kamienica Konopniców - Zabytek.pl
Adres
Lublin, Rynek 12
Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. Lublin, gm. Lublin
utrzymanej w duchu tzw. „manieryzmu pińczowskiego”.
Historia
Kamienica wzniesiona w 1512 r. Była wówczas własnością Andrzeja Sadurki. W czasie wielkiego pożaru Lublina (1575) należała do Jana i Heleny Kretków. Zapewne zniszczona pożarem, została odbudowana w pocz. l. 80. XVI w. Jedna z ich córek - Katarzyna wniosła w posagu część kamienicy Sebastianowi Konopnicy (rajcy i burmistrzowi Lublina), który wykupił resztę nieruchomości, a następnie ja przebudował (inicjały S.K. z datą 1597 widoczne są na jednej z belek stropowych we wnętrzu kamienicy). Okazała dekoracja fasady trójpiętrowego domu powstała przed 1614 r, w którym „nową” kamienicę odziedziczyli Andrzej i Aleksander Konopnicowie. W latach 20. XX w. została wykupiona przez Stanisławę i Adama Krzyżanowskich i w rękach ich potomków pozostaje do dziś. Budynek zniszczony ok. poł. XVIII w., został odrestaurowany pod koniec tegoż wieku. trzecie piętro oraz attyka, które rozebrano w 1804 r. W takiej już formie kamienicę ukazuje rycina z Albumu Lubelskiego Adama Lerue (1857), podpisana jako „kamienica Sobieskich”. Ta błędna nazwa funkcjonowała jeszcze w przewodnikach z lat 70. XX w. W 1939 r. zrealizowano projekt rekonstrukcji elewacji, którego autorem był arch. Czesław Doria - Dernałowicz. Obecna attyka powstała w 1954 roku wg projektu arch. J. Gontarczyka. Wykonano wówczas także konserwację dekoracji rzeźbiarskiej. Podczas ówczesnych prac konserwatorskich odkryto dawny układ domu. Podczas prac konserwatorsko-remontowych fasady w latach 2003-2004, zainicjowanych przez obecnych właścicieli przywrócono w największym możliwym zakresie walory estetyczne i historyczne obiektu. Między innymi odtworzono kolorystykę tynków wraz z rekonstrukcją i korektą zniszczonego sgraffita na III piętrze oraz rustyki na parterze. W 2005 r. obiekt wyróżniony został Laurem Konserwatorskim. Obecnie w kamienicy funkcjonuje przedszkole i restauracja (w piwnicach).
Opis
Kamienica usytuowana w zabudowie zwartej wschodniej pierzei Rynku. Obiekt wzniesiony według średniowiecznych układów o fasadzie w stylu tzw. renesansu lubelskiego. Murowana założona na planie prostokąta z sienią przelotową na osi. Układ wnętrz trójdzielny, dwutraktowy. Bryła trójkondygnacjowa, nakryta dachem dwuspadowym z attyką, podpiwniczona. Parter sklepiony kolebkowo i kolebkowo - krzyżowo, na piętrze stropy belkowe. Klatka schodowa trójbiegowa. Fasada czterokondygnacjowa z najwyższą kondygnacją w okazałej attyce. W parterze i czwartej kondygnacji czteroosiowa, w pozostałych pięcioosiowa. Parter boniowany (wtórnie) z otworem drzwiowym akcentowanym arkadowym portalem. Wyższe kondygnacje gładkie w kolorystyce błękitu. Otwory okienne zgrupowane po 2 i 3, ujęte pilastrami hermowymi, na wysokości pierwszej kondygnacji zwieńczone rozerwanymi frontonami uformowanymi z wici, medalionów z portretami mężczyzny i kobiety oraz kartuszy, maszkaronów, uskrzydlonych główek aniołków oraz rozetek. Całość wieńczy wydatny gzyms koronujący oraz attyka grzebieniowa pokryta dekoracja sgraffitową złożona z cokołu z rzędem kwadratowych okien w profilowanych obramieniach ujętych kanelowanymi lizenami oraz grzebienia z ornamentem okuciowym. We wnętrzu zachowane międzyokienne kolumny oraz data i gmerk na belce stropowej /S.K. 1597/.
Z zewnątrz obiekt dostępny cały rok. Wnętrza zajmowane przez przedszkole niedostępne dla zwiedzających.
Oprac. Anna Sikora-Terlecka, OT NID w Lublinie, 22.12.2014 r.
Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Andrzej Kwasik.
Rodzaj: kamienica
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_06_BK.7733, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_06_BK.360089