osada, st. 1 - Zabytek.pl
Adres
Maradki
Lokalizacja
woj. warmińsko-mazurskie, pow. mrągowski, gm. Sorkwity
Usytuowanie i opis
Obiekt znajduje się na południowym brzegu jeziora Sorkwickiego. Osiedle założone zostało na wzgórzu morenowym zwanym „Zamkiem” lub „Wiatraczna Górą”, znajdującym się w południowej części wsi Maradki. Osiedle ma kształt nieregularnego owalu wydłużonego po osi EW o wymiarach 56x25 m. Jest obiektem pierścieniowym otoczonym wałem ziemnym, z wewnętrznym oblicowaniem kamiennym. Na miejsce założenia osiedla wybrano wzgórze morenowe, które przed usypaniem wału zostało częściowo zniwelowane.
Historia
Jako osiedle obronne stanowisko funkcjonowało we wczesnej epoce żelaza i należy je kojarzyć z osadnictwem ludności kultury kurhanów zachodniobałtyjskich. Badania wykazały, że obiekt nie był intensywnie użytkowany. Osiedle zostało częściowo zniszczone w XVIII w. w wyniku założenia na nim cmentarza cholerycznego, a ok. 1800 r. na kulminacji wzniesienia wybudowany został wiatrak. W czasie drugiej wojny światowej Niemcy wykopali wzdłuż krawędzi kulminacji rów strzelecki, którego głębokość sięgała 1 m. jako stanowisko archeologiczne znane było już w 1926 r.
Stan i wyniki badań
Pierwsze udokumentowane badania, które miały charakter weryfikacji powierzchniowej miały miejsce w 1952 r. Przeprowadził je J. Antoniewicz w ramach ekspedycji wykopaliskowej na stanowisku w Jeziorku. W 1970 r. w ramach akcji weryfikacyjnej grodzisk województwa olsztyńskiego przeprowadzono na osiedlu w Maradkach badania sondażowe, którymi kierował J. Okulicz. Założony wówczas wykop sondażowy potwierdził zniszczenia jakie zostały dokonane na stanowisku w wyniku jego późniejszego użytkowania jako cmentarza i budowy wiatraka. Mimo to pozyskany w trakcie prac wykopaliskowych materiał ceramiczny oraz sama konstrukcja osiedla sugerują iż było ono użytkowane przez jedną, najstarszą fazę kultury kurhanów zachodniobałtyjskich.
Obiekt jest ogrodzony, ale z racji swojego wyniesienia i położenia na terenie wsi jest doskonale widoczny.
Oprac. Hanna Mackiewicz, OT NID w Olsztynie, 2.09.2014 r.
Rodzaj: osada
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_28_AR.39459, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_28_AR.850694