres
Medynia Głogowska, 489

Lokalizacja
woj. podkarpackie, pow. łańcucki, gm. Czarna

Kościół w Medyni Głogowskiej jest ważną realizacją w twórczości znanego architekta Wawrzyńca Dayczaka.

Stanowi on także dobry przykład realizacji sakralnej końca lat 50. XX w. Wnętrze świątyni to wyjątkowa kreacja artystyczna będąca wynikiem wykorzystania miejscowej tradycji obróbki gliny przez prof. Jana Budziłło (zaprojektował wystrój kościoła) oraz jego współpracy z medyniecką artystką Władysławą Prucnal. Podkreślić należy także wartości krajobrazowe tej monumentalnej świąt położonej na wzniesieniu, ponad miejscowością.

Historia

Parafia w Medyni Głogowskiej została utworzona w 1718 lub 1723 roku. Obecny kościół postawiono na miejscu starszej drewnianej świątyni, która spłonęła 27.07.1944 r. w wyniku niemieckiego ostrzału. Nowy kościół powstał wg projektu Wawrzyńca Dayczaka (proj. 1946 r.), autora kilkudziesięciu tego typu budowli tylko na terenie ówczesnej diecezji przemyskiej. Budowany był w latach 1958-1960 (Blaschke podaje lata 1959-1968). Wnętrze zaprojektował prof. krakowskiej ASP Jan Budziłło wykorzystując charakterystyczny materiał z jakiego słynie Medynia tj. glinę. W prace była zaangażowana także miejscowa artystka Władysława Prucnal. Ceramiczna mozaika pokryła m.in. prezbiterium, ambonę, chór.

Opis

Kościół położony w centralnej części wsi, na wschód od zabudowy zgromadzonej wzdłuż głównej drogi. Zlokalizowany został przy drodze prowadzącej z Medyni do Zalesia, na zachodnim stoku wzniesienia rozdzielającego te wsie. Orientowany. Modernistyczny. Kościół trójnawowy, z transeptem w formie pary półkoliście zakończonych kaplic. Podobnie zakończone zostało prezbiterium, flankowane dwoma pomieszczeniami, które obiega pseudoambit - otwarty na zewnątrz czterema arkadami. Jest to kościół bazylikowy z monumentalną, narożną wieżą. Pionowe podziały elewacji dodatkowo podkreślają strzelistość zarówno bryły świątyni jaki i samej wieży. Ta ostatnia skonstruowana z prostopadłościennych brył, w górnej części wyraźnie się zwężających. Korpus nawy został poprzedzony arkadowym podcieniem z tarasem. Nawa główna wyznaczona uskokowymi szczytami, przekryta dachem dwuspadowym. Niższe od niej prezbiterium przekrywa także dach dwuspadowy przechodzący w półstożkowy. Analogicznie przekryte dachy nad jeszcze niższymi kaplicami transeptu, którym wysokością odpowiadają nawy boczne z dachami pulpitowymi. Najniższe są pomieszczenia flankujące prezbiterium których dwuspadowe dachy połączone są pulpitowym dachem nad pseudoambitem. Kościół został wymurowany z cegły. Elewacje kształtowane są poprzez addycyjność poszczególnych części bryły kościoła. Elewacja frontowa została zaakcentowana poprzez wieżę, arkadowy podcień z wieńczącą go balustradą oraz wydatne lizeny dzielące elewację korpusu nawy głównej i elewacje wieży (do wysokości nawy głównej). Ponad to elewacje świątyni organizują rytmicznie zróżnicowane otwory okienne oraz przypory, a także gzymsu kordonowe i podokapowe. Podcieniowi elewacji frontowej odpowiada w elewacji wschodniej częściowo otwarty psudoambit. Wnętrze nawy głównej przekryte zostało sklepieniem kolebkowym z lunetami na gurtach. Gurta spływają na wydatne półfilary, pomiędzy którymi arkady otwierające nawę główną na nawy boczne. Nawy boczne przekryte sklepieniami krzyżowymi. Większość elementów wystroju wnętrza kościoła zaprojektował prof. Jan Budziłło - ceramiczna, figuralna mozaika zdobiąca prezbiterium, mozaika ambony, stacji drogi krzyżowej. W pracach tych uczestniczyła Władysława Prucnal. Budziłło zaprojektował także witraże (Krakowski Zakład Witraży) oraz polichromię (1962-67). Rzeźby w ołtarzach bocznych stworzył Witold von Lehenstein - Werndl profesor krakowskiej ASP.

Obiekt dostępny dla zwiedzających, możliwość zwiedzania po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

Oprac. Bartosz Podubny, OT NID w Rzeszowie, 14.10.2014 r.

Bibliografia

  • Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa, tzw. karta biała, Medynia głogowska, Kościół parafialny p.w. Nawiedzenia Matki Boskiej, oprac. V. Błotko, M. Kuś, 2007 r. (Archiwum WUOZ Delegatura w Rzeszowie)
  • Blaschke K., Inwencja i repetycja. Powtarzalność planów w architekturze kościelnej na Rusi Czerwonej, Kraków 2010.
  • Dayczak-Wawrzyniec Maria, Wawrzyniec-Dayczak - zarys życia i twórczości „Rocznik Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia”, t. 13 (1994-1999), 2000.
  • Rickards-Rostworowska Ch., Sztuka z ziemi zrodzona. Rzeźby gliniane Władysławy Prucnal, Olszanica 2013.
  • http://www.diecezja.rzeszow.pl/?q=node/2803

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_18_BK.9540, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_18_BK.218183