spichlerz dworski - Zabytek.pl
Adres
Mąkoszyce, Kościelna 11
Lokalizacja
woj. opolskie, pow. brzeski, gm. Lubsza
Pomimo modyfikacji, jaką było dobudowanie do niego na początku XX wieku części zachodniej, budynek zachował swój wystrój zarówno zewnętrzny, jak i wewnętrzny.
Historia
Spichlerz w Mąkoszycach zbudowany został na początku XIX wieku, kiedy właścicielem wsi i majątku była von Czaplicka z domu Urban. W późniejszym czasie z jej fundacji zbudowana została również gorzelnia i prawdopodobnie założony został park krajobrazowy. W roku 1866 Mąkoszyce stały się własnością rodziny berlińskiego bankiera Moritza Landsberga. Wtedy też najprawdopodobniej zbudowana została neogotycka siedziba; spalona w 1947 roku, a w latach późniejszych rozebrana. Landsbergowie byli właścicielami majątku aż do czasu II wojny światowej, a po tym okresie zespół rezydencjonalno-folwarczny przekształcony został w PGR Mąkoszyce. Obecnie część zabudowań oraz teren dzierżawione przez spółkę.
Opis
Zespół rezydencjonalno-folwarczny znajduje się w północno-zachodniej części miejscowości. Składa się niejako z dwóch części: rezydencjonalnej, której centrum niegdyś stanowiła, położona tuż przy parku, neogotycka siedziba rodziny Landsberg otoczona budynkami rządcówki, kuźni i spichlerza; oraz z części folwarcznej ze stodołami, oborami, stajniami, chlewikami i mieszkaniami dla robotników oraz pastwiskiem i ogrodami. Główny wjazd na teren założenia znajdował się po stronie południowo-wschodniej. Budynek spichlerza wzniesiony został w południowej części założenia w niewielkiej odległości od rządcówki i terenu, na którym znajdowała się siedziba właściciela. Na północ od niego znajduje się jedna ze stodół, a na wschód stajnia koni wyjazdowych i wozownia. Spichlerz zbudowany został w dwóch etapach: na początku XIX wieku postawiona została obecna część wschodnia - wzniesiona na planie prostokąta z wejściem od wschodu na dłuższym boku, zaś na początku XX wieku dobudowano, stanowiącą jej przedłużenie, prostokątną część zachodnią. Budynek jest murowany z cegły na kamiennym cokole. Dwukondygnacyjny, w części wschodniej z dwukondygnacyjnym poddaszem. Dziewiętnastowieczna część nakryta jest dachem siodłowym, dwudziestowieczna dachem płaskim. Elewacje odzwierciedlają etapy powstawania obiektu; frontowa, pięcioosiowa artykułowana jest prostokątnymi otworami okiennymi w opaskach i pionowymi, boniowanymi pasami w narożnikach i osiach międzyokiennych. Oś środkowa, w której znajduje się wejście, ujęta jest dwoma parami półkolumn i zwieńczona półkoliście łamaną połacią dachu. Elewacje boczne w części wschodniej artykułowane są jedynie otworami okiennymi, w części zachodniej dekorowane są dodatkowo wykonanymi w tynku opaskami. Podobnie artykułowana jest elewacja tylna. Wnętrze spichlerza składa się z dwóch pomieszczeń połączonych wewnętrznym przejściem. Poszczególne kondygnacje (cztery w części wschodniej i dwie w zachodniej) połączone wewnętrznymi schodami, nakryte są belkowymi stropami wspartymi na drewnianych podciągach i słupach z mieczami.
Zabytek dostępny z zewnątrz.
Oprac. Aleksandra Ziółkowska, OT NID w Opolu, 21.10.2015 r.
Rodzaj: budynek gospodarczy
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_16_BK.205222, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_BK.11384