założenia kościelnego, charakterystycznego poprzez posiadanie dwóch wież. Jedną jest prowadząca na teren założenia wieża-dzwonnica o dużej wartości artystycznej i krajobrazowej. Druga znajduje stanowi elewację frontową kościoła, w którego wnętrzu kościoła znajdują się cenne przykłady XVIII wiecznych dzieł rzeźbiarsko-snycerskich o lwowskiej proweniencji łączone z warsztatem Macieja Polejowskiego.

Historia

Parafia w Majdanie Królewskim została erygowana w 1765 r., ale już w 1743 r. w miejscowości istniała drewniana kaplica, która była filią parafii w Cmolasie. Powstanie parafii poprzedziło rozpoczęcie w 1761 r. budowy istniejącego do dziś kościoła, która została ukończona w 1791 r. Wnętrze kościoła zostało w 1949 r. pokryte malowidłami ściennymi autorstwa Władysława Luteckiego i Mariana Strońskiego, odnowionymi w 1976 r. przez Józefa Stecińskiego. W latach 1992-2002 wykonano remont kościoła (m.in. elewacji, założono nowy dach z miedzi), a następnie w latach 2003-2006 przeprowadzono prace konserwatorskie przy zabytkowym wyposażeniu. Z 2 poł. XVIII w. pochodzi również towarzysząca kościołowi wieża bramna-dzwonnica, remontowana w latach 1985-1989; a na koniec XVIII w. datowane jest ogrodzenie otaczające teren kościelny.

Opis

Zespół zlokalizowany jest w północno-zachodniej części dawnego miasteczka. W klinie stworzonym przez dwie drogi schodzące się w kierunku wschodnim, których połączenie po wsch. stronie zespołu utworzyło pl. Konfederatów Barskich. Po zach. stronie założenia zlokalizowano parking i cmentarz. Teren zespołu obwiedziony został murowanym ogrodzeniem z wieżą bramną - dzwonnicą wybudowaną w ciągu wschodniego odcinka, na osi kościoła.

Kościół orientowany, jednonawowy. Prostokątna nawa poprzedzona jest od zachodu kwadratowym przedsionkiem wieży, a od południa prostokątnym przedsionkiem. Prezbiterium zbliżonemu do kwadratu towarzyszy od południa prostokątna zakrystia składająca się z dwóch pomieszczeń. Bryła kościoła składa się addycyjnych części, nad którymi góruje wysoka, a wąska wieża dostawiona do świątyni od zachodu przekryta dwusegmentowym wklęsło-wypukłym hełmem zwieńczonym latarnią. Wysoka nawa został przekryta dachem dwuspadowym z sygnaturką umieszczoną we wsch. części kalenicy. Prezbiterium węższe, ale tej samej wysokości ścian co nawa zostało także przekryte dwuspadowym dachem. Do południowych ścian kościoła dobudowano niskie przybudówki (przedsionek i zakrystia) przekryte dachami pulpitowymi. Budowla została wymurowana z cegły, wnętrza nawy i prezbiterium przekryto sklepieniami kolebkowymi z lunetami na gurtach. Więźba dachowa drewniana o konstrukcji krokwiowo-wieszarowej pokryta została blachą. Elewacje kościoła ozdobione lizenami i pilastrami, gzymsami kordonowymi. Wieża zwieńczona gzymsem koronującym z fryzem kostkowym. Nawa kościoła jest trzyprzęsłowa, natomiast prezbiterium dwuprzęsłowe. Ściany wewnątrz świątyni obwiedzione są wydatnym belkowaniem wspieranym przez zdwojone pilastry. Pola pomiędzy pilastrami mieszczą arkadowe wnęki. Chór muzyczny w zachodniej części nawy wsparty jest na trzech, murowanych arkadach. Z wyposażenia wnętrza kościoła należy wspomnieć trzy późno barokowe ołtarze oraz pochodząca tego samego okresu ambona i prospekt organowy. Otwory okienne zdobią witraże wykonane przez Krakowski Zakład Witrażów Władysława Ekielskiego i Antoniego Tucha (1906 r.).

Wieża bramna - dzwonnica wybudowana została na planie kwadratu w ciągu ogrodzenia otaczającego zespół. Późnobarokowa murowana, trójkondygnacyjna budowla została przekryta hełmem podobnym do wieży kościelnej. Elewacje wydzielone gzymsami na trzy kondygnacje. Elewacje dolnej partii na cokole i ramowane zdwojonymi lizenami. Otwór bramny w elewacji frontowej (wsch.) zamknięty łukiem dwulistnym, natomiast otwór w elewacji zachodniej łukiem koszowym. Środkowa i górna kondygnacja także na cokole, ale ramowane są lizenami z nałożonymi na nie korynckimi pilastrami podtrzymującymi wieńczące te kondygnacje belkowanie. Otwory okienne i bramne obramione zdwojonymi opaskami z kluczem. Na dzwonnicy zawieszone są trzy dzwony, wśród których znajduje się dzwon Bartłomiej z 1794 r.

Ogrodzenie w formie muru wybudowanego z cegły i kamienia, wzmocnionego od zewnątrz masywnymi szkarpami. W zachodniej części odcinków południowego i północnego oraz w centrum odcinka zachodniego jednoprzelotowe bramki w formie parawanowej ściany zwieńczonej trójkątnym szczytem obitym blachą. Otwory zakończone łukiem koszowym. Od wewnętrznej strony muru nierównomiernie rozmieszczone nisze zamknięte łukiem odcinkowym.

Obiekt dostępny dla zwiedzających, możliwość zwiedzania po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

Oprac. Bartosz Podubny, OT NID w Rzeszowie, 03.10.2014 r.