Rozległy park z interesującą siecią hydrologiczną należy do najpiękniejszych reprezentantów zieleni komponowanej tego okresu w Wielkopolsce.

Historia

Pałac wzniesiony został w początku XIX w. przez Józefa Grabowskiego i przebudowany w 1877 r. przez niemiecką rodzinę Martinich. Budynek spichlerza został zbudowany na pocz. XIX w., zapewne po 1823 roku. Park krajobrazowy założony został na początku XIX w. i przekształcony kompozycyjnie przed połową XIX wieku.

Od 1831 do 1859 w rezydencji Grabowskich mieszkał powstaniec listopadowy Franciszek Mickiewicz, brat poety Adama Mickiewicza, który odwiedził go w 1831 r. Franciszek pochowany został na cmentarzu przy kościele parafialnym w pobliskim Rożnowie. Wizytę Adama Mickiewicza upamiętnia tablica wmurowana w elewację frontową pałacu.

Opis

Założenie pałacowe w Łukowie położone jest w zachodniej części wsi, na północ od drogi prowadzącej z Murowanej Gośliny do Obornik. Pałac, położony na zachód od usytuowanego w pobliżu sztucznego stawu spichlerza, otoczony jest przez rozległy park krajobrazowy, rozciągający się w kierunku zachodnim.

Budynek neorenesansowego pałacu jest murowany z cegły i otynkowany (z wyjątkiem partii przyziemia). Wzniesiony na rzucie prostokąta, dwukondygnacyjny, wysoko podpiwniczony, zwieńczony niskim czterospadowym dachem krytym papą.. Na osi elewacji frontowej (9-osi) i ogrodowej (8 osi) ryzality pozorne, zwieńczone trójkątnymi frontonami z bogatą dekoracją, szczyt i boki tympanonów zdobią akroteriony. Ryzalit frontowy 3-osiowy na parterze z wejściem na osi, 2-osiowy na piętrze. Ryzalit ogrodowy 2-osiowy, elewacja parteru boniowane. Elewacja boczna trzyosiowa, z tondami na piętrze między oknami. Boniowane wypukle pilastry na narożach budynku i ryzalitów, elewacje parteru boniowane płasko. Okna w kształcie stojących prostokątów, w ryzalicie zamknięte odcinkiem koła i ujęte we wspólne obramienie. Otwory okienne w obramieniach, na piętrze okna zwieńczone trójkątnymi naczółkami, wspartymi na konsolkach, z wyjątkiem ryzalitu, gdzie okna zwieńczone gzymsem odcinkowym. Podziały horyzontalne tworzą ceglany cokół przyziemia i fryzy dzielące, na których wspierają się podokienniki I i II kondygnacji, partia mezzanina z okienkami poddasza i kostkowy fryz wieńczący. Drzwi we wgłębnym portyku. Do wejścia głównego prowadzą kamienne schody zewnętrzne, z balustradą pełną po bokach; do oficyny nieco niższe schody. Niskie murowane ogrodzenie oddziela podjazd od partii przyziemia. Drzwi wejściowe drewniane, płycinowo-ramowe, z ozdobną listwą przymykową. W tympanonie ogrodowym data 1877.

Z boku pałacu dobudowane zostało parterowe skrzydło, kryte płaskim dachem, zwieńczone płycinową attyką, z ukośnym ryzalitem na narożniku od strony ogrodu. Elewacja frontowa trzyosiowa, z wejściem na 1-szej osi, ujętym w ozdobny domek portalowy, zwieńczony trójkątnym tympanonem; po jego lewej stronie wejście do piwnicy. Elewacje boczna 4-osiowa, na 2-giej osi wyjście na balkon, na 3-ciej duże okno, osadzone w płycinach i ujęte pilastrami, po bokach małe okna. Elewacja ogrodowa dwuosiowa, 1-osiowy ryzalit, z pilastrami po bokach, o ozdobnych kapitelach. Drzwi wejściowe drewniane, płycinowo-ramowe, z ozdobną listwą przymykową. Ozdobna kuta krata w nadświetlu. Płytki ceramiczne na posadce.

Spichlerz wzniesiony został na planie wydłużonego prostokąta, z cegły na kamiennych fundamentach i cokole. Jest trójkondygnacyjnym budynkiem z drewnianymi stropami i więźbą, którego dwuspadowy dach z naczółkami od strony zach. i wsch. pokryty jest dachówką. Skierowana na pd. fasada posiada 9 osi, elewacje boczne są 3-osiowe.

Rozległy park krajobrazowy rozciąga się na przestrzeni 11,5 hektara. Jego główną oś kompozycyjną stanowi ciąg stawów o łącznej pow. 2,5 ha połączonych ciekiem wodnym. Czytelny do dziś układ alej obejmuje tę oś od północy i południa.

Obiekt dostępny dla zwiedzających.

Oprac. Tomasz Łuczak, 31.10.2014 r.