Wyposażenie wnętrz jest późnobarokowe XVIII wieczne. Warta uwagi jest polichromia Henryka Nostiza-Jackowskiego powstała w 1929 roku.

Historia

Początki Lwówka łączą się z lokacją miasta Wojszyn w 1414 roku na gruntach wsi Wojszyna i Więcewojszyna. Wojewoda poznański Sędziwoj Ostroróg, na mocy przywileju królewskiego, połączył obie miejscowości, a pięć lat później (1419 r.) przeniósł (prawa miejskie Wojszyna) na nowe miejsce nazwane Lwowem (od XVI wieku Lwówkiem). Od chwili powstania do 1833 roku miasto było własnością prywatną. Kolejno należało do Ostrorogów-Lwowskich (do1633 r.), Opalińskich i Trąmpczyńskich (do 1698 r.), Pawłowskich (lata 1699-1760), Łąckich. Miasto rozwijało się szczególnie intensywnie w XV i na początku XVIII wieku.

Świątynia została wzniesiona w 2 poł. XV wieku w formie trzynawowej, ceglanej hali, jako kościół rzymskokatolicki. Proboszcz lwówecki wzmiankowany był już w 1419 roku. Wg M. Kutznera kościół stanowił replikę kościoła pw. NMP w Poznaniu. W 1 poł. XVI wieku dobudowano kwadratowe prezbiterium, przedłużono nawy boczne, wzniesiono ciąg kaplic od północy i kaplicę od południa. W 1738 r. nadbudowano kondygnację wieżową nad przęsłem prezbiterium. W końcu XVIII w. kościół miał dwie wieże. Świątynia była wielokrotnie odbudowywana po pożarach w 1638 r., 1696 r., 1738 r., 1813 r. (rozebrano wówczas zniszczoną, zachodnią więżę). Na początku XIX wieku przebudowano kaplicę południową na kruchtę, dwie kaplice północne połączono w jedną, odbudowano, zniszczoną w jednym z pożarów, wschodnią wieżę, zachowaną do dziś. Kościół otynkowano w 1895 roku. W roku 1929 wnętrze zostało ozdobione polichromią wg projektu Henryka Nostiza-Jackowskiego. Podczas II wojny światowej Niemcy urządzili w świątyni magazyn. W 1960 roku odnowiono kościół, w 1977 roku przeprowadzono remont, regotyzację świątyni i odsłonięto ściany z tynków.

Opis

Lwówek jest oddalony o 55 km na zachód od Poznania. Kościół położony jest pomiędzy ul. Pniewską, Kościelną i Świętojańską, 100 metrów na północny-wschód od Rynku miasta. W jego otoczeniu znajduje się dzwonnica, kaplica św. Józefa i kamienna figura Matki Boskiej (1780-1790). Świątynia otoczona jest niskim murkiem.

Kościół wzniesiono na planie długiego prostokąta. Jest orientowany, halowy, trójnawowy (o szerokości 14,3 m), sześcioprzęsłowy z kwadratowym prezbiterium zamkniętym ścianą prostą (dawniej trójbocznie). Nad prezbiterium wznosi się niska wieża. Do nawy północnej przylega długi ciąg kaplic, tworzących w partii korpusu dodatkową, czwartą nawę boczną. Jej przedłużeniem od wschodu są: grobowiec Łęckich w przyziemiu, nad nim piętrowa kaplica a dalej zakrystia z przedsionkiem. Od południa między 2 i 3 przęsłem znajduje się kruchta na planie kwadratu (dawna kaplica). W południowo-zachodnim narożniku wzniesiono wieloboczną dobudówkę z klatką schodowa na chór i strych.

Zwartą bryłę kościoła nakryto dachem dwuspadowym, nawę północną i przedłużenia naw bocznych - dachami pulpitowymi, wschodnią wieżę - czterospadowym dachem namiotowym, południową kruchtę - oddzielnym dachem dwuspadowym, a dobudówkę pn. - płaskim daszkiem. Więźba dachowa jest drewniana, nad korpusem i płatwiowo-kleszczowa, nad wieżą - krokwiowa, nad nawą pn. i przedłużeniami naw - osobne więźby płatwiowo-kleszczowe, nad kruchtą - więźba krokwiowo-jątkowa. Wszystkie dachy pokryto dachówką.

Kościół wzniesiono z cegły ceramicznej pełnej. We fragmentach ścian wmurowano głazy granitowe. Z zewnątrz otynkowane są w górne partie wieży, część fasady zachodniej, kruchta południowa i północne wejście do krypt, ościeża i gzymsy wieńczące. Oszkarpowano naroża wieży, nawy boczne przy prezbiterium, nawę pn. i kruchtę pd.

W fasadzie zachodniej, na osi, znajduje się ostrołukowe wejście do nawy głównej i dwie wnęki, po bo bokach, a od południa, na rogu, wieloboczna wieżyczka. Elewację wschodnią stanowi wieża. W jej dolej partii znajduje się częściowo zamurowane okno, w górnej okno wieży zamknięte odcinkowo. Kondygnacje wieży (dolna - nieotynkowana, górna - otynkowana) dzieli ostrołukowy gzyms arkadowy. Elewację południową rozczłonkowano przyporami (w jednej nisza z figurą św. Antoniego). Otynkowaną kruchtę ozdobiono parą przypór z jońskimi kapitelami, fryzami i frontonem z herbem Łąckich-Korzbok. Elewacja północna jest podzielona dwuskokowymi przyporami, z małą, otynkowaną dobudówką z wejściem do krypt. Okna naw zamknięte są łukiem ostrym, okna prezbiterium, wieży i blendy - odcinkowo, dodatkowo w prezbiterium zastosowano okna koliste.

Przęsła nawy głównej są jednakowe, zbliżone do kwadratu, natomiast przęsła naw bocznych są wydłużone. Oprócz nawy głównej i aneksu, który tę nawę przedłuża, sklepionych krzyżowo, pozostałe przestrzenie zachowały gotyckie, gwiaździste sklepienia, zawieszone na płaskich ścianach, wyjątkiem są sklepienia: w kruchcie przy zakrystii - ośmiodzielne gwiaździste-kryształowe oraz w dwóch kaplicach zach. - żaglaste na gurtach. Wnętrze kościoła pokryte jest ornamentalną polichromią z motywami roślinnymi i geometrycznymi autorstwa Henryka Nostiza-Jackowskiego.

Wyposażenie kościoła jest późnobarokowe z końca XVIII wieku. Znajdują się tu: architektoniczny ołtarz główny z rzeźbami patronów kościoła i obrazem Wniebowzięcia NMP autorstwa Władysława Simona (1860 r.), pięć ołtarzy bocznych, późnobarokowa ambona, chrzcielnica, stalle i trzy konfesjonały rokokowe.

Zabytek dostępny. Informacje szczegółowe na stronie Archidiecezji Poznańskiej (www.archpoznan.pl).

Oprac. Radomiła Banach, OT NID w Poznaniu, 05-12-2015 r.