Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

grodzisko, st. 1 - Zabytek.pl

grodzisko, st. 1


grodzisko VI – 1. poł. XIV w. Małachowo-Złych Miejsc

Adres
Małachowo-Złych Miejsc

Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. gnieźnieński, gm. Witkowo - obszar wiejski

Gród w Małachowie Złych Miejsc był jednym z licznych grodów wzniesionych w centralnej części Wielkopolski, która dała początek polskiej państwowości.

Na rozbudowanej sieci tego typu obiektów opierał się zarząd terytorialny zarówno organizmów plemiennych jak i późniejszego państwa piastowskiego. Grodzisko to jest przykładem obiektu typu wklęsłego, dwufazowego.

Usytuowanie i opis

Grodzisko leży ok. 500 m na północ od drogi z Gniezna (w odległości 14 km od niego) do Witkowa oraz 400 m na południe od drogi Małachowo Złych Miejsc - Kołaczkowo. Usytuowane jest ok. 5 km na zachód od grodziska wczesnośredniowiecznego z czasów plemiennych w Chłądowie. Położone jest w terenie nizinnym, wśród pól i pastwisk, niegdyś zapewne pośród podmokłych łąk. Obiekt oblewa fosa zasilana wodami bezimiennego cieku.

Grodzisko wklęsłe, składające się z dwóch części. Jego kształt wskazuje na nie jednoczasowe powstanie obu części. Część północna jest nieco mniejsza, pierścieniowata o średnicy zewnętrznej ok. 70 m, a południowa o formie podkowiastej posiada wymiary ok. 80 x 50 m. Po przebudowie i powiększeniu pierwotnego grodu, obiekt osiągnął wymiary zewnętrzne ok. 100 x 80 m, wymiary jego wnętrza, w najszerszym miejscu, wynoszą 48 x 45 metrów. Całość otoczona jest fosą o szerokości ok. 9 metrów. Wały, szerokie na 12 m, zachowane są do wysokości od 4 do 4,5 metra. Obiekt bardzo dobrze zachowany, jego imponujące obwałowania, porośnięte gęstą trawą i nielicznymi drzewami, widoczne są już z odległości kilkuset metrów.

Historia

W obecnym stanie badań, przy braku materiałów uściślających datowanie, okres funkcjonowania grodu należy określić w szerokich ramach czasowych wczesnego średniowiecza. Może zatem pochodzić zarówno z okresu plemiennego jak i czasów kształtowania się państwowości polskiej. Obiekt wzniesiony został przypuszczalnie w dwóch etapach. Prawdopodobnie najpierw wzniesiono wał pierścieniowaty, a następnie, po rozebraniu południowego odcinka tego wału, gród rozbudowano, powiększając go w kierunku południowym i otoczono odrębnym wałem podkowiastym dostawionym do obwarowania starszego oraz wykopano fosę.

Stan i wyniki badań

Dotychczas na grodzisku prowadzone były wyłącznie badania powierzchniowe. W 1934 r. autopsję przeprowadził Z. Zakrzewski pozyskując jedynie róg łosia. W 1990 r. U. Szamałek prowadziła tu badania powierzchniowe w ramach ogólnopolskiego programu AZP. I tym razem nie udało się zarejestrować żadnych materiałów zabytkowych, które pozwoliłyby precyzyjniej datować obiekt. Podczas prospekcji terenowej w otoczeniu grodziska zarejestrowano osadę przygrodową, na powierzchni której znaleziono ułamki naczyń glinianych datowanych na fazę D (?) wczesnego średniowiecza, a więc na okres od poł. X do poł. XI wieku.

Obiekt dostępny.

oprac. Elżbieta Wyrwińska, Pracownia Terenowa w Trzebinach OT w Poznaniu, 19-11-2015 r.

Rodzaj: grodzisko

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_A_30_AR.39771, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_AR.376129,PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_AR.3208092